گام اول مدیریت مصرف انرژی اصلاح زیرساخت‌های فرسوده و سنتی‌ست

آرش نجفی، رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصاد معاصر با اشاره به اتلاف گسترده منابع انرژی در کشور از سالیان دور، اظهار داشت: برآوردها نشان می‌دهد به‌ طور متوسط سالانه حدود ۱۳۰ میلیارد دلار اتلاف انرژی و یارانه پنهان در کشور وجود دارد که بخش عمده آن به حوزه انرژی مربوط است.

به گفته وی مبحث انرژی در ایران باید کاملا مهندسی‌شده باشد، بدون احصای دقیق داده‌ها، امکان مدیریت این حجم از هدررفت وجود ندارد. 

نجفی با اشاره به جلسه با سازمان بهینه‌سازی و مدیریت راهبردی انرژی افزود: در این نشست، موضوعات کارشناسی مختلف به‌ ویژه درباره قیمت‌گذاری حامل‌های انرژی بررسی شد و جمع‌بندی مشترک این بود که صرفا با افزایش قیمت نمی‌توان به نتیجه موثر و پایدار رسید. مرور تاریخچه افزایش قیمت حامل‌های انرژی به‌خصوص بنزین، نفت سفید و گازوئیل نیز نشان می‌دهد در دوره‌های مختلف، افزایش قیمت به‌ تنهایی به موفقیت منجر نشده است و حتی دولت‌ها در مواردی ناچار به عقب‌نشینی هم شده‌اند. 

رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی ایران تاکید کرد: مسیر درست این است که ابتدا با روش‌های تخصصی، شناخته‌شده و مبتنی بر مدیریت و برنامه‌ریزی، فرآیند بهینه‌سازی مصرف انرژی آغاز شود و سپس با یک فاصله زمانی مناسب و محاسبه‌شده، اصلاح قیمت‌ها انجام گیرد. 

وی در پاسخ به اینکه مشوق دولت مردم برای بابت همکاری در مدیریت مصرف انرژی چه مواردی می‌تواند باشد؟ گفت: اصلاح ساختار یارانه‌ها باید با یک روش کاملا علمی و برنامه‌ریزی‌شده انجام شود اما در حال حاضر اگرچه بسیاری بر سر هدف کلی توافق دارند، اما مدل‌های اجرایی و روش‌های پیشنهادی ایرادات جدی دارد و تصمیم‌گیری نیازمند جمع‌بندی کارشناسی قاطع است. فضای تصمیم‌سازی درباره نحوه طراحی سازوکار همراه‌سازی مردم مغفول مانده و باید به‌ طور جدی در جلسات تخصصی بررسی شود. 

رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی ایران با تاکید بر ضرورت نوسازی زیرساخت‌ها در حوزه انرژی اضافه کرد: در این مسیر باید از تکنولوژی‌های روز دنیا و به‌ طور مشخص از هوش مصنوعی استفاده شود، داده‌های موثر در فرآیند اصلاح قیمت، احصا و عوامل تشدیدکننده، هم‌افزا و حتی پدیده‌های پروانه‌ای شناسایی و پیش‌بینی شود تا پیش از وقوع تنش‌ها، برای هر سناریو روش‌های اجرایی مناسب طراحی و یارانه‌ها هدفمند در نقاط درست متمرکز شود. 

نجفی همچنین بوروکراسی اداری را از موانع اصلی ورود فناوری و اصلاحات به حوزه زیرساخت‌های انرژی دانست و بیان کرد: هزینه کل اصلاحاتی که می‌تواند ساختار مصرف انرژی کشور را متحول کند، یه ۲۰۰ میلیارد دلار هم نمی‌رسد، در حالی که کشور سالانه تقریبا همین مقدار یارانه پرداخت می‌کند و هیچ کاری هم نمی‌کنیم. مساله فقط یک دستگاه یا یک واحد مشخص نیست و برای اجرای اصلاحات، کل ساختار تصمیم‌گیری و اجرایی باید به فهم مشترک و مناسبی از فرآیند برسد؛ در غیر این صورت در برابر اقداماتی که روشن و بدیهی است، مقاومت و ممانعت شکل می‌گیرد.