عربستان و سرمایهگذاری ملی در حوزه ورزش
به گزارش خبرنگار اقتصاد معاصر؛ صندوق سرمایهگذاری عمومی عربستان سعودی (PIF) که به منظور توسعه و تحکیم بخشهای مختلف اقتصادی تاسیس شده، سرمایهگذاریهای کلانی را در حوزه ورزش این کشور انجام داده است. در مدت چهار سال اخیر، این صندوق بیش از دو میلیارد دلار به پروژههای ورزشی گوناگون اختصاص داده، که شامل ساخت و بهروزرسانی ورزشگاهها، تاسیس مراکز تمرینی پیشرفته و حمایت از برنامههای توسعهای در سطوح پایه تا حرفهای میباشد. در این یادداشت، بررسی اجمالی دلایل اصلی این سرمایهگذاری، مزیتهای حاصل شده و چالشهای موجود در راستای سرمایهگذاری در ورزش عربستان سعودی ارائه خواهد شد.
دلایل سرمایهگذاری PIF در ورزش
الف) توسعه اقتصادی و تنوعبخشی به اقتصاد
با توجه به وابستگی چشمگیر اقتصاد عربستان به نفت، یکی از اهداف اساسی سرمایهگذاریهای این صندوق در ورزش، ایجاد تنوع در اقتصاد ملی بوده است. در سالهای اخیر دولت سعودی با انجام سرمایهگذاریهایی در بخشهای گوناگون اقتصادی، از جمله ورزش، در پی ایجاد تنوع و کاهش وابستگی به نفت بوده است.
ب) ارتقاء وجهه بینالمللی
از دیگر اهداف این سرمایهگذاریها، ارتقاء جایگاه بینالمللی کشور است. با سرمایهگذاری در حوزه ورزش، عربستان به عنوان یکی از قطبهای برجسته ورزشی در جهان شناخته شده است. این تحول از طریق میزبانی مسابقات بینالمللی و جذب بازیکنان مشهور جهانی تحقق یافته است.
ج) توسعه فرهنگ ورزشی و ارتقای سلامت عمومی
سرمایهگذاری در عرصه ورزش بالطبع به توسعه فرهنگ ورزشی در کشور کمک شایانی میکند. با افزایش تعداد رویدادهای ورزشی و بهبود امکانات، شهروندان به ورزش تشویق میشوند که این امر به بهبود سلامت عمومی جامعه کمک مینماید.
د) ایجاد فرصتهای شغلی و توسعه اقتصادی
ساخت و بهروزرسانی ورزشگاهها و مراکز ورزشی، نیازمند نیروی کار است و افزوده شدن به تعداد مسابقات و رویدادهای ورزشی، موجب افزایش درآمدهای گردشگری و خدمات مرتبط با ورزش خواهد شد. از این رو، سرمایهگذاری در ورزش به خلق فرصتهای شغلی جدید و توسعه اقتصادی کشور یاری میرساند. مجموعه سیاستهای اخیر عربستان در حوزه ورزش، نگاه خاصی به این فرصتها داشته است.
تاثیرات سرمایهگذاریها در ورزش عربستان
الف) بهبود زیرساختها
یکی از اثرات عمده این سرمایهگذاریها، بهبود زیرساختهای ورزشی است. ساخت ورزشگاههای مدرن و بهروزرسانی ورزشگاههای قدیمی باعث بهبود شرایط برگزاری مسابقات و ایجاد تجربهای لذتبخش برای تماشاگران گردیده است. به عنوان نمونه، استادیوم ملکعبدالله در جده با گنجایش ۶۲,۰۰۰ نفر، یکی از دستاوردهای مهم این سرمایهگذاریها به شمار میآید.
ب) افزایش کیفیت لیگ و جذابیت بازیها
جذب بازیکنان ممتاز و مربیان حرفهای از سرتاسر جهان موجب بهبود کیفیت لیگ فوتبال عربستان شده است؛ نمونه بارز آن پیوستن کریستیانو رونالدو (با قراردادی به ارزش بیش از ۲۰۰ میلیون یورو) به باشگاه النصر است. هرچند پیوستن این فوقستاره در سالهای نزدیک به بازنشستگیاش اتفاق افتاده، اما جذابیت لیگ عربستان را به طرز چشمگیری افزایش داده و هواداران بیشتری را به ورزشگاهها کشانده است.
ج) افزایش درآمدهای اقتصادی
سرمایهگذاریهای اقتصادی در فوتبال به افزایش درآمدهای حاصل از تبلیغات، بلیتفروشی و حق پخش تلویزیونی منجر شده است. به عنوان مثال، حق پخش تلویزیونی لیگ عربستان در سال ۲۰۲۳ به رقمی بیش از ۱۰۰ میلیون یورو رسیده که نشاندهنده اعتبار این لیگ است.
چالشها و نگرانیها
الف) پایداری مالی
یکی از چالشهای مهم، تضمین پایداری مالی این سرمایهگذاریها میباشد. اگرچه درآمدهای لیگ به دلیل حضور بازیکنان بزرگ و تبلیغات چشمگیر در حال حاضر بالاست، اما ممکن است با کاهش حمایتهای مالی یا نوسانات اقتصادی، مشکلاتی به وجود آید. به همین دلیل، ضروری است که راهبردهای مالی طولانیمدتی برای مدیریت منابع و هزینهها تدوین و پیادهسازی شود.
ب) وابستگی به منابع مالی خارجی
وابستگی بیش از حد به منابع مالی خارجی نیز یکی از دغدغههای دیگر است. نوسانات قیمت نفت یا تغییرات در بازارهای مالی جهانی میتواند تهدیدی جدی برای پایداری این سرمایهگذاریها محسوب شود. به همین دلیل، تنوع بخشیدن به منابع درآمدی و کاهش وابستگی به یک منبع مالی خاص بسیار حائز اهمیت است. عربستان باید توجه ویژهای به ایجاد منابع داخلی و پایدار برای تأمین بودجههای ورزشی خود داشته باشد.
ج) تمرکز سرمایهها در بخش خاصی از جامعه
تمرکز سرمایهگذاریهای عظیم در فوتبال ممکن است به دیگر بخشهای جامعه آسیب بزند و نیازهای سایر حوزهها نادیده گرفته شود. این موضوع میتواند منجر به نارضایتی در بعضی از اقشار جامعه شود و توجه به این نکته ضروری است که منابع مالی بطور متوازن بین بخشهای مختلف جامعه تقسیم شود. برای حل این معضل، لازم است دولت و نهادهای مربوطه اقداماتی را در راستای بهبود زیرساختهای اجتماعی و اقتصادی در دیگر زمینهها نیز در نظر بگیرند.
جمعبندی
سرمایهگذاریهای صندوق سرمایهگذاری عمومی عربستان در عرصه ورزش چشمانداز مثبتی را برای این کشور فراهم آورده است. این سرمایهگذاریها نه تنها به توسعه اقتصادی و ارتقاء وجهه بینالمللی عربستان کمک میکنند، بلکه به بهبود فرهنگ ورزشی و سلامت عمومی نیز یاری میرسانند. با این حال، چالشهایی نظیر پایداری مالی، وابستگی به منابع خارجی و تمرکز سرمایهها بر روی فوتبال باید به دقت مدیریت شوند.
برنامهریزی دقیق و استراتژیهای مالی اثربخش میتوانند موجب معرفی عربستان به عنوان یک مرکز ورزشی جهانی موفق و پایدار شوند. با اتخاذ رویکردی همهجانبه، امید است که عربستان بتواند نه تنها در حوزه ورزش بلکه در تمامی ابعاد اقتصادی و اجتماعی پیشرفت کرده و به توسعهای پایدار دست یابد.