رکوردزنی طلا تا کجا ادامه خواهد یافت؟

به گزارش خبرنگار اقتصاد معاصر؛ بازار جهانی طلا در سال ۲۰۲۴ شاهد رشد بی‌سابقه‌ای بوده، به‌ طوری که قیمت طلا به بالاترین سطوح تاریخی خود رسیده و ارزش بازار آن از ۱۸.۴ تریلیون دلار فراتر رفته و افزایش سریع قیمت طلا ناشی از ترکیبی از عوامل مختلف از جمله تنش‌های ژئوپلیتیکی، کاهش نرخ بهره بانک‌های مرکزی و افزایش تقاضا برای دارایی‌های امن در میان عدم قطعیت‌های فزاینده جهانی است.

در سال‌های اخیر، طلا جایگاه خود را به عنوان یک منبع ارزش قابل اعتماد، به ویژه در زمان‌های بی‌ثبات اقتصادی و سیاسی مستحکم کرده است. این در حالی بوده که تا اکتبر ۲۰۲۴، قیمت طلا به ۲،۷۵۰ دلار به ازای هر اونس رسیده که نشان‌دهنده افزایش ۴۰ درصدی نسبت به سال گذشته بود. این رشد چشمگیر ارزش بازار طلا را به رکورد ۱۸.۴ تریلیون دلار رسانده که تقریبا دو برابر ارزش آن از سال ۲۰۱۹ است. در مقایسه، ارزش بازار سهام آمریکا حدود ۵۷ تریلیون دلار و بیت‌کوین که اغلب به عنوان جایگزینی برای طلا مطرح می‌شود، دارای ارزش بازاری در حدود ۱.۴ تریلیون دلار بوده که ۱۳ برابر کمتر از طلا است.

افزایش قیمت طلا نشان‌دهنده جذابیت فزاینده آن به عنوان پوششی در برابر تورم، کاهش ارزش پول و ریسک‌های اقتصاد جهانی است. این صعود همچنین تحت تاثیر اقدامات بانک‌های مرکزی بوده که در حال خرید طلا به میزان بی‌سابقه‌ای برای تنوع بخشیدن به ذخایر خود و کاهش وابستگی به دلار آمریکا هستند.

عوامل موثر بر افزایش قیمت طلا

تنش‌های ژئوپلیتیکی و تقاضا برای دارایی‌های امن: یکی از مهم‌ترین عوامل افزایش اخیر قیمت طلا، افزایش تنش‌های ژئوپلیتیکی، به ویژه درگیری‌های جاری در خاورمیانه است. به طور تاریخی، طلا در زمان‌های بی‌ثباتی سیاسی به عنوان یک دارایی امن شناخته شد. سرمایه‌گذاران در دوران جنگ، درگیری یا عدم قطعیت اقتصادی به طلا روی می‌آورند، زیرا آن را به عنوان منبعی پایدار از ارزش می‌دانند که قدرت خرید خود را حفظ می‌کند.

افزایش تنش‌ها در خاورمیانه عدم قطعیت قابل توجهی در بازارهای جهانی ایجاد کرده و باعث افزایش تقاضا برای طلا شده است. این تنش‌ها، علاقه سرمایه‌گذاران به طلا را به عنوان یک اقدام حفاظتی در برابر نوسانات بازار افزایش داده است.

کاهش نرخ بهره توسط بانک‌های مرکزی: یکی دیگر از عوامل کلیدی عملکرد رکوردشکن طلا، سیاست‌های تسهیل پولی توسط بانک‌های مرکزی در سراسر جهان است. در سال ۲۰۲۴، چندین بانک مرکزی بزرگ از جمله فدرال رزرو آمریکا، بانک‌های اروپایی، کانادا و بریتانیا، نرخ بهره خود را کاهش داده‌اند تا اقتصادهای خود را تحریک کنند. انتظار می‌رود که فدرال رزرو ایالات متحده در نشست بعدی خود که برای ۶-۷ نوامبر برنامه‌ریزی شده است، نرخ بهره را بیش از پیش کاهش دهد.

کاهش نرخ بهره، هزینه فرصت نگهداری دارایی‌هایی مانند طلا که بهره نمی‌دهند را کاهش می‌دهد و آن را برای سرمایه‌گذاران جذاب‌تر می‌کند. وقتی نرخ بهره پایین است، جذابیت نسبی طلا افزایش می‌یابد، زیرا با وجود اینکه سود یا سود سهام ایجاد نمی‌کند، در برابر تورم و کاهش ارزش ارز پوشش ارائه می‌دهد. بنابراین، چشم‌انداز کاهش بیشتر نرخ بهره در طول سال ۲۰۲۴ به افزایش قیمت طلا کمک کرده است.

خرید طلا توسط بانک‌های مرکزی: علاوه بر کاهش نرخ بهره، بانک‌های مرکزی به طور فعال در حال خرید طلا برای تنوع‌بخشی به ذخایر ارزی خود هستند. در نیمه اول سال ۲۰۲۴، خرید طلا توسط بانک‌های مرکزی به رکورد ۴۸۳ تن رسید. این روند منعکس‌کننده یک استراتژی گسترده‌تر در میان بانک‌های مرکزی است تا وابستگی خود به دلار آمریکا را کاهش دهند، در حالی که نگرانی‌هایی در مورد ثبات بلندمدت آن و افزایش بدهی ملی ایالات متحده وجود دارد.

طلا به یک جز کلیدی از پرتفوی بانک‌های مرکزی، به ویژه در بازارهای نوظهور تبدیل شده است، زیرا آن‌ها را در برابر نوسانات ارزی و ریسک‌های ژئوپلیتیکی حفاظت می‌کند. تقاضای فزاینده از سوی بانک‌های مرکزی، مسیر صعودی قیمت طلا را بیشتر تقویت کرده و فشار صعودی بیشتری بر بازار وارد کرده است.

تقاضای سرمایه‌گذاران و صندوق‌های قابل معامله با پشتوانه طلا: علاقه سرمایه‌گذاران به طلا نیز در سال ۲۰۲۴ افزایش یافته و جریان‌های ورودی جهانی به صندوق‌های قابل معامله با پشتوانه طلا (ETF) در سراسر جهان رشد کرده است. صندوق‌های قابل معامله با پشتوانه طلا به سرمایه‌گذاران امکان می‌دهد تا بدون داشتن فیزیکی این فلز، در طلا سرمایه‌گذاری کنند و این صندوق‌ها به عنوان وسیله‌ای برای تنوع‌بخشی به پرتفوی‌ها محبوب‌تر شده‌اند.

سرمایه‌گذاران غربی، به ویژه در واکنش به عدم قطعیت بازار، فشارهای تورمی و خطر فزاینده رکود اقتصادی به طلا به عنوان دارایی امن روی آورده‌اند. ترکیب خریدهای بانک‌های مرکزی و جریان‌های ورودی سرمایه‌گذاران به صندوق‌های طلا باعث ایجاد محیطی با تقاضای قوی شده و قیمت‌های طلا را به سطوح جدیدی رسانده است.

عدم قطعیت انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا: انتخابات ریاست‌جمهوری آتی ایالات متحده در نوامبر ۲۰۲۴(نیمه آبان سال جاری) که بین کامالا هریس و دونالد ترامپ برگزار می‌شود، لایه‌ای دیگر از عدم قطعیت را به بازارهای مالی افزوده است. انتظار می‌رود که این انتخابات به شدت رقابتی باشد و نتیجه آن می‌تواند پیامدهای مهمی برای سیاست‌های اقتصادی و خارجی ایالات متحده داشته باشد.

عدم قطعیت پیرامون انتخابات به افزایش نوسانات بازار کمک کرده که به نوبه خود باعث افزایش تقاضا برای طلا، به عنوان یک دارایی امن شده است. سرمایه‌گذاران نگران بی‌ثباتی سیاسی، تغییرات سیاستی و چالش‌های مالی احتمالی هستند که ممکن بوده از نتیجه انتخابات ناشی شود. این موضوع منجر به افزایش خرید طلا به عنوان اقدامی محافظتی در برابر ریسک‌های احتمالی در اقتصاد ایالات متحده شده است.

نقش نقره در بازار فلزات گران‌بها

در حالی که طلا تمرکز اصلی سرمایه‌گذاران در سال ۲۰۲۴ بوده است، نقره نیز افزایش چشمگیری را تجربه کرده است. قیمت نقره به سطوحی نزدیک به اوج ۱۲ سال اخیر رسیده است. این افزایش ناشی از شرایط عرضه محدود و تقاضای قوی از سوی صنایع الکترونیک و فتوولتائیک (انرژی خورشیدی) بوده است. علاوه بر این، افزایش قیمت طلا تأثیر مشابهی بر نقره داشته است، زیرا سرمایه‌گذاران اغلب نقره را به عنوان جایگزینی مقرون‌به‌صرفه‌تر برای طلا می‌بینند.

نقره به دلیل نقش دوگانه‌اش به عنوان یک فلز صنعتی و فلز گران‌بها، در شرایط اقتصادی فعلی جذابیت خاصی پیدا کرده است. با ادامه رشد تقاضا برای فناوری‌های انرژی تجدیدپذیر مانند پنل‌های خورشیدی، نیاز به نقره نیز افزایش می‌یابد. این روند همراه با جایگاه نقره به عنوان دارایی امن، از رشد قیمت آن در سال ۲۰۲۴ حمایت کرده است.

پیامدهای افزایش قیمت طلا برای اقتصاد جهانی

افزایش سریع قیمت طلا پیامدهای قابل توجهی برای اقتصاد جهانی دارد. از یک‌سو، افزایش قیمت طلا نشان‌دهنده نگرانی سرمایه‌گذاران درباره ثبات دارایی‌های مالی سنتی مانند سهام، اوراق قرضه و ارزهای فیات است. با افزایش قیمت طلا، این می‌تواند نشان‌دهنده کاهش اعتماد به توانایی بانک‌های مرکزی و دولت‌ها برای مدیریت تورم، بدهی و رشد اقتصادی باشد.

از سوی دیگر، تقاضای قوی برای طلا همچنین به تغییر مستمر به سمت تنوع‌بخشی در بازارهای مالی جهانی اشاره دارد. بانک‌های مرکزی، به ویژه در بازارهای نوظهور، به دنبال کاهش وابستگی خود به دلار آمریکا هستند و طلا یک جایگزین مطمئن ارائه می‌دهد. این روند می‌تواند به بازتعادل ذخایر جهانی منجر شود و پیامدهای بلندمدتی برای بازارهای ارز و وضعیت دلار آمریکا به عنوان ارز جهان‌‌ روا داشته باشد.

علاوه بر این، افزایش قیمت طلا ممکن است تا پیامدهای گسترده‌تری برای تورم و هزینه‌های مصرف‌کننده داشته باشد. با افزایش فشارهای تورمی، بانک‌های مرکزی ممکن بوده تا مجبور شوند که سیاست‌های پولی خود را بازنگری کنند که احتمالا منجر به سخت‌تر شدن شرایط مالی در آینده خواهد شد. این موضوع می‌تواند رشد اقتصادی را کند کرده و تقاضای مصرف‌کننده را به ویژه در بازارهای نوظهور که تورم در آن‌ها پیش از این نیز یک نگرانی بوده است، کاهش دهد.

چشم‌انداز بازار طلا

با نگاهی به آینده، چشم‌انداز طلا همچنان صعودی به نظر می‌رسد. کارشناسان، هدف قیمتی ۳۰۰۰ دلار به ازای هر اونس را برای سال ۲۰۲۵ تعیین کرده‌اند و به پتانسیل رشد بیشتر در دارایی‌های سرمایه‌گذاران در طلا اشاره کرده است. با ادامه کاهش نرخ بهره توسط بانک‌های مرکزی و تداوم تنش‌های ژئوپلیتیکی، طلا احتمالا جایگاه خود را به عنوان یک دارایی امن حفظ خواهد کرد.

با این حال، بازار طلا بدون ریسک نیست. تصمیمات سیاست پولی فدرال رزرو آمریکا، نتیجه انتخابات ریاست‌ جمهوری ایالات متحده و تغییرات احتمالی در دینامیک‌های تجارت جهانی همگی می‌توانند بر قیمت طلا در ماه‌های آینده تاثیر بگذارند. علاوه بر این، در حالی که خرید بانک‌های مرکزی و تقاضای سرمایه‌گذاران همچنان قوی بوده، قیمت بالای طلا ممکن است برخی خریداران را به ویژه در بازارهایی مانند چین که تقاضای فیزیکی تحت تاثیر افزایش قیمت قرار گرفته، منصرف کند.