
پتروشیمی ناجی اقتصاد در دوران گذار انرژی/لزوم جذب سرمایهگذار و اصلاح نرخگذاری

سید رحیم شریف موسوی، تحلیلگر صنعت پتروشیمی در گفتوگو با خبرنگار اقتصاد معاصر؛ به تشریح جایگاه صنعت پتروشیمی ایران در افق ۱۵ ساله آینده پرداخت و افزود: اگر بخواهیم جایگاه صنعت پتروشیمی را در ۱۵ سال آینده تحلیل کنیم، باید آینده دو حوزه سوختهای فسیلی و صنعت پتروشیمی بررسی شود.
وی ادامه داد: بر اساس ارزیابیها، با رشد جهانی صنعت پتروشیمی که حدود ۷ درصد در سال است، ارزش این صنعت تا ۱۵ سال آینده به حدود ۱۲ هزار میلیارد دلار خواهد رسید. حتی اگر رشد ایران را بدبینانه ۵ درصد فرض کنیم، میتوانیم سهمی حدود ۳۰۰ میلیارد دلار از این بازار داشته باشیم. این در حالی است که درآمد نفتی کشور، حتی در شرایط خوشبینانه، به حدود ۳۰ میلیارد دلار در سال کاهش خواهد یافت. این تفاوت عظیم نشان میدهد که توسعه صنعت پتروشیمی باید اولویت اقتصادی کشور باشد.
وی افزود: همچنین با توجه به دوران گذار انرژی و کاهش تقاضای نفت پس از سال ۲۰۳۰، تمرکز بر پتروشیمی به عنوان یک مزیت اقتصادی و جایگزین نفت، امری ضروری است. سیاستگذاری کشور باید در راستای افزایش سهم پتروشیمی از بازار جهانی و تکمیل زنجیرههای ارزش باشد.
این تحلیلگر صنعت پتروشیمی با اشاره به روند سرمایهگذاری جهانی در انرژی پاک گفت: آمارها نشان میدهند که سرمایهگذاری در انرژی پاک از سال ۲۰۱۷ به طور چشمگیری از انرژی فسیلی پیشی گرفته است. در حال حاضر، سرمایهگذاری جهانی در انرژی پاک به ۲۰۰۰ میلیارد دلار در سال رسیده، در حالی که این رقم برای سوختهای فسیلی حدود ۱۰۰۰ میلیارد دلار است. این روند نشان میدهد که کشورهای نفتخیز باید برای توسعه اقتصاد جایگزین، اقدامات جدی انجام دهند.
وی ادامه داد: پتروشیمی به دلیل مزیتهای ذاتی و گستردگی کاربردهایش در صنایع مختلف، یکی از بهترین گزینهها برای جایگزینی اقتصاد نفتی است. محصولاتی که در لایههای ارزش افزوده بالاتر پتروشیمی تولید میشوند، میتوانند ارزش اقتصادی بسیار بیشتری داشته باشند. در حالی که محصولات نیمهخام با میانگین ۵۰۰ تا ۷۰۰ دلار در هر تن به فروش میرسند، محصولات پیشرفتهتر میتوانند قیمتی بین ۱۰۰۰ تا ۳۰۰۰ دلار یا حتی بیشتر داشته باشند. این نشان میدهد که توسعه زنجیره ارزش در پتروشیمی، نه فقط امکانپذیر، بلکه ضروری است.
شریف موسوی با اشاره به مشکلات اصلی توسعه صنعت پتروشیمی در ایران گفت: بزرگترین مانع توسعه صنعت پتروشیمی در ایران، عدم همسویی سیاست خارجی با اهداف اقتصادی کشور است. پتروشیمی صنعتی صادراتمحور است و برای موفقیت در آن، نیاز به تعامل مثبت با جهان وجود دارد. مشکلات مالی، تامین فناوری و دسترسی به تجهیزات پیشرفته، همگی به سیاست خارجی مرتبط هستند.
وی افزود: متاسفانه بسیاری از پروژههای پتروشیمی در کشور به دلیل نبود سرمایهگذاری خارجی و عدم تامین مالی داخلی متوقف شدهاند. برای حل این مشکل، باید اعتمادسازی داخلی و جذب سرمایههای خارجی در اولویت قرار گیرد. علاوه بر این، غربالگری و اولویتبندی پروژهها ضروری است. ما بیش از ۱۰۰ طرح در دست داریم که برخی از آنها فاقد توجیه اقتصادی هستند. تمرکز بر زنجیرههای ارزش خاص و تکمیل پروژههای حیاتی میتواند بهرهوری را افزایش دهد و از هدررفت منابع جلوگیری کند.
شریف موسوی ادامه داد: ایران باید مسیر توسعه پتروشیمی را به عنوان یک سیاست استراتژیک دنبال کند. پیشنهاد من، تمرکز بر تکمیل زنجیره ارزش، بهرهگیری از مزیتهای خوراک و جذب سرمایهگذاری خارجی است. همچنین اصلاح سیاستهای قیمتگذاری انرژی و ارائه تسهیلات برای سرمایهگذاران میتواند این صنعت را به موتور اصلی اقتصاد کشور تبدیل کند.
به گفته وی با توجه به پیشرفتهای جهانی، ما باید در اسرع وقت خود را با تحولات انرژی هماهنگ کنیم و از فرصتهای باقیمانده بهره ببریم.