
واکاوی روند تغییرات نرخهای رسمی ارز در نیمه دوم سال ۱۴۰۳

به گزارش خبرنگار اقتصاد معاصر؛ بررسی تغییرات نرخ ارز در بازار ارز رسمی کشورمان، نشان میدهد که نرخ دلار آمریکا از ابتدای مهر تا هفته سوم دی ماه امسال بیش از ۳۸.۵ درصد افزایش یافته است. در همین مدت ارز کشورهای حوزه خلیج فارس (ارزهای لنگر شده به دلار) حرکتی همراستا با دلار را ادامه داده و به همان میزان نیز افزایش نرخ داشتهاند.
در مقابل، مشاهده میشود که ارزهای شرقی مانند ین ژاپن و وون کره جنوبی با وجود حرکتی مشابه با دلار، افزایش نرخ بسیار کمتری را به ثبت رساندهاند. این دو ارز از ابتدای مهر تا هفته سوم دیماه فقط حدود ۲۵ درصد افزایش نرخ داشتهاند که ۱۳.۵ درصد کمتر از رشد نرخ دلار است.
روبل روسیه سومین ارزی بوده که با ۲۵.۳ درصد، پایینترین رشد را در زمان مورد بررسی داشت؛ با این تفاوت که تغییرات روبل با دیگر ارزها مشابه نیست و روند کشف نرخ پول روسی در بازار ایران با نوسانات بیشتری روبهرو بوده است.
علت این موضوع میتواند تحریمهای مشابه بانکی در کشور روسیه باشد که تبدیل پول این کشور به دیگر ارزها را سخت کرده است. درحال حاضر امکان مبادله روبل روسیه با ریال ایران از طریق سازوکارهای مشترک میان بانکهای دو کشور فراهم شده که روند نرخگذاری این ارز را به نسبت سایر ارزهای جهانی متفاوت میکند.
چرا چشم بادامیها عقب ماندند؟
بررسیها نشان میدهد اگرچه رشد نرخ ارزهای شرقی در بازار رسمی ایران با ارزهای جهان روا یکسان بوده اما این روند به طور چشمگیری کندتر از سایر ارزها صورت میپذیرد. بر این اساس با وجود رشد ۳۸.۵ درصدی نرخ دلار آمریکا از ابتدای پاییز، پول ژاپن و کره جنوبی فقط ۲۵ درصد افزایش داشتهاند و رشد نرخ یوان چین نیز با ۳۳ درصد، حدود ۵ واحد درصد کمتر از دلار آمریکا بود.
در این میان رشد نرخ یورو و پوند انگلستان نیز در محدوده ۲۸ درصد بوده که به نسبت دلار آمریکا و ارزهای لنگر شده به آن (ارز کشورهای حوزه خلیج فارس) رقم کمتری را نشان میدهد. به نظر میرسد که این اختلاف در نرخ رشد به دلیل تغییرات در نرخ برابری ارزها با دلار آمریکا باشد؛ به طوری که رشد کمتر نرخ ارزهای شرقی را میتوان به کاهش نرخ برابری آنها به نسبت دلار نسبت داد.
در این شرایط سوال این است که آیا نرخ ارز این کشورها براساس میزان تجارت مستقیم ایران با آنها تعیین شده یا با مرجع قرار دادن نرخ دلار آمریکا، نرخ ارز سایر کشورها را با ضریب معینی از تفاوت نرخ برابری آنها با دلار به ریال تبدیل میکنیم؟ در این خصوص با نگاهی به روند نرخها در بازار رسمی مشخص میشود که در حال حاضر نرخهای لنگر شده به دلار با همان نسبت در بازار تعدیل میشود و ارزش ریال برابر با سایر ارزها نیز با نسبت معینی از تفاوت ارزش آنها با دلار، تعدیل شده است.
در این بین روبل روسیه به دلیل وجود تحریمها و شرایط متفاوتی که در مبادلات بانکی با ایران دارد، از روند متفاوتی پیروی میکند و تغییرات آن به نسبت سایر ارزها متفاوت بوده است.