به گزارش اقتصاد معاصر؛ به نقل از مرکز اطلاعات مالی، این فهرست به‌راحتی قابل گسترش است و در این متن، رایج‌ترین اصطلاحات مورد استفاده در حوزه نظارتی را گردآوری کرده‌ایم.
1. مبارزه با پولشویی (AML)
ما می‌توانیم AML را به‌عنوان مجموعه‌ای از قوانین، مقررات و رویه‌های تثبیت‌شده تعریف کنیم که برای جلوگیری از پنهان کردن وجوه غیرقانونی به‌عنوان وجوه مشروع توسط مجرمان طراحی شده‌اند.
2. مشتری خود را بشناسید (KYC)
KYC به فرآیند تأیید هویت مشتریان در طول فرآیند جذب مشتری اشاره دارد. این فرآیند شامل فرآیندهایی مانند شناسایی دقیق مشتری (Customer Due Diligence)، شناسایی دقیق پیشرفته (Enhanced Due Diligence) و پروفایل ریسک (Risk Profiling) می‌شود.
3. کسب و کار خود را بشناسید (KYB)
KYB مشابه KYC است اما به جای افراد، برای شرکت‌ها اعمال می‌شود. در طول KYB، مؤسسات مشروعیت یک شرکت را از طریق روش‌هایی مانند بررسی UBO (مالک نهایی ذی‌نفع) و غربالگری شرکت تأیید می‌کنند.
4. شناسایی و اعتبارسنجی دقیق مشتری (CDD)
همان‌طور که در تعریف «مشتری‌ات را بشناس» اشاره کردیم، شناسایی کامل مشتری (CDD) بخشی از KYC است. این یکی از الزامات کلیدی برای رعایت قوانین است و به تأیید هویت مشتریان، ارزیابی سطح ریسک آنها و نظارت بر فعالیت‌هایشان در طول زمان کمک می‌کند.
5. بررسی دقیق و پیشرفته (EDD)
برای نهادهای پرخطرتر، مانند حساب‌های خارج از کشور یا افراد دارای ریسک سیاسی، بررسی دقیق مشتری کافی نیست. EDD با الزام اطلاعات اضافی، بررسی منبع ثروت، اعمال تأیید و نظارت سختگیرانه‌تر، فراتر از بررسی‌های استاندارد CDD عمل می‌کند.
6. نظارت مداوم (Ongoing Monitoring)
نظارت مستمر را می‌توان به‌عنوان فرآیند بررسی و ارزیابی مداوم رفتار و مشخصات مشتری توصیف کرد. با نظارت مستمر، می‌توانید هشدارهای بلادرنگ دریافت کنید، خطرات پس از ورود به سیستم را تشخیص دهید و خطرات را به‌صورت پویا تنظیم کنید.
7. شخص دارای سابقه سیاسی (PEP)
ما افرادی را که نقش‌های عمومی برجسته‌ای دارند، مانند مقامات دولتی یا کسانی که با آنها مرتبط هستند، به‌عنوان افراد دارای نفوذ سیاسی در نظر می‌گیریم. داشتن نفوذ سیاسی به معنای مجرم بودن آنها نیست اما با این وجود، نقش و نفوذ عمومی آنها، لزوم بررسی دقیق‌تر را الزامی می‌کند.
8. غربالگری تحریم‌ها (Sanctions Screening)
غربالگری تحریم‌ها فرآیند بررسی افراد، مشاغل، معاملات یا طرف‌های مقابل در برابر فهرست‌های تحریم است. این فهرست‌ها اغلب توسط دولت‌ها و نهادهای بین‌المللی مانند OFAC، اتحادیه اروپا و سازمان ملل متحد نگهداری می‌شوند تا طرف‌های تحریم‌شده از طریق غربالگری شناسایی شوند.
9. رسانه‌های نامطلوب (Adverse Media)
رسانه‌های نامطلوب به هرگونه اخبار منفی در دسترس عموم درباره یک نهاد اشاره دارند که ممکن است نشانه‌هایی از پوشش مجرمانه، ریسک اعتباری و مشکلات مربوط به انطباق با قوانین را نشان دهد.
10. گزارش فعالیت مشکوک (SAR)
گزارش‌های فعالیت مشکوک را می‌توان به‌عنوان یک اعلامیه رسمی توصیف کرد که نهادهای تحت نظارت باید هنگام شناسایی یک رفتار مشکوک، آن را به مراجع ذی‌صلاح خود، مانند واحدهای اطلاعات مالی ارائه دهند. این گزارش‌ها یکی از مهم‌ترین تعهدات مبارزه با پولشویی هستند و در هیچ موردی نباید نادیده گرفته شوند.
11. گزارش تراکنش ارزی (CTR)
نهادهای نظارتی مالی زمانی که تراکنشی از یک آستانه خاص فراتر رود که بستگی به حوزه قضایی دارد، به گزارش تراکنش ارزی نیاز دارند. به‌عنوان‌مثال، FinCEN تصمیم گرفت که قوانین گزارش نقدی خود را در آمریکا 10،000 دلار قرار دهد.
12. مالک نهایی ذی‌نفع (UBO)
طبق تعریف گروه ویژه اقدام مالی (FATF)، یک UBO شخص یا اشخاص حقیقی است که در نهایت یک مشتری و یا شخص حقیقی که از طرف او معامله انجام می‌شود را کنترل می‌کند. همچنین شامل افرادی می‌شود که کنترل مؤثر نهایی را بر یک شخص یا ترتیبات حقوقی اعمال می‌کنند. شناسایی UBOها به‌ویژه هنگام برخورد با مالکیت‌های پنهان مانند شرکت‌های پوسته‌ای اهمیت پیدا می‌کند.
13. گروه ویژه اقدام مالی (FATF)
FATF یک سازمان بین دولتی است که در سال 1989 به ابتکار گروه هفت و با هدف مبارزه با پولشویی جهانی و تأمین مالی تروریسم تأسیس شد. FATF از کشورها انتظار دارد که از 40 توصیه FATF که شامل اقدامات پیشگیرانه متعدد، اختیارات اجرای قانون و همکاری‌های بین‌المللی است، پیروی کنند. رعایت الزامات یک کشور اغلب به‌صورت متقابل ارزیابی می‌شود و در صورت عدم رعایت، ممکن است نام یک کشور در لیست خاکستری یا سیاه قرار گیرد.
14. واحد اطلاعات مالی (FIU)
واحد اطلاعات مالی، یک مرجع ملی مبارزه با پولشویی است که مسئول دریافت، تجزیه‌وتحلیل و انتقال گزارش‌های موارد مشکوک شناسایی و ثبت شده توسط بخش خصوصی است. این واحدها به‌عنوان مراجع مبارزه با پولشویی، مراکز گزارش‌دهی و همچنین مسئول تجزیه‌وتحلیل داده‌ها عمل می‌کنند.
15. سیستم مبارزه با پولشویی سازمان ملل (goAML)
goAML پاسخ UNODC (دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد) به جرائم مالی است. این برنامه برای واحدهای اطلاعات مالی (FIU) توسعه داده شده است که امکان ارسال گزارش‌های مشکوک (STR) را فراهم می‌کند، ادغام نرم‌افزار مبارزه با پولشویی را تسهیل و گزارش‌های جرایم مالی را پردازش می‌کند.
16. دفتر کنترل دارایی‌های خارجی (OFAC)
OFAC دفتری در وزارت خزانه‌داری آمریکا است که مسئول مدیریت و اجرای تحریم‌های اقتصادی علیه کشورها و گروه‌هایی از افراد است. OFAC همچنین فهرست SDN (فهرست اتباع و افراد مسدود شده ویژه) را نگهداری می‌کند که معاملات بین اشخاص، کسب‌وکارهای آمریکایی و نهادهای فهرست شده را ممنوع می‌کند. همچنین می‌تواند دارایی‌های طرف‌های تحریم شده را در داخل ایالات‌متحده مسدود کند.
17. فین‌سن (FinCEN)
FinCEN (شبکه اجرای جرایم مالی) یکی دیگر از ادارات وزارت خزانه‌داری آمریکا است که هدف آن محافظت از سیستم مالی این کشور در برابر انواع فعالیت‌های غیرقانونی از طریق اجرای قوانینی مانند قانون رازداری بانکی است.
18. گروه اگمونت (Egmont)
گروه اگمونت یک اتحادیه بین‌المللی است که به‌منظور هماهنگی بیشتر بین واحدهای مسئول مبارزه با پولشویی و مقابله با تأمین مالی تروریسم شکل گرفت. این اتحادیه در عمل واحد اطلاعات مالی کشورهای عضو را نمایندگی و پشتیبانی می‌کند و اقدامات مختلفی را برای تقویت ظرفیت آنها برای انجام وظایف خود در مقیاس ملی و بین‌المللی انجام می‌دهد.
19. اسمورفینگ (Smurfing)
می‌توانیم اسمورفینگ را به‌عنوان یک تکنیک پولشویی تعریف کنیم که شامل تجزیه مقادیر زیادی از وجوه غیرقانونی به تراکنش‌های کوچک‌تر است و اغلب با استفاده از چندین نفر انجام می‌شود. کلاهبرداران هنگام انجام این کار، اغلب سعی می‌کنند برای جلوگیری از شناسایی، کمتر از آستانه گزارش‌دهی عمل کنند.
20. ساختاردهی (Structuring)
اسمورفینگ و ساختاربندی گاهی اوقات می‌توانند به جای یکدیگر استفاده شوند، با این حال می‌توان ساختاربندی را به‌عنوان یک اصطلاح کلی در نظر گرفت. این اساساً مربوط به تمام تاکتیک‌های تجزیه یک تراکنش بزرگ برای جلوگیری از شناسایی است.
21. جایگذاری (Placement)
جایگذاری اولین بخش از فرآیند پولشویی است که به معنای وارد کردن وجوه غیرقانونی به سیستم مالی است. برخی از نمونه‌های جایگذاری عبارت‌اند از: خرید نقدی، انتقال وجوه غیرقانونی به حوزه‌های قضایی با نظارت ضعیف، صدور فاکتورهای جعلی و کازینوها.
22. لایه‌بندی (Layering)
لایه‌بندی مرحله دوم فرآیند پولشویی است که در آن مجرمان وجوه غیرقانونی را از طریق الگوهای پیچیده تراکنش جابجا می‌کنند تا منشأ آنها را پنهان کنند. برخی از روش‌های لایه‌بندی شامل انتقال وجه، زنجیره‌های پیچیده یا استفاده از نهادهای برون‌مرزی است.
23. ادغام (Integration)
این آخرین مرحله پولشویی است. پس از پایان مراحل جایگذاری و لایه‌بندی، وجوه غیرقانونی به‌صورت قانونی و پاک وارد اقتصاد می‌شوند. مجرمان اغلب در این بخش از املاک و مستغلات، سرمایه‌گذاری‌ها یا کالاهای لوکس استفاده می‌کنند.
24. شرکت پوسته‌ای (Shell Company)
شرکتی که به لحاظ حقوقی وجود دارد اما فعالیت بسیار کمی دارد یا اصلاً فعالیتی ندارد، به آن شرکت پوسته‌ای می‌گویند. این شرکت‌ها اغلب برای پولشویی و فرار از مالیات یا تحریم‌ها استفاده می‌شوند.
25. پرچم‌های قرمز (Red Flags)
پرچم‌های قرمز، علائم هشداردهنده، شاخص‌ها یا رفتارهای غیرمعمولی هستند که نشان‌دهنده جرایم مالی بالقوه مانند انتقال مبالغ بالا، رفتار متناقض یا پرداخت‌های شخص ثالث هستند.
26. فهرست تحریم‌ها (Sanctions List)
این فهرست‌های عمومی، افراد، نهادها، سازمان‌ها یا کشورهایی را فهرست می‌کنند که به دلیل خطراتشان مشمول محدودیت‌هایی هستند. فهرست OFAC و فهرست‌های نظارتی سازمان ملل، چند نمونه از برجسته‌ترین فهرست‌های تحریم هستند.
27. قانون سفر (Travel Rule)
قانون سفر یک الزام تحت توصیه‌های FATF است که مؤسسات مالی را موظف می‌کند در صورت عبور تراکنش‌ها از یک آستانه مشخص، اطلاعات فرستنده و گیرنده را جمع‌آوری، نگهداری و ارسال کنند.
28. مبارزه با پولشویی و تأمین مالی تروریسم (AML/CFT)
مبارزه با پولشویی و مقابله با تأمین مالی تروریسم یک چارچوب نظارتی انطباق دوگانه است که هدف آن پیشگیری، شناسایی و مبارزه با پولشویی و تأمین مالی تروریسم است.
29. حوزه قضایی پرخطر (High-Risk Jurisdiction)
طبق توضیحات FATF، این اصطلاح، کشورهایی را پوشش می‌دهد که برای مقابله با پولشویی، تأمین مالی تروریسم و تأمین مالی اشاعه سلاح‌های کشتارجمعی به‌خوبی مجهز نیستند. این کشورها اغلب در فهرست خاکستری و سیاه FATF قرار دارند که اعمال ارزیابی دقیق ریسک و بررسی‌های لازم هنگام معامله با نهادهای این حوزه‌های قضایی را حیاتی می‌کند.
30. تأمین مالی تروریسم (Terrorist Financing)
اساساً به عمل تأمین بودجه برای حمایت از اقدامات تروریستی اشاره دارد. این بودجه‌ها ممکن است از سوءاستفاده از سازمان‌های غیردولتی، پول نقد غیرقابل ردیابی یا چندین نوع دیگر از تأمین مالی مجرمانه ناشی شود.
31. آستانه‌های پولی (Monetary Thresholds)
آستانه‌های خاصی هستند که توسط نهادهای نظارتی تعیین می‌شوند و الزامات خاص مبارزه با پولشویی را ایجاد می‌کنند. وقتی از این آستانه‌ها تجاوز شود، سیستم‌ها هشدارهایی را فعال می‌کنند.
32. نظارت بر لیست سیاه (Blacklist Monitoring)
اصطلاح «نظارت بر لیست سیاه» به معنای بررسی منظم مشتریان، تراکنش‌ها، طرف‌های مقابل یا روابط تجاری در برابر لیست‌های سیاه است. هدف در اینجا شناسایی این است که آیا هر یک از طرفین مشمول محدودیت‌ها، تحریم‌ها یا هشدارهای نظارتی هستند یا خیر.
33. ارائه‌دهنده خدمات دارایی مجازی (VASP)
VASP یک نهاد مالی غیرسنتی است که خدماتی مانند انتقال ارز دیجیتال، ایمن‌سازی کیف پول یا ارائه خدمات مالی مرتبط با صدور توکن را ارائه می‌دهد. با این حال، طبق دستورالعمل‌های FATF، با مؤسسات مالی سنتی تفاوتی ندارد و این امر آنها را ملزم به رعایت چندین مقررات، مانند انطباق با صرافی، ثبت‌نام و KYC می‌کند.
34. رویکرد مبتنی بر ریسک (RBA)
رویکرد مبتنی بر ریسک به نهادها اجازه می‌دهد تا با شناسایی، ارزیابی و درک ریسک پولشویی و تأمین مالی تروریسم، اقدامات کاهشی مناسبی را اتخاذ کنند. لازم به ذکر است که این ریسک‌ها با کمک ابزارهایی مانند نظارت پویا، به‌مرور زمان تعدیل می‌شوند.
35. ابزار غربالگری (Screening Tool)
مؤسسات مالی و سایر نهادهای تحت نظارت از ابزارهای غربالگری برای بررسی خودکار داده‌های مشتریان خود در برابر فهرست‌های تحریم، فهرست‌های نظارتی PEP، رسانه‌های نامطلوب و سایر پایگاه‌های داده ریسک استفاده می‌کنند.
36. نظارت بر تراکنش‌ها (Transaction Monitoring)
نظارت بر تراکنش‌ها به ردیابی و بررسی مداوم تراکنش‌ها برای شناسایی فعالیت‌های نامنظم یا مشکوک اشاره دارد. این کار می‌تواند به‌صورت آنی یا دسته‌ای انجام شود. ابزارهای متعددی با استفاده از محرک‌های مبارزه با پولشویی، هشدارهای کلاهبرداری را در صورت انحراف تراکنش‌ها از رفتار مورد انتظار ایجاد می‌کنند.
37. تطبیق فازی (Fuzzy Matching)
تطبیق فازی یک روش غربالگری است که از روش‌های جستجوی تقریبی برای شناسایی تطابق‌های بالقوه بین مشتریان و فهرست‌های پیگیری استفاده می‌کند. با این حال، این موارد ممکن است همیشه یکسان نباشند؛ بنابراین، تطبیق فازی به تشخیص نام‌های مستعار، تشخیص انواع نام و آوانگاری‌ها کمک می‌کند و از ابزارهایی مانند تطبیق آوایی استفاده می‌کند.
38. غربالگری دسته‌ای (Batch Screening)
ما فرآیند ارسال همزمان چندین رکورد موجودیت برای مقایسه انبوه با فهرست‌های نظارتی متعدد را غربالگری دسته‌ای می‌نامیم. به این ترتیب، مؤسسات می‌توانند مقایسه فهرست‌های نظارتی را در حجم زیادی انجام دهند تا هرگونه تطابق یا خطرات احتمالی را شناسایی کنند.
39. غربالگری نام (Name Screening)
این نوع غربالگری مربوط به بررسی نام مشتریان، طرف‌های مقابل یا تراکنش‌ها در برابر فهرست‌هایی مانند فهرست تحریم‌ها، پایگاه‌های داده افراد دارای قدرت سیاسی (PEP) و منابع رسانه‌ای نامطلوب است تا خطرات احتمالی جرایم مالی شناسایی شود.
40. امتیازدهی ریسک مشتری (Client Risk Scoring)
می‌توانیم امتیازدهی ریسک مشتری را به‌عنوان فرآیندی تعریف کنیم که در آن سطوح ریسک به مشتریان، بسته به عواملی مانند حوزه قضایی، شغل و صنعت آنها اختصاص داده می‌شود. به این ترتیب، به مشتریان امتیازهایی مانند ریسک پایین، متوسط یا بالا اختصاص داده می‌شود.
41. مسئول انطباق با قوانین مبارزه با پولشویی (AML Compliance Officer)
این‌ها مأموران تعیین‌شده در نهادهای موظف هستند که مسئول نظارت بر سیاست‌ها و رویه‌ها، تضمین مسئولیت‌های گزارش‌دهی مؤثر، مدیریت ارزیابی ریسک و اعمال نظارت بر حسابرسی هستند.
42. مثبت کاذب (False Positive)
مثبت کاذب به عملی اشاره دارد که یک سیستم خودکار، مشتری، تراکنش یا نام را به‌عنوان یک مورد بالقوه منطبق با یک فعالیت مشکوک علامت‌گذاری می‌کند اما هشدار، بی‌ضرر از آب در می‌آید. این موارد مثبت کاذب، نویز هشدار ایجاد می‌کنند و همیشه نیاز به بررسی انسانی دارند.
43. حسابرسی مبارزه با پولشویی (AML Audit)
حسابرسی‌های مبارزه با پولشویی، بررسی‌های مستقل کنترل داخلی هستند که اثربخشی چارچوب مبارزه با پولشویی یک موسسه را ارزیابی می‌کنند.
44. رگ‌تک (RegTech)
رگ‌تک (فناوری نظارتی) اصطلاحی نسبتاً جدید است که به استفاده از ابزارهای پیشرفته فناوری اشاره دارد که به مؤسسات کمک می‌کند تا مطابق با قوانین عمل کنند. در سال‌های اخیر، رگ‌تک‌ها به‌طور فزاینده‌ای از آخرین پیشرفت‌ها مانند هوش مصنوعی، یادگیری ماشین و کلان‌داده‌ها بهره برده‌اند.
45. تأیید هویت (ID Verification)
فرآیند تأیید هویت مشتری در طول فرآیند پذیرش را تأیید هویت می‌نامند. روش‌های مختلفی برای تأیید هویت وجود دارد، مانند اسکن اسناد، بررسی‌های بیومتریک و سایر سیستم‌های شناسایی دیجیتال امن.
46. تحریم‌ها (Sanctions)
تحریم‌ها را می‌توان به بهترین شکل به‌عنوان اقدامات محدودکننده توسط دولت‌ها یا نهادهای بین‌المللی مانند OFAC، فهرست‌های اتحادیه اروپا یا تحریم‌های سازمان ملل متحد توضیح داد. هدف این اقدامات محدود کردن معاملات با نهادهای هدف است.
47. تشخیص نوری کاراکتر (OCR)
OCR را می‌توان به‌عنوان فناوری‌ای تعریف کرد که اسناد و تصاویری را که اسکن می‌کنید به متنی تبدیل می‌کند که توسط ماشین‌ها قابل خواندن باشد. در مبارزه با پولشویی، بیشتر برای اسکن کارت شناسایی و استخراج داده‌ها استفاده می‌شود.
48. ممنوعیت (Embargo)
ممنوعیت به محدودیت‌های تجاری اعمال شده توسط دولت‌ها اشاره دارد. دولت‌ها اغلب این موارد را برای فشار آوردن به دولت‌های دیگر، نشان دادن نگرانی‌های امنیتی یا اجرای سیاست‌های خود اعمال می‌کنند.
49. لیست سیاه (Blacklist)
لیست‌های سیاه، دفاتر ثبت رسمی هستند که اشخاص، شرکت‌ها یا حوزه‌های قضایی ممنوعه که پرخطر تلقی می‌شوند را در برمی‌گیرد. هرگونه فعالیت با این اشخاص می‌تواند منجر به اقدامات اجرایی شود.
50. فهرست پیگیری (Watchlist)
فهرست‌های نظارتی شامل افراد دارای نفوذ سیاسی، افراد، سازمان‌هایی با روابط مشکوک به تروریسم یا احتمال ارتباط با سایر جرائم مالی است.
