فروش نفت به نام اوپک به کام دیگران

به گزارش خبرنگار اقتصاد معاصر؛ هیثم الغیس، دبیرکل اوپک در یادداشتی به بررسی میزان دریافت مالیات از سوخت‌های فسیلی در کشورهای صنعتی پرداخته است.

محاسبات وی نشان می‌دهد که دولت‌های غربی بسیار بیشتر از صادرکنندگان نفت در جهان، از این ماده و مشتقات آن درآمد کسب می‌کنند.

الغیس در یادداشت خود تاکید می‌کند: گرانی بنزین در کشورهای غربی بیش از آن که ناشی از بهای نفت خام باشد، مربوط به میزان بالای مالیات دریافتی از فرآورده‌های نفتی توسط دولت‌های این کشورها است.

در این یادداشت تاکید شده که قیمت پرداختی توسط مصرف‌کنندگان در پمپ بنزین‌ها تحت تاثیر عواملی همچون قیمت نفت خام، هزینه‌های پالایش، حمل‌ونقل و بازاریابی، حاشیه سود شرکت‌های نفتی و مالیات قرار دارد. 

گرانی سوخت در گرومالیات

تجزیه و تحلیل‌ها نشان می‌دهد که بخش عمده‌ای از قیمت سوخت مربوط به مالیاتی بوده که توسط کشورهای عمده مصرف‌کننده نفت بر آن وضع می شود. اقتصادهای صنعتی از خرده‌فروشی فرآورده‌های نفتی بسیار بیشتر از کشورهای اوپک، از فروش اصلی نفت خود درآمد کسب می‌کنند.

از سال ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۳، اقتصادهای صنعتی به طور متوسط هر سال حدود ۱.۹۱۵ تریلیون دلار در سال، بیشتر از کشورهای عضو اوپک از محل فروش سوخت‌های فسیلی درآمد کسب کرده‌اند.

کل درآمد نفتی اعضای اوپک در این دوره ۵۷۵ میلیارد دلار در سال بوده،  در حالی که کل عایدی مالیاتی دولت‌ها در کشورهای صنعتی از فروش فرآورده‌های نفتی در این سال‌ها، ۲،۴۹۰ میلیارد دلار بوده است. به عبارت دیگر درآمد دولت‌های صنعتی از نفتی که خودشان تولید نکرده‌اند، بیش از ۴ برابر درآمد تولیدکنندگان این محصول بود.

در طول سال ۲۰۲۳، به طور میانگین ۴۴ درصد قیمت بنزین در کشورهای صنعتی مربوط به مالیات وضع‌شده از سوی دولت‌ها بوده و برای برخی کشورها حتی بیشتر از این رقم در نظر گرفته شد.

 
دبیرکل اوپک در ادامه یادداشت خود به نقش مهم مالیات بر سوخت در بودجه دولت انگلیس اشاره می‌کند. 

افزایش ۲۴.۷ میلیارد پوندی عوارض سوخت

دفتر بودجه انگلیس در قانون بودجه ۲۰۲۳/۲۴ نوشته است: «عوارض وضع شده بر بنزين، گازوئيل و انواع سوخت‌های ديگر، منبع درآمد قابل توجهی برای دولت هستند. ما در سال ۲۴-۲۰۲۳، انتظار داریم که عوارض سوخت به ۲۴.۷ میلیارد پوند افزایش یابد. این مبلغ ۲.۲ درصد از کل دریافتی‌های بودجه و معادل ۸۵۰ پوند برای هر خانوار و ۰.۹ درصد از کل درآمد ملی است.»

درآمد حاصل از مالیات مصرف سوخت، درآمد بادآورده است

دبیر کل اوپک در پایان یادداشت خود نوشت: دولت‌های کشورهای مصرف‌کننده، مالیاتی که از مصرف سوخت می‌گیرند، درواقع درآمد بادآورده‌ای بوده که هیچ هزینه‌ای در قبال آن نمی‌پردازند اما کشورهای تولیدکننده، بخش عظیمی از پولی را که بابت فروش بشکه‌های نفت دریافت می‌کنند، باید در پروژه‌های اکتشاف، تولید و حمل‌ونقل هزینه کنند تا بتوانند نیازهای نفتی جهان را به طور مستمر برآورده کنند.

بر اساس این گزارش، نکته غم انگیزتر آن است که در بسیاری از کشورهای نفتی، نه تنها از فروش سوخت‌های فسیلی مالیاتی از مصرف‌کنندگان دریافت نمی‌شود، بلکه مبلغی که بابت این محصولات دریافت می‌شود نیز، بسیار کمتر از بهای واقعی این محصولات و حتی کمتر از هزینه‌های تمام‌شده تولید است.