۳ استان رکورددار بیشترین فاصله طبقاتی
به گزارش خبرنگار اقتصاد معاصر؛ مرکز آمار ایران گزارش ضریب‌جینی سال ۱۴۰۲ را منتشر کرد.
براساس گزارش مرکز آمار ایران، ضریب‌جینی کل کشور در سال ۱۴۰۲ به عدد ۰.۳۹۷۹ رسیده که نسبت به عدد ۰.۰۱۰۲ در سال ۱۴۰۲، افزایش داشته است. ضریب جینی در بخش شهری نیز از ۰.۳۶۹۶ به ۰.۳۸۲۰ افزایش یافته اما ضریب‌جینی در بخش روستایی از ۰.۳۶۴۳ به ۰.۳۵۸۳ کاهش یافته است.
ضریب جینی یک متغیری بین صفر و یک بوده و هر چقدر این ضریب به سمت صفر نزدیک شود، گویای کاهش نابرابری درآمدی در اقتصاد است.
در ادامه گزارش مرکز آمار ایران، از وضعیت ضریب‌جینی در سال‌های گذشته جدولی منتشر شده است. طبق این جدول، از سال ۱۳۸۰ تا ۱۴۰۲ بالاترین ضریب‌جینی مربوط به سال ۱۳۸۵ بوده، زیرا در این سال ضریب‌جینی به.۰۴۳۵۶ رسیده است اما در سال ۱۳۹۰ یعنی ۵ سال بعد از آن، ضریب‌جینی به عدد ۰.۳۷ کاهش یافته است. بررسی‌ها نشان می‌دهند که یکی از مهم‌ترین علل کاهش ضریب‌جینی در سال ۱۳۹۰، هدفمندسازی یارانه‌ها در آن سال بوده است.
اما در سال‌های بعد ضریب‌جینی مجددا افزایش یافت، به طوری که در سال ۱۳۹۵ این ضریب به ۰.۳۹ افزایش یافته و در سال ۹۷ از ۰.۴۰ نیز فراتر رفت. با این حال ضریب‌جینی مجددا در سال ۱۴۰۱ کاهش داشت و به ۰.۳۸۷۷ تنزل پیدا کرد.
براساس گزارش مرکز آمار ایران، ضریب‌جینی روستایی در سال ۱۴۰۲ به ۰.۳۵۸۳ کاهش یافته و این عدد پایین‌ترین سطح از سال ۱۳۹۷ تاکنون است. به نظر می‌رسد که یکی از دلایل کاهش ضریب‌جینی در روستاها، افزایش حجم و قیمت خرید تضمینی گندم برای کشاورزان بوده و تاثیر قابل توجهی بر اقتصاد روستا داشته است. البته متغیر مهم دیگری مانند مهاجرت هم می‌تواند بر ضریب‌جینی روستاها تاثیرگذار باشد.
هزینه ۱۱.۸ برابری ۱۰ درصد ثروتمندترین به ۱۰ درصد فقیرترین
مرکز آمار ایران روش‌های دیگری را هم برای بررسی توزیع ثروت مدنظر قرار داده است. یکی از روش‌ها فاصله درآمدی دهک‌ها براساس شاخص هزینه خانوار تلقی می‌شود. براساس این گزارش، هزینه دهک درآمدی ثروتمندترین خانوار‌ها در سال ۱۳۸۰، تقریبا ۱۵.۴۹ برابر پایین‌ترین دهک درآمدی کشور بود. این عدد در سال ۱۳۹۰ به ۱۰.۱۷ برابر کاهش یافت و به عبارت دیگر فاصله درآمدی ثروتمندترین اقشار در مقایسه با فقیرترین اقشار، ۳۳ درصد کاهش داشت.
اما در سال ۱۳۹۷ این فاصله به ۱۲.۴۴ برابر افزایش یافت. در سال‌های ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱، این نسبت کاهش داشت، به طوری که در سال ۱۴۰۱ فاصله درآمدی به ۱۱.۲۳ برابر رسید. این کاهش فاصله درآمدی در سال ۱۴۰۲ تداوم نداشت و به ۱۱.۸۸ برابر رسید. البته این نسبت همچنان از سال‌های ۱۳۹۹، ۱۳۹۷، ۱۳۸۵ و ۱۳۸۰ کمتر بود.
پایین‌ترین و بالاترین ضریب جینی استانی
ضریب جینی کل کشور در سال ۱۴۰۲ در سطح ۰.۳۸۲۰ قرار دارد و بررسی آمار ضریب‌جینی استان‌ها نشان می‌دهد، این ضریب در برخی استان‌ها فاصله معناداری با رقم کل کشور دارد. کمترین ضریب به ترتیب مربوط به استان‌های سمنان ۰.۲۷۸۱، گیلان ۰.۲۸۰۵، مازندران ۰.۲۸۱۰، قم ۲۸۲۰، ایلام ۰.۲۸۲۶، اصفهان ۰.۲۹۱۵، کهگیلویه و بویراحمد ۰.۳۰۳۸ و بوشهر ۰.۳۰۷۷ است.
بالاترین ضریب‌جینی نیز برای استان‌های سیستان و بلوچستان با ۰.۴۱۹۸، تهران با ۰.۴۰۸۵ و گلستان با ۰.۳۹۹۷ است. عجیب آنکه صرفا این سه استان ضریب جینی بالاتر از متوسط کشوری دارند و از طرف دیگر ضریب جینی ۲۳ استان کمتر از ۰.۳۵ ثبت شد. همچنین در سال ۱۴۰۲ ضریب‌جینی در استان سیستان و بلوچستان، ۰.۰۴۴۹ نسبت به سال قبل از آن، کاهش یافته اما در پایتخت ۰.۰۴۴۱ افزایش داشته است.
