اسرائیل با ممانعت از رسیدن سوخت، چادر و مصالح توافق آتش‌بس را زیر پا گذاشته است

به گزارش خبرنگار اقتصاد معاصر؛ در بیست‌ودومین روز از توافق شش هفته‌ای آتش‌بس در نوار غزه رژیم صهیونیستی با ممانعت از رسیدن کالاهای اساسی به نوار غزه به شکل تعمدی درصدد تعمیق درد و رنج فلسطینیان مقاوم و صبور این منطقه است. در خصوص اوضاع اقتصادی و معیشتی در نوار غزه با محمد مقداد کارشناس اقتصادی و استاد دانشگاه غزه گفت‌وگو کردیم که متن کامل آن در ادامه آمده است. 

از ابتدای برقراری آتش‌بس در نوار غزه چه تعداد کامیون به این منطقه رسیده است؟ 

از نوزدهم ژانویه تاکنون ۸۵۰۰ کامیون به نوار غزه رسیده، در حالی که بر اساس توافق قرار بود تا دیروز ۱۲ هزار کامیون رسیده باشد. افزون بر اینکه همه این کامیون‌ها حامل کمک‌های بشردوستانه نبوده و خیلی از آن متعلق به تاجرانی بود که کالاهای تجاری را به غزه آوردند و خیلی از این کالاها اساسی هم نبوده است. 

در مورد شمال غزه که اساسا از مهرماه گذشته به دلیل  تمرکز اسرائیل بر عملیات نظامی در این منطقه با محاصره روبه‌رو و شرایط معیشتی وخیم‌تر بوده، حالا هم که آتش‌بس برقرار شده تعداد کامیون‌های حامل کمک‌ها و کالاها به این منطقه کم‌تر از جنوب نوار غزه است. یعنی در حالی که می‌بایست ظرف ۲۰ روز گذشته، بیش از شش هزار کامیون به شمال غزه برسد اما فقط دو هزار و ۹۰۰ کامیون رسیده است.

آیا مشکل کمبود چادر آوارگان با برقراری آتش‌بس حل شد؟ 

خیر؛ متاسفانه اسرائیل تاکنون اجازه نداده که بیش از ۱۰ درصد نیاز خانواده‌های فلسطینی به چادرهای اسکان یعنی حدود ۱۰ هزار چادر، آن هم چادرهای سبک و بی‌کیفیت وارد این منطقه شود. در واقع اسرائیل حالا نیز که آتش‌بس برقرار شده، به دلیل خشم این رژیم از بازگشت آوارگان به شهرها و روستاهای خود و عقب نشینی نظامیان اشغالگر از نوار غزه تلاش دارد تا مصائب آنها ادامه داشته باشد. از همین‌رو مانع تامین سرپناه برای آنها می‌شود. 

مگر نگفته بودند که رسیدن خانه‌های پیش‌ساخته به نوار غزه نیز از جمله مفاد موجود در توافق آتش‌بس است؟ 

بله؛ همین طور است. در بخش پروتکل انسانی مربوط به آتش‌بس ۴۵ روزه در نوار غزه آمده که اسرائیل باید اجازه دهد تا چادر و خانه‌های پیش‌ساخته برای تامین سرپناه مردم به اندازه کافی برسد اما متاسفانه تاکنون فقط چند هزار چادر به نوار غزه رسیده است. 

یعنی در حال حاضر واقعا کمبود چادر مشکل‌ساز شده است؟ 

بله؛ باران‌های شدید و بادهای شدیدی که در روزهای گذشته نوار غزه را درنور دید، درد و رنج ده‌ها هزار آواره را تشدید کرده که از زمان آغاز جنگ اسرائیل در نوار غزه در شرایط غم‌انگیزی به سر می‌برند. 

در رفح و خان یونس، در جنوب غزه، صدها چادر محل اسکان آوارگان در آب باران غرق شد، در حالی که برخی دیگر هم با بادهای شدید پاره شدند و هزاران نفر بدون سرپناه برای محافظت از آنها در برابر سرمای شدید رها شده‌اند. طوفان پناهگاه‌های موقتی را که مردم از پارچه و نایلون ساخته‌اند ویران کرده و خیلی‌ها را در هوای بسیار سرد مجبورند که شب را در بیرون از خانه بگذرانند. 

ما در آتش‌بس به سر می‌بریم و ادعا می‌شود که اسرائیل اجازه ورود همه چیز به نوار غزه را داده، در حالی که هنوز نه وسیله گرمایشی در این زمستان سرد موجود است و نه غذای کافی برای روزهای آتی در اختیار مردم است. ده‌ها هزار نفر از فلسطینیان که خانه‌هایشان در جنگ ویران شده، پناهگاه جایگزینی ندارند. مدارس، میدان‌ها و حتی ورزشگاه‌هایی که به مراکز اسکان موقت تبدیل شده‌اند، فاقد حداقل امکانات برای زندگی شرافتمندانه هستند. 

در شهر غزه حدود ۸۰ هزار واحد مسکونی و در استان شمالی غزه ۷۰ تا ۸۰ هزار خانه تخریب شده، زیرا اردوگاه جبالیا در استان شمالی که کاملا و بیشتر شهرهای بیت حانون و بیت لاهیا هم تخریب شده است. کسانی که به شمال غزه بازگشته‌اند با چالش‌های دیگری نیز روبه‌رو هستند، زیرا به دلیل بادهای شدیدی که در آن منطقه می‌وزد، نمی‌توانند که چادرهایشان را برپا کنند، در حالی که با کمبود آب و غذا هم دست و پنجه نرم می‌کنند و هیچ وسیله گرمایشی ندارند. 

بنابراین، در حال حاضر فلسطینیان نوار غزه به دست‌کم ۲۰۰ هزار چادر و ۷۰ هزار خانه پیش‌ساخته نیاز دارند. 

آیا مصالح ساختمانی هم به غزه رسیده است؟ 

بر اساس توافقنامه آتش‌بس غزه می‌بایست که مصالح ساختمانی هم برای بازسازی بیمارستان‌ها و خانه‌ها به غزه می‌رسید اما تاکنون چیزی وارد نشده و اشغالگران مانع رسیدن آن می‌شوند وگرنه بسیاری از خانه‌های نیمه‌تخریب شده بازسازی می‌شد و به جای چادر، بسیاری از شهروندان را پناه می‌داد. 

مشکل کمبود سوخت چطور؛ آیا رفع شده است؟ 

امارات و قطر آمادگی خود را برای رساندن خانه‌های پیش‌ساخته به غزه اعلام کردند اما متاسفانه جامعه بین‌المللی نتوانسته که اسرائیل را برای قبول آن تحت فشار قرار دهد. در این شرایط، کمبود سوخت، درد و رنج شهروندان فلسطینی را تشدید کرده است، زیرا خانواده‌ها نمی‌توانند هیچ منبع گرمایشی یا پخت و پز تهیه کنند و این امر دشواری زندگی روزمره را برای آواره‌ها افزایش داده است. در این بین جان افراد سالخورده و کودکان بیشتر در معرض خطر بیماری است، به خصوص که از دارو و درمان هم در استان شمالی غزه خبری نیست. 

شهروندان فلسطینی تلاش می‌کنند تا در نبود گاز و سوخت، با سوزاندن کاغذ و کارتون آتش درست کنند اما باد همان را هم خاموش می‌کند. با وجود اینکه نهادهای بشردوستانه خواستار تامین کمک‌های فوری برای آوارگان و به خصوص تامین پناهگاه مناسب و وسایل گرمایشی هستند اما جامعه بین‌المللی هیچ اقدامی برای نجات جان ده‌ها هزار خانواده‌ای که در شرایط فاجعه‌بار به سر می‌برند،‌ انجام نداده است. 

درد و رنج فلسطینیان در نوار غزه همچنان ادامه دارد و آوارگان با فصل‌های متوالی درد و رنج روبه‌رو هستند، آن هم در میان سکوت جهان و ناتوانی جامعه بین‌المللی در ارائه راه‌حل فوری برای بحران فعلی در نوار غزه  و از آنجایی که شرایط آب و هوایی همچنان رو به وخامت است، نیاز فوری به ارائه کمک‌های فوری، قبل از بدتر شدن فاجعه وجود دارد.

متاسفانه هنوز سوخت لازم برای مصارف عمومی به شمال غزه نرسیده، یعنی فقط مقادیر بسیار اندکی به شهرداری غزه رسیده که آن هم کفاف نیاز آن را نمی‌کند. در واقع شهرداری غزه به روزانه ۳۰ هزار لیتر بنزین و شهرداری‌های استان شمالی نیز به ۱۵ هزار لیتر فقط برای راه‌اندازی چاه‌های آب نیاز دارند. همچنین مقادیر زیادی سوخت برای راه‌اندازی بولدزورهای ویژه بازگشایی راه‌ها و خیابان‌ها نیاز است اما این سوخت در دسترس نیست. 

قبل از جنگ، نوار غزه روزانه یک میلیون لیتر سوخت مصرف می‌کرد و ۶۰۰ هزار لیتر سوخت در شمال غزه مصرف می‌شد. در شرایطی که استان شمالی غزه فاقد منابع آب است و همه شبکه‌های آب‌رسانی در آنجا تخریب شده، مردم برای تامین آب مجبورند که پای پیاده مسافت کیلومتری را طی کنند تا به نزدیک‌ترین چاه آب برسند، در حالی که هیچ وسیله حمل‌ونقلی هم برای جابه‌جایی مردم وجود ندارد؛ چون علاوه بر اینکه ۸۰ درصد خودروها در آتش حملات اسرائیل نابود شدند، سوخت نیز به این منطقه نمی‌رسد. 

با این حال میانجی‌ها، یعنی قطر و آمریکا نتوانسته‌اند اسرائیل را تحت فشار قرار دهند؟ 

خیر، آمریکا در همه این مدت ۱۶ ماهه‌ای که از آغاز جنگ غزه می‌گذرد، افزون بر اینکه اسرائیل را برای توقف جرایمش در اسرائیل تحت فشار قرار نداد، بلکه خود همدست و شریک جنایات صهیونیست‌ها بوده است. حالا نیز آمریکا روند ارسال ۴۰۰ میلیون دلار کمک‌های بشردوستانه و غذا به نوار غزه را متوقف کرد. یعنی در واقع قرار بود که دوشنبه گذشته این کمک‌ها از طریق آژانس توسعه بین‌المللی ایالات متحده به نوار غزه برسد اما دولت آمریکا حساب کارمندان این آژانس در خارج از آمریکا را مسدود و مانع دسترسی کارمندان به حساب‌های خود در سراسر جهان و در نتیجه توقف تحویل این کمک‌ها به نوار غزه شده است. 

راه‌حل مردم غزه برای غلبه بر این مشکلات چه بوده است؟ 

در واقع باید گفت که غزه خیال‌های ترامپ برای کوچاندن مردم از این منطقه را ناکام گذاشته است. باران و سرما و گرسنگی، عزم و اراده ملت ما را در هم نشکسته، آن وقت چگونه طرح روی کاغذ ترامپ می‌تواند ریشه ما را سست کند. بیش از ۵۰۰ هزار آواره فلسطینی به خانه‌های خراب شده خود در شمال غزه بازگشتند و روی آوار خانه‌هایشان به سر می‌برند اما قلب‌هایشان نلرزیده و صبورانه این سختی‌ها را هم مشابه سختی‌های دوره جنگ تحمل می‌کنند. 

ما در تکیه مقداد، همان طور که در دوران جنگ با توزیع وعده‌های غذایی بین مردم سعی در کاستن دشواری معیشت مردم را داشتیم، حالا نیز به مناسبت نزدیک شدن به ماه مبارک رمضان، در حال جمع‌آوری کمک‌های مالی از خارج نوار غزه برای ارائه به دست‌کم ۵۰۰ خانواده آواره و نیازمندی هستیم که خانه و زندگی یا سرپرست خود را در جنگ از دست دادند. 

نظر شما درباره موضوع خروج اسرائیل از جاده نتساریم که شمال را از جنوب نوار غزه جدا کرده بود، چیست؟ 

این یک محور راهبردی برای اسرائیل محسوب می‌شد. در واقع اسرائیل تلاش داشت با تسلط بر این محور، همه ترددها و جابه‌جایی‌ها را از شمال به جنوب و بالعکس کنترل کند اما خروج امروز آنها از نتساریم به معنای از دست دادن همه دستاوردهایشان از جنگ بود، زیرا به معنای از دست رفتن نقشه تجزیه نوار غزه و یکپارچه ماندن این سرزمین برای فلسطینیان است. 

نظر شما درباره طرح ترامپ برای بازسازی نوار غزه و تبدیل آن به قطب اقتصادی چیست؟ 

ترامپ دروغ می‌گوید. وی به دنبال باز کردن جای پای آمریکا در سرزمین فلسطین و به غارت بردن ثروت آن است. در واقع رئیس جمهور آمریکا یک تاجر است و به چیزی جز منافع اقتصادی نگاه نمی‌کند. از همین‌رو تلاش دارد با این پیشنهاد وسوسه‌انگیز، صاحبان یک سرزمین را به خیال خود فریب دهد اما آنها که تجربه آوارگی اجدادشان در یوم‌النکبه ۱۹۴۸ را دارند هرگز فریب این وعده‌ها را نمی‌خورند. آنها خودشان در سرزمینشان می‌مانند و به هیچ کشور دیگری کوچ نمی‌کنند و خودشان سرزمین خود را با دستانشان می‌سازند. البته که برگزاری کنفرانس بین‌المللی اعانه‌دهندگان برای جمع‌آوری کمک‌ها به منظور بازسازی ضرورت دارد. 

به نظر شما بازسازی نوار غزه چقدر هزینه دارد؟ 

دست‌کم ۱۰۰ میلیارد دلار؛ حملات اسرائیل از بخش صنایع یعنی شهرک صنعتی در شرق غزه تا بخش کشاورزی و زیرساخت‌ها را ویران کرده است. بخش کشاورزی از جمله بخش صید ماهی در غزه، دست‌کم سه میلیارد دلار خسارت دیده است.