نرخ‌گذاری گوشت با سلیقه توزیع‌کننده/دامدار حمایت نشود وابسته به واردات می‌شویم

افشین دادرس، مدیرعامل اتحادیه مرکزی دام سبک در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصاد معاصر درباره آخرین وضعیت تامین گوشت قرمز در کشور، دام زنده، میزان همکاری دولت با تولیدکنندگان و غیره مواردی را مطرح کرد که در ادامه می‌خوانید.

وضعیت قیمت دام زنده در حال حاضر چگونه است؟ 

در حال حاضر، قیمت دام زنده پرواری با وزن حدود ۶۵ کیلوگرم، به‌طور میانگین بین ۲۷۰ تا ۳۰۰ هزار تومان است. این قیمت نسبت به هفته‌های گذشته افزایش محسوسی نداشته اما نکته مهمی که باید به آن اشاره کرد، این است که در سال ۱۴۰۳ بازار گوشت با بازار دام زنده همخوانی نداشته است، در حالی که قیمت دام زنده در بسیاری از مواقع کاهش یافته، قیمت گوشت روند افزایشی داشته است. به همین دلیل، نمی‌توان تحلیل دقیقی از وضعیت بازار گوشت ارائه داد، زیرا این بازار روند منطقی را دنبال نمی‌کند.

دلیل این عدم همخوانی قیمت دام زنده و گوشت چیست؟ 

تولیدکننده پس از تحویل دام به کشتارگاه، عملا از بازار خارج می‌شود و این توزیع‌کنندگان هستند که قیمت گوشت را تعیین می‌کنند. عوامل متعددی در این مساله دخیل‌اند که باعث می‌شود قیمت گوشت برای مصرف‌کننده نهایی بالاتر از نرخ واقعی باشد. این افزایش غیرمنطقی قیمت، باعث می‌شود دولت‌ها به فکر واردات گوشت بیفتند که در نهایت به تولید داخلی ضربه می‌زند.

افزایش نرخ ارز چه تاثیری بر بازار گوشت خواهد داشت؟ 

با توجه به افزایش نرخ ارز ترجیحی از ۴،۲۰۰ به ۲۸،۵۰۰ تومان و سپس تغییر به ۳۸،۵۰۰ تومان بر اساس قانون بودجه سال آینده، این تغییر نرخ قطعا بر قیمت نهاده‌های دامی، هزینه واردات و در نتیجه قیمت دام زنده و گوشت تاثیرگذار خواهد بود.

وضعیت تولید داخل چگونه است؟ 

در حال حاضر، چه در حوزه دام سبک و چه دام سنگین، تولید داخلی به اندازه کافی وجود دارد. دام‌های پرواری در داخل کشور انباشت شده‌اند اما بازار توان جذب آن‌ها را ندارد. یکی از دلایل این عدم جذب، قیمت غیرواقعی گوشت در بازار بوده که باعث کاهش قدرت خرید مردم شده است. همچنین، از سال ۱۳۹۶ تاکنون، گوشت قرمز و دام زنده از نظام قیمت‌گذاری خارج شده‌اند و نظارت دقیقی بر بازار وجود ندارد.

وضعیت واردات گوشت چگونه است؟ آیا کاهش واردات، همان‌طور که اعلام شده بود، تحقق یافته است؟ 

بر اساس گزارش گمرک ایران، در ۹ ماهه سال جاری حدود ۲۰۰ هزار تن گوشت گرم، منجمد و دام زنده وارد کشور شده که ارزشی معادل ۱.۱۲ میلیارد دلار داشته است. این مقدار در ۸ ماهه سال جاری ۱۸۰ هزار تن بوده که هزینه آن ۱.۰۱۶ میلیارد دلار بوده است. 

بررسی آمارهای ماهانه نشان می‌دهد که برخلاف ادعای مسؤولان مبنی بر کاهش واردات، در آذرماه نسبت به آبان‌ماه میزان واردات روزانه از ۶۰۰ تن به ۶۶۰ تن هم افزایش یافته است. بنابراین، کاهش واردات که از سوی وزیر جهاد کشاورزی اعلام شده بود، هنوز در آمارها منعکس نشده است.

رابطه وزارت جهاد کشاورزی با اتحادیه‌های مرتبط چگونه است؟ 

ارتباط میان وزارت جهاد کشاورزی دولت چهاردهم و اتحادیه‌ها بهبود یافته اما همچنان چالش‌هایی در نظارت بر بازار و تنظیم قیمت‌ها وجود دارد.

اخیرا اخباری درباره کشتار دام‌های مولد منتشر شده است، آیا این مساله صحت دارد؟ 

بله، این مساله به دلیل مشکلات بازار دام به وجود آمده است. در سال ۱۴۰۳، جمعیت دامی کشور، چه در حوزه دام سبک و چه سنگین، در سطح مطلوبی قرار داشته اما به دلیل عدم جذب دام‌های پرواری توسط بازار، دامداران دچار ضرر شده‌اند. در صورت ادامه این روند، دامداران توان خرید دام‌های لاغر برای پروار را از دست خواهند داد که باعث کاهش تولید دام و در نهایت افزایش قیمت گوشت در آینده خواهد شد. در حوزه دام سنگین، به ‌خصوص در میان گاوداران، کاهش قیمت شیر نیز مزید بر علت شده و ممکن است منجر به کشتار دام‌های مولد شود که برای صنعت دامپروری کشور زیان‌بار خواهد بود.

جمع‌بندی شما از وضعیت بازار چیست؟ 

به طور کلی، عدم نظارت بر بازار گوشت، قیمت‌گذاری غیرمنطقی و واردات بدون در نظر گرفتن تولید داخلی، چالش‌های اساسی این حوزه هستند. اگر شرایط به همین شکل ادامه یابد، نه فقط تولیدکنندگان داخلی متضرر خواهند شد، بلکه در آینده با کاهش تولید دام، شاهد افزایش بیشتر قیمت گوشت نیز خواهیم بود.