خاموشی‌های بهاری با وجود مازاد ۵ هزار مگاواتی/ برق هست اما مدیریت نیست!
بررسی اسناد رسمی و داده‌های عملیاتی شبکه برق کشور نشان می‌دهد برخلاف تصور عمومی و برخی اظهارات غیرکارشناسی، خاموشی‌های اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۴ ناشی از ناترازی بین تولید و مصرف برق نیست، بلکه حاصل تاخیر در تکمیل پروژه‌های نیروگاهی، ضعف در بهره‌برداری از ظرفیت موجود و فقدان سیاست‌گذاری موثر در مدیریت مصرف انرژی است.
به گزارش خبرنگار اقتصاد معاصر؛ در هفته‌های اخیر همزمان با افزایش خاموشی‌ها در سراسر کشور، سه بخش کلیدی اقتصاد یعنی صنعت، کشاورزی و خانوارها، با اختلال جدی در دسترسی به انرژی برق مواجه شده‌اند.
در این میان، ابهام افکار عمومی درباره علت وقوع این خاموشی‌ها پیش از آغاز زمان اوج مصرف تابستان، به یکی از مسائل داغ حوزه انرژی کشور بدل شده است.
شرکت توانیر در مواضع رسمی، علت خاموشی‌ها را به بارش‌های غیرمنتظره، گرمای زودرس و استخراج رمزارز نسبت داده، حال آن که تحلیل داده‌های رسمی شبکه برق کشور روایت دیگری را نشان می‌دهد.
طبق گزارش مدیریت شبکه برق ایران، حداکثر توان تولید شده در سال گذشته، حدود ۶۵ هزار مگاوات بوده و در سال جاری نیز تاکنون اوج بار مصرف به ۶۰ هزار مگاوات نرسیده است. این بدان معناست که در مقطع فعلی، کشور با مازاد ۵ هزار مگاواتی در ظرفیت نسبت به مصرف مواجه است و پدیده «ناترازی» هنوز رخ نداده است.
در این شرایط، سه مولفه اصلی در زنجیره تامین برق باید مورد توجه قرار گیرد که در ادامه به آنها پرداخته شده است.
توسعه زیرساخت تولید: وزارت نیرو بر اساس تعهدات خود به دولت، مکلف به بهره‌برداری از ۸۰۰۰ مگاوات ظرفیت جدید نیروگاهی تا پیش از فصل اوج مصرف بود. با این حال، بسیاری از پروژه‌های نیمه‌تمام که در آغاز دولت چهاردهم میانگین پیشرفت ۴۲ درصدی داشتند، هنوز به مرحله بهره‌برداری نرسیده‌اند. تاخیر در تکمیل این پروژه‌ها که بالغ بر ۸۲۰۰ مگاوات ظرفیت بالقوه را شامل می‌شود، نقش مستقیمی در محدودیت‌های فعلی داشته است.
ناکارآمدی در بهره‌برداری: بررسی‌ها نشان می‌دهد در حال حاضر بیش از ۱۱ هزار مگاوات از ظرفیت تولید برق کشور به دلیل تاخیر در تعمیرات اساسی، خروج اضطراری و ضعف نگهداشت، از مدار خارج شده‌اند. این در حالی است که مطابق رویه سال‌های گذشته، باید تا ۱۵ اردیبهشت، همه برنامه‌های تعمیراتی به اتمام می‌رسید. علاوه بر این، ۲۰۰۰ مگاوات نیروگاه تحت مالکیت سایر وزارت‌خانه‌ها نیز به دلیل نبود هماهنگی نهادی، وارد شبکه نشده‌اند.
فقدان سیاست موثر در مدیریت مصرف: مدیریت مصرف به معنای توزیع بار در طول شبانه‌روز و کاهش فشار بر ساعات اوج است، نه صرفا قطع برق. با این حال، هیچ‌یک از برنامه‌های مدیریت مصرف در بخش‌های خانگی، صنعتی و کشاورزی که در سال‌های گذشته اجرا می‌شد، امسال عملیاتی نشده‌اند. نتیجه این خلا سیاست‌گذاری، افزایش مصرف در ساعات اوج و تشدید خاموشی بوده است.
برآوردهای غیررسمی حاکی از آن است که خاموشی‌های اردیبهشت‌ماه به دلیل کسری ۴ تا ۷ هزار مگاواتی در عرضه رخ داده‌اند. این در حالی است که اگر ۲۱ هزار مگاوات ظرفیت بالقوه (۸۰۰۰ مگاوات ساخته نشده، ۱۱ هزار مگاوات خارج از مدار، ۲۰۰۰ مگاوات بلااستفاده) به شبکه می‌پیوست، نه فقط خاموشی اتفاق نمی‌افتاد، بلکه امکان صادرات برق نیز وجود داشت.
در مجموع، خاموشی‌های فعلی بیش از آنکه حاصل بحران فنی یا کمبود منابع باشند، نتیجه غفلت ساختاری در برنامه‌ریزی، تاخیرهای مدیریتی در توسعه زیرساخت و نبود هماهنگی بین دستگاه‌هاست. دولت در شرایط کنونی باید ضمن شفاف‌سازی دلایل فنی و مدیریتی این بحران، نسبت به اصلاح ساختار تامین برق و اجرای دقیق برنامه‌های مدیریت مصرف اقدام کند.
عدم حل این مشکل پیش از ورود به تابستان، نه فقط می‌تواند امنیت انرژی کشور، بلکه عملکرد بخش مولد اقتصاد ایران را به شدت تهدید کند.
لینک کپی شد
گزارش خطا
0
اخبار مرتبط
ارسال نظرات
