هادی قوامی، نایب رئیس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی در گفت‌و‌گو با خبرنگار اقتصاد معاصر در خصوص آخرین وضعیت معدن بوکسیت در گینه کوناکری که بیش از سه دهه پیش، ایران سهام آن را خریداری کرده است، اظهار داشت: معدن یاد شده سال‌ها پیش قرار بود با سرمایه‌گذاری ایران مورد بهره‌برداری قرار گیرد. هدف این بود که بوکسیت استخراج شود و در ادامه با فرآوری آن، بوکسیت آلومینیوم تولید شود و سپس از طریق آن، شمش آلومینیوم و در نهایت محصولات نهایی مرتبط با آلومینیوم تولید شود.
وی افزود: با توجه به فاصله زیاد معدن تا دریا، قرار بود زیرساخت‌هایی از جمله خط ریلی برای حمل بوکسیت به بندر احداث شود تا از طریق دریا به ایران منتقل شود. با وجود سرمایه‌گذاری‌های زیربنایی قابل توجهی که از سوی ایران در آن منطقه انجام شد، متاسفانه به دلایل نامعلومی، ادامه پروژه متوقف شده است.
قوامی با انتقاد از وضعیت فعلی تصریح کرد: برخی افراد که در گذشته در دولت، ایمیدرو و وزارت صمت فعالیت می‌کردند، اکنون به صورت خصوصی وارد این پروژه شده‌اند و آن را دنبال میکنند. به نظر می‌رسد نوعی رانت در واردات بوکسیت وجود دارد که مانع فعال شدن مجدد معدن شده، با این که میلیون‌ها دلار از سرمایه کشور در آن‌جا هزینه شده است.
نماینده مردم اسفراین در مجلس گفت: در حال حاضر، یکی از محدودیت‌های تولید در داخل کشور، کمبود ماده اولیه بوکسیت است. در استان‌هایی مانند خراسان شمالی (جاجرم)، هرمزگان و شهرستان لامِرد (شیراز) کارخانه‌هایی احداث شده‌اند که هدف آنها واردات بوکسیت، تولید شمش آلومینیوم و سپس تبدیل آن به محصولات نهایی با ارزش افزوده بالا بوده است.
وی تاکید کرد: در همین رابطه، سوالی را از وزیر صنعت، معدن و تجارت مطرح کرده‌ام مبنی بر این که چرا وضعیت این معدن همچنان بلاتکلیف باقی مانده است. در حالی که کشور چین با قدرت در حال بهره‌برداری از این منابع است، ایران باید سهم خود را از این سرمایه‌گذاری پس بگیرد. پیگیری این موضوع از طریق کمیسیون همچنان ادامه دارد.
نایب رئیس کمیسیون برنامه مجلس تصریح کرد: امروز شاهد آن هستیم که چین سرمایه‌گذاری قابل توجهی در معدن انجام داده و دلالان ایرانی به جای بهره‌برداری از سهم ایران، بوکسیت آلومینیومی که چینی‌ها استخراج کرده‌اند را وارد میکنند. این مواد وارد کشور شده، در کارخانه‌هایی مانند لامِرد به شمش آلومینیوم تبدیل می‌شوند و سپس دوباره به چین بازمی‌گردند. دلیل این چرخه، ارزان بودن برق و فراهم بودن برخی زیرساخت‌ها در ایران است. در نهایت، چین با استفاده از این شمش‌ها، محصولات متنوعی تولید می‌کند که ما باید آنها را با قیمت بالاتر و ارزش افزوده بیشتر وارد کنیم. این موضوع نه فقط باعث خروج ارز از کشور می‌شود، بلکه فرصت‌های اقتصادی داخلی را نیز از بین می‌برد.
به گزارش اقتصاد معاصر در پروژه معادن بوکسیت گینه قرار بود با انتقال سالانه چهار میلیون تن بوکسیت به ایران، مواد اولیه موردنیاز واحدهای تولید آلومینیوم کشور تامین شود.