از عملکرد بازارهای مالی تا وضعیت تورم

به گزارش خبرنگار اقتصاد معاصر؛ روزنامه‌های مهم کشور در گزارش‌های اقتصادی امروز خود به موضوعات مختلفی اعم از عوامل اقتصادی و فرهنگی در انتخابات، عملکرد بازار مالی به ویژه بازار پول و نقش بانک‌ها در اقتصاد ایران، انتقاد از سیاست‌های دولتی در صنایع معدنی کشور، وضعیت تورم، سیاست‌های مالیاتی جدید، راهکار‌های افزایش تولید بنزین و رفع ناترازی، روابط اقتصادی عربی با رژیم اسرائیل، مشکلات ناشی از انحصار زمین، وضعیت تورم در ایران در شهریورماه ۱۴۰۲ و افزایش تورم در بخش‌های آموزش و اجاره‌بها مسکن پرداخته‌اند.

روزنامه دنیای اقتصاد در گزارشی با عنوان «تصویر دوقطبی جامعه ایران» با بررسی عوامل اقتصادی و فرهنگی در انتخابات اخیر نوشت: «با توجه به اهمیت اصلاحات اقتصادی، این اصلاحات باید با توجه به دگردیسی‌های فرهنگی و اجتماعی جامعه ایران و نه فقط از منظر اقتصادی صورت گیرد. همچنین نه تنها مسائل اقتصادی، بلکه شکاف‌های فرهنگی و هویتی نقش اساسی در ناامیدی مردم از تغییر دارند.» همچنین این روزنامه مدعی شده است، سه نگرش سیاسی در ایران وجود دارند. گروهی به اصلاحات امیدی ندارند، کسانی به ادامه تغییر در چارچوب موجود امیدوارند و گروهی نیز خواهان بازگشت به وضعیت قبلی هستند.

روزنامه شرق در گزارش اقتصادی امروز خود با عنوان «اسب نفس بریده را طاقت تازیانه نیست»، به بررسی عملکرد بازار مالی، به ویژه بازار پول و نقش بانک‌ها در اقتصاد ایران پرداخته و بیان می‌کند: «بازار مالی که شامل بازار پول و بازار سرمایه می‌شود، نقش حیاتی در توسعه اقتصادی کشور‌های مختلف دارد و بانک‌ها به عنوان نهاد‌های کلیدی در بازار پول عمل می‌کنند. کشور ایران با ۹۰ درصد تامین مالی از طریق شبکه بانکی، به این بازار وابستگی زیادی دارد. بانک‌ها با تامین اعتبار و پرداخت تسهیلات به خانوار‌ها و بنگاه‌های اقتصادی باعث حرکت چرخه اقتصادی می‌شوند اما برخی مشکلات و چالش‌ها نیز وجود دارند. بانک‌ها در انتخاب مشتری برای دادن اعتبار مختار عمل می‌کنند و باید مالیات مشتریان را به درستی شناسایی کنند. با پرداخت تسهیلات پایین‌تر از نرخ‌های تامین نقدینگی، بانک‌ها ممکن است دچار زیان شوند. نرخ تسهیلات ۲۳ درصد در بستر تورم ۸.۳۴ درصدی جذابیت کاذبی برای کسری‌های بانک‌ها ایجاد می‌کند. همچنین سیاست‌های دولتی مانند تسهیلات تکلیفی فشار بیشتری به شبکه بانکی وارد می‌کند و ناترازی را تشدید می‌کند.»

روزنامه هم میهن نیز عنوان «دیوار سست معدن» را برای صفحه اقتصادی خود انتخاب کرده و از سیاست‌های دولتی در بخش صنایع معدنی کشور انتقاد کرده است. این روزنامه نوشت: «حوادث مرگبار در معادن، مانند حادثه اخیر در معدن زغال‌ سنگ طبس که منجر به مرگ ۳۴ کارگر شد، نماد مشکلات موجود در اکتشاف و استخراج معادن در ایران است.»

روزنامه اعتماد در شماره امروز خود، وضعیت تورم در ایران در پایان شهریورماه ۱۴۰۳ را بررسی کرده است. این گزارش تحت عنوان «سرعت تورم گرفته شد» بیان دارد: «طبق اعلام مرکز آمار، نرخ تورم کل کشور به ۱.۷ درصد رسیده که نشان‌دهنده کاهش سرعت افزایش قیمت‌ها است. از طرفی تورم مربوط به خوراکی‌ها به زیر یک‌درصد (۰.۹ درصد) کاهش یافته و این کمترین نرخ تورم خوراکی‌ها در ۳ سال اخیر است. تورم نقطه‌به‌نقطه خانوار‌های کشور نیز در شهریورماه ۳۱.۲ درصد برآورد شده که فاصله کمی با ماه قبل دارد. در مقایسه استانی، تورم اصفهان بالاترین تورم سالانه (نزدیک به ۳۸ درصد) و سیستان و بلوچستان کمترین (۳۴.۴ درصد) را دارد. تعداد استان‌ها نیز با تورم بالاتر از میانگین ملی کاهش یافته است. همچنین تورم سالانه به ۳۴.۲ درصد رسیده و این پایین‌ترین سطح از اسفند ۱۴۰۱ است. تورم اجاره مسکن نیز از ۴۲.۱ درصد در مرداد به ۴۱.۷ درصد در شهریور کاهش یافته است. تورم سالانه خوراکی‌ها به ۲۹.۱ درصد و تورم نقطه‌به‌نقطه به حدود ۲۴ درصد رسیده که نشان‌دهنده اثرات مثبت سیاست‌های اقتصادی دولت است. این اطلاعات به‌طور کلی نشان‌دهنده بهبود قابل توجه وضعیت تورمی و قیمت‌ها در کشور است.»

روزنامه وطن امروز با عنوان «معاف از عدالت!»، لزوم اعمال سیاست‌های مالیاتی جدید در سال‌های آینده به منظور افزایش درآمد دولت را موضوع گزارش اقتصادی خود انتخاب کرده و نوشته است: «مالیات بر عایدی سرمایه (CGT) در ۱۹۰ کشور وجود دارد و قرار است در ایران نیز اجرا شود و بر مابه‌التفاوت قیمت خرید و فروش دارایی‌هایی مانند طلا و مسکن تاثیر بگذارد. اصلاحات در قانون مالیاتی شامل حذف معافیت‌های غیرضروری برای سلبریتی‌ها و برخی مشاغل خواهد بود، به طوری که دلالان و سودجویان ملزم به پرداخت این مالیات خواهند شد. آمارها نشان می‌دهند که ۸۸ درصد مالیات کشور توسط ۵ درصد مودیان پرداخت می‌شود. قوانین مالیاتی برای کسب‌وکار‌های نوپا دارای معافیت‌هایی است که برای بهینه‌سازی آنها، مشاوره با حسابداران و رعایت زمان‌بندی‌های قانونی ضروری است.»

روزنامه فرهیختگان، در گزارشی با عنوان «دولت چهاردهم در چهارراه تولید بنزین» راهکار‌های افزایش تولید بنزین و رفع ناترازی این کالا در ایران را بررسی کرده و آورده است: «در حالی که ناترازی بنزین به یک بحران نزدیک می‌شود، مقامات دولت به کمبود منابع برای واردات بنزین اشاره کرده‌اند و تاکید دارند که باید بر روی افزایش عرضه تمرکز شود. ناترازی بنزین در حال حاضر به ۱۱ میلیون لیتر در روز رسیده و اگر وضعیت ادامه یابد، تا پایان دولت چهاردهم به ۴۰ میلیون لیتر در روز خواهد رسید و ارزبری آن به بیش از سه میلیارد دلار می‌رسد. با وجود تلاش‌های گذشته، تنها پالایشگاه ستاره خلیج‌ فارس به بهره‌برداری رسیده و سایر پروژه‌ها ناکام مانده‌اند.این واحد‌ها قادرند با سرمایه‌گذاری کم، تولید بنزین را افزایش دهند و انعطاف‌پذیری بیشتری داشته باشند. از طرفی ایران می‌تواند با احداث واحد‌های MTG ، متانول را که به میزان زیادی تولید می‌شود، به بنزین تبدیل کند. این روش به لحاظ اقتصادی نیز توجیه‌پذیر است. همچنین با تبدیل نفت‌کوره به بنزین می‌توان تولید را افزایش داد اما نیاز به سرمایه‌گذاری و تامین مالی دارد. مهم‌ترین معضل در تحقق این راهکارها، کمبود منابع مالی و ناتوانی پالایشگاه‌ها در تامین هزینه‌های لازم است.»

«شرافت عربی زیر پای تجارت با اسرائیل»، عنوان گزارش روزنامه جام‌جم در مورد روابط اقتصادی عربی با رژیم اسرائیل در زمان جنگ غزه است که به انتقادات رهبر معظم انقلاب در مورد این روابط اشاره می‌کند. در متن این گزرارش آمده است: «مقام معظم رهبری تاکید کردند که کشور‌های اسلامی باید ارتباط و همکاری‌های اقتصادی خود با این رژیم را قطع کنند. به گفته ایشان، ادامه این روابط به نوعی کمک به اقتصاد اسرائیل و تامین منابع مالی برای جنایات آن علیه مردم فلسطین است.»

این روزنامه در ادامه به این نکته اشاره می‌کند: «علی‌رغم آسیب‌های جدی اقتصاد اسرائیل در جنگ‌های اخیر، روابط اقتصادی چند کشور عربی از جمله امارات، اردن، مصر، مراکش و بحرین با این رژیم ادامه یافته و در برخی موارد حتی افزایش یافته است. این افزایش تجارت به ویژه با کشور‌های مذکور، موجب تقویت اقتصاد اسرائیل در برابر آسیب‌های ناشی از جنگ‌ها شده است. همچنین، نشانه‌هایی از افزایش صادرات و واردات بین این کشور‌ها و اسرائیل در سال‌های اخیر دیده می‌شود که حاکی از حفظ و گسترش همکاری‌ها به رغم ادعای حمایت از ملت فلسطین است.»

روزنامه جوان، عنوان «انحصار زمین بلای جان تهران» را برای گزارش اقتصادی خود انتخاب کرده و به بررسی مشکلات ناشی از انحصار زمین و تاثیر آن بر زندگی شهری در تهران پرداخته است. این گزارش بیان دارد: «با بسته شدن محدوده شهری تهران و عدم الحاق زمین‌های جدید، قیمت زمین در ۳۰ سال گذشته به شدت افزایش یافته و این موضوع منجر به کاهش سرانه‌های آموزشی، درمانی و ورزشی شده است. فرایند سوداگری زمین نیز منجر به نابودی باغ‌ها و فضا‌های سبز در شهر شده است. کارشناسان معتقدند که انحصار زمین ریشه اصلی گرانی مسکن در تهران است و سهم زمین در هزینه‌های مسکن به حدود ۷۰ تا ۸۰ درصد می‌رسد. علاوه بر این، افزایش جمعیت و عدم امکان ساخت مسکن به دلیل نبود زمین مناسب، مشکلات بیشتری را ایجاد کرده است. سرانه فضای سبز، آموزشی و بهداشتی در تهران از استاندارد‌های جهانی پایین‌تر است و این موارد کیفیت زندگی شهروندان را به شدت تحت تاثیر قرار داده‌اند.»

روزنامه خراسان نیز وضعیت تورم در ایران در شهریورماه ۱۴۰۲ و به‌ویژه افزایش تورم در بخش‌های آموزش و اجاره بها مسکن را در گزارش اقتصادی خود بررسی کرده و «عنوان طغیان تورمی آموزش و اجاره بها» را برای آن انتخاب کرده است. این گزارش بیان دارد: «در شهریورماه، شاخص‌های تورمی در ایران نسبت به مردادماه کاهش یافته و به کف‌های جدیدی رسیده‌اند. تورم ماهانه به ۱.۷ درصد، تورم نقطه‌ای به ۳۱.۲ درصد و تورم سالانه به ۳۴.۲ درصد رسیده است. با این حال، تورم بخش‌های آموزش و اجاره بها مسکن به سقف‌های تاریخی خود در بیش از یک دهه اخیر رسیده‌اند. بر اساس داده‌های مرکز آمار ایران، تورم غیرخوراکی‌ها به طور قابل توجهی بیش از خوراکی‌ها بوده است، به طوری که در بخش‌های آموزش، مسکن و تفریح، رشد ماهانه به ترتیب ۳.۳ درصد، ۲.۹ درصد و ۲.۶ درصد گزارش شده است. از نظر تورم نقطه‌ای، مسکن و آموزش به ترتیب با نرخ‌های ۴۱.۵ و ۴۰ درصد بالاترین ارقام را داشته‌اند. همچنین، نرخ تورم سالانه مسکن و آموزش به ترتیب به ۴۱.۷ و ۴۰.۷ درصد رسیده که بیشترین میزان در ۱۱.۵ سال گذشته است.»