به گزارش خبرنگار اقتصاد معاصر به نقل از فایننشال تایمز؛ کمتر از شش ماه پیش، اسکات بسنت، وزیر خزانهداری آمریکا، در بوئنوسآیرس از رئیسجمهور خاویر میلی به دلیل «بازگرداندن آرژانتین از لبه پرتگاه» تمجید کرده بود؛ آن زمان که میلی توانست بیش از ۴۰ میلیارد دلار وام از صندوق بینالمللی پول و نهادهای چندجانبه برای تقویت پایههای دولت خود جذب کند.
اکنون اما با بروز لغزشهای سیاسی و اقتصادی، بازارهای آرژانتین در وضعیت بحرانی قرار گرفته و این کشور بار دیگر در آستانه فروپاشی مالی است. در چنین شرایطی، دولت ترامپ آماده میشود تا برای حمایت از متحد ایدئولوژیک خود وارد عمل شود.
بسنت روز دوشنبه در پیامی اعلام کرد: «ایالات متحده آماده است هر اقدامی که لازم باشد برای حمایت از آرژانتین انجام دهد» و تأکید کرد که «همه گزینههای تثبیت اقتصادی روی میز است.»
از معجزه اقتصادی تا بحران تازه
میلی که خود را پیرو سرسخت اقتصاد آزاد و آموزههای میلتون فریدمن میداند، در ابتدای کار با اجرای سیاستهای ریاضتی شدید موفق شد بودجه را متعادل و نرخ تورم سالانه را از ۲۸۹ درصد در آوریل ۲۰۲۴ به ۳۴ درصد در اوت همان سال کاهش دهد.
اما خطای اصلی او در نگاه بسیاری از اقتصاددانان، تثبیت مصنوعی نرخ پزو بود؛ اقدامی که اگرچه به مهار تورم کمک کرد، اما رشد اقتصادی را سرکوب کرد، واردات را افزایش داد و مانع از شکلگیری ذخایر ارزی کافی برای بازپرداخت بدهیهای خارجی شد.
این تعادل شکننده با شوک سیاسی ۷ سپتامبر از هم پاشید؛ جایی که حزب میلی در انتخابات ایالت بوئنوسآیرس – پرجمعیتترین ایالت کشور و شاخصی مهم برای انتخابات میاندورهای – شکست سنگینی را تجربه کرد. این رویداد، در کنار رسوایی فساد مالی مرتبط با خواهر میلی، گسست ائتلاف با میانهروها و تصمیمهای ناگهانی در سیاست پولی از جمله افزایش نرخ بهره، اعتماد بازار را به شدت تضعیف کرد.
در نتیجه، پزو طی دو هفته حدود ۱۰ درصد سقوط کرد. بانک مرکزی برای مهار فشارها تنها در سه روز ۱.۱ میلیارد دلار از ذخایر خود را هزینه کرد، اقدامی که نگرانی سرمایهگذاران نسبت به توان بازپرداخت بدهیها را تشدید و موجب ریزش اوراق قرضه شد. صندوق بینالمللی پول نیز هشدار داده بود که ذخایر خالص ارزی آرژانتین بیش از ۶ میلیارد دلار منفی شده و این کشور در تحقق اهداف تعیینشده ناکام مانده است.
کمک آمریکا؛ مُسکن یا راهحل؟
اعلام آمادگی واشنگتن برای مداخله، به همراه تصمیم میلی برای لغو موقت مالیاتهای سنگین صادرات محصولات کشاورزی، توانست بهطور مقطعی آرامش را به بازار بازگرداند. پزو ۶ درصد تقویت شد و بازدهی اوراق قرضه دلاری کاهش یافت. با این حال، کارشناسان معتقدند تزریق منابع خارجی بهتنهایی نمیتواند مشکلات ساختاری و سیاسی عمیق آرژانتین را حل کند.
آلخاندرو ورنر، مدیر مؤسسه آمریکای دانشگاه جورجتاون و مقام پیشین صندوق بینالمللی پول که بر بسته نجات ۵۷ میلیارد دلاری آرژانتین در سال ۲۰۱۸ نظارت داشت، تأکید کرد: «دریافت منابع مالی بیشتر نمیتواند مشکلات آرژانتین را رفع کند، مگر آنکه ائتلاف سیاسی جدیدی شکل گیرد که از برنامه اقتصادی دولت حمایت کند.»
صندوق تثبیت مبادلات ارزی آمریکا بیش از ۲۰۰ میلیارد دلار دارایی دارد، اما تنها حدود ۲۲ میلیارد دلار آن نقد و قابل استفاده فوری است. به گفته ورنر، حتی اگر حمایت مالی آمریکا محقق شود، بدون اصلاحات جدی در سیاستهای پولی و ارزی، ثبات پایدار حاصل نخواهد شد.
سیاست داخلی؛ مانع اصلی اصلاحات
میلی با اتخاذ رویکرد تهاجمی در انتخابات محلی، بسیاری از متحدان میانهرو را از دست داد. آنان در کنار پرونیستهای چپگرا طرحهایی برای افزایش هزینههای دولتی تصویب کردند؛ روندی که اعتماد سرمایهگذاران را بیش از پیش تضعیف کرده است.تلاش دولت برای ترمیم ائتلافها نیز پس از شکست در بوئنوسآیرس متوقف مانده است، چرا که فرمانداران ایالتهای قدرتمند ترجیح دادهاند تا پس از انتخابات میاندورهای وارد مذاکره نشوند.
خواکین کوتانی، معاون پیشین وزیر اقتصاد، بر این باور است که کمک آمریکا تنها در صورتی کارآمد خواهد بود که دولت به سمت سیاستهای منسجمتری حرکت کند؛ از جمله شناورسازی پزو، تدوین برنامهای برای انباشت ذخایر ارزی و مدیریت نرخ بهره. او هشدار داد: «وزارت خزانهداری آمریکا بدون الزام به این اصلاحات، حتی یک دلار نیز در اختیار آرژانتین قرار نخواهد داد.»