برزیل: بریکس جای خالی آمریکا در نظام چندجانبه جهانی را پُر می‌کند
به گزارش خبرنگار اقتصاد معاصر به نقل ازفایننشال تایمز؛ سلسو آموریم، مشاور ارشد سیاست خارجی رئیس‌جمهور برزیل، می‌گوید در شرایطی که ایالات متحده تحت رهبری دونالد ترامپ از همکاری‌های چندجانبه فاصله می‌گیرد، نقش چین و سایر اعضای گروه بریکس در حمایت از نظم بین‌الملل پررنگ‌تر شده است.
آموریم در گفت‌وگویی با روزنامه فایننشال تایمز تأکید کرد:
«امروزه چین و کشورهای در حال توسعه، اصلی‌ترین مدافعان نظم چندجانبه جهانی به‌شمار می‌روند. آنچه اهمیت دارد، وجود قواعدی است که به‌طور مشترک و از سوی همگان پذیرفته شده باشند.»
این اظهارات بازتابی از تغییر رویکرد در نظام جهانی است؛ جایی که بسیاری از کشورها در حال گسترش همکاری‌های خود خارج از محور آمریکا هستند، به‌ویژه در پاسخ به سیاست‌های تجاری و گمرکی دولت ترامپ که حتی متحدان سنتی واشنگتن را نیز با چالش مواجه کرده است.
آموریم، که دهه‌هاست در کنار لولا در سیاست خارجی برزیل نقش‌آفرینی می‌کند، افزود:
«هرچقدر آمریکا از چندجانبه‌گرایی و نظمی که خود پس از جنگ جهانی دوم بنا نهاده، فاصله می‌گیرد، میدان بیشتری برای گروه بریکس ایجاد می‌شود.»
وی اعلام کرد که برزیل قصد دارد در اجلاس آتی سران بریکس که تابستان امسال در ریودوژانیرو برگزار می‌شود، بر تعمیق همکاری‌های اقتصادی، توسعه پایدار و فقرزدایی تمرکز کند؛ موضوعاتی که در اولویت برنامه‌های دولت لولا قرار دارند.
این دیپلمات کهنه‌کار تأکید کرد برزیل در روابط بین‌المللی خود وابسته به هیچ ائتلاف انحصاری نیست و به‌دنبال حفظ تعامل سازنده با تمام قدرت‌های بزرگ جهانی است. آموریم همچنین بر این باور است که تقویت بریکس می‌تواند موقعیت گروه G20 را نیز ارتقا دهد و نمونه آن را در موفقیت اجلاس اخیر G20 در برزیل دانست.
با این حال، او معتقد است نظم جهانی بدون حضور آمریکا پایدار نخواهد بود و تأکید کرد:
«دیر یا زود باید ایالات متحده را دوباره در مسیر همکاری جهانی وارد کنیم.» او همچنین گفت که برزیل تمایلی به تقابل با واشنگتن ندارد، اما از بیان مواضع خود نیز عقب‌نشینی نخواهد کرد.
آموریم هشدار داد که تعرفه‌های یک‌جانبه دولت ترامپ می‌تواند خطر بازگشت به فضای اقتصادی بحران‌زده دهه ۱۹۳۰ را در پی داشته باشد.
در همین حال، چین که اکنون بزرگ‌ترین شریک تجاری برزیل است، روابط نزدیکی با این کشور دارد و آموریم از وزیر خارجه چین، وانگ یی، به‌عنوان «دوستی بسیار نزدیک» یاد کرد. با این وجود، وی تأکید کرد:
«ما نیاز نداریم مدل هیچ کشوری را کپی کنیم؛ هر کشوری باید مسیر خود را طی کند.»
آموریم افزود که برزیل برخلاف بسیاری از کشورهای آمریکای لاتین، هنوز به ابتکار زیرساختی «کمربند و جاده» چین نپیوسته است. او در این‌باره گفت:
«در گفت‌وگو با وانگ یی، گفتم با این طرح مخالفتی ندارم، اما پیوستن به آن باید همراه با شفافیت و محتوای مشخص باشد؛ نمی‌خواهیم توافقی امضا کنیم و بعد ببینیم چه می‌شود. او این نکته را کاملاً درک کرد.»
او همچنین به اختلاف نظر برزیل با چین درباره گسترش اعضای بریکس اشاره کرد. به گفته آموریم، برزیل از عضویت کشورهایی مانند اندونزی استقبال کرده اما با تبدیل بریکس به گروهی بسیار بزرگ، مشابه جنبش عدم تعهد که در عمل ناکارآمد بود، مخالف است.
این دیپلمات باسابقه که پیش از این دو بار وزیر امور خارجه و یک بار وزیر دفاع برزیل بوده است، گفت که روابط نزدیکی با مقامات کلیدی در روسیه و ایالات متحده دارد. از جمله با جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی دولت بایدن، ارتباطاتی مستمر داشته است. با این حال، هنوز با مایک والتز، مشاور امنیت ملی دولت ترامپ، دیداری نداشته، اگرچه با برخی از نزدیکان او گفت‌وگوهایی انجام داده است.
آموریم همچنین به حضورش در کنفرانس امنیتی مونیخ در ماه فوریه اشاره کرد؛ جایی که سخنان جی‌دی ونس، معاون رئیس‌جمهور آمریکا، درباره ناتوانی اروپا در کنترل مهاجرت و محدودیت آزادی بیان، واکنش تند حاضران اروپایی را برانگیخت. او گفت:
«در آن لحظه، گویی زمین زیر پای اروپایی‌ها خالی شد، اما برای برزیل چنین نبود. ما بر چندین سکوی همکاری ایستاده‌ایم، از جمله سکوهایی که در بریکس ساخته‌ایم.»
