برندگان عرضه خودرو در بورس کالا چه کسانی بودند؟

به گزارش اقتصاد معاصر؛ تجربه عرضه خودرو در بورس نشان می‌دهد؛ در مقطع کوتاهی از سال ۱۴۰۱ که پای خودرو به بورس کالا باز شد، نه تنها مصرف کنندگان که تولیدکنندگان نیز از اتفاق سود بردند بود. در واقع با این اتفاق، خودروسازان که سال‌ها با زیان روبه‌رو بودند، توانستند با عرضه خودرو در بورس بخش قابل توجهی از زیان خود را جبران کنند.

همچنین، عرضه خودرو در بورس کالا موجب شد، بساط دلالان و واسطه‌گران برچیده شود و سود ناشی از عرضه خودرو در بورس به جیب مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان برود.

اما با توقف عرضه خودرو در بورس بار دیگر، کسب و کار دلالان رونق گرفت و قیمت‌ها روند صعودی به خود گرفت و تجربه شیرین عرضه خودرو در بورس به قهقرا رفت.

حذف رانت وفساد با عرضه خودرو در بورس

در آن زمان هر چند عده معدودی مخالف عرضه خودرو در بورس بودند اما این طرح موافقان زیادی داشت. چرا که از نگاه آنها، با عرضه خودرو در بورس، هر گونه فساد و رانت از بین می رفت و ضمن ایجاد فضای رقابتی، معاملات نیز شفاف می‌شد.

در عین حال، از نگاه موافقان، عرضه خودرو در بورس کالا می‌تواند تقاضای کاذب را از بین ببرد.

این اظهارات در حالی است که محمدصادق مفتح، جانشین وزیر صمت در امور بازرگانی به تازگی در گفت‌وگو با خبرنگار سنا تاکید کرده است: با توجه به موافقت‌های قبلی در خصوص عرضه خودرو در بورس کالا و منافعی که برای تولیدکنندگان و مصرف کنندگان وجود داشته، عرضه خودرو در بورس اقدام مناسبی است اما این موضوع باید مورد بررسی دقیق قرار گیرد.

آمارها چه می گویند؟

گزارش‌ها حاکی است: ارزش معاملات خودرو در بورس کالا در سال ۱۴۰۱ معادل ۴۱.۶ همت بوده است. همچنین، مجموع منافع حاصله برای تولیدکنندگان و خریداران نهایی ۲۵.۴ همت، سود تولیدکنندگان ۱۵.۸ همت، سود خریداران نهایی ۹ هزار و ۶۰۰ میلیارد تومان و درآمد مازاد شناسایی شده برای دولت از طریق مالیات بر ارزش افزوده یک هزار و ۴۰۰ میلیارد تومان بوده است.

در عین حال، این آمارها نشان می‌دهد؛ در سال ۱۴۰۱ معادل ۶۸ هزار دستگاه انواع مختلف خودرو در بورس کالا مورد معامله قرار گرفت که از حیث تعداد، این میزان عرضه کمتر از ۷ درصد از کل فروش خودروی تولیدی سال ۱۴۰۱ است.

در عین حال، میزان فروش خودرو در این بازه زمانی در دو شرکت سایپا و ایران خودرو بیش از ۹۹۰ هزار دستگاه بوده است.

با این تفاسیر، با توجه به منافعی که عرضه خودرو برای تولیدکنندگان و خریداران نهایی در برداشته، باز شدن دوباره پای خودرو به بورس، ضمن کوتاه کردن مسیر و شفاف شدن معاملات، قیمت‌ها را نیز منطقی کرده و به نوعی جلوی افزایش قیمت را خواهد گرفت.

با این وجود، باید دید آیا با توجه به تجربه موفق عرضه خودرو در بورس، صف‌های سه ساله متقاضیان برای دریافت خودرو با قیمت منطقی کوتاه می‌شود و بار دیگر راه ورود خودرو به بورس باز می شود یا مصرف کنندگان همچنان باید خودرو را با قیمتی بالاتر از قیمت واقعی خریداری کنند و تولیدکنندگان بار زیان ناشی از تصمیمات نادرست را به دوش بکشند.