دایرهالمعارف Grokipedia ایلان ماسک با محتوای کپیشده از ویکیپدیا رونمایی شد
به گزارش خبرنگار اقتصاد معاصر؛ شرکت xAI متعلق به ایلان ماسک از دایرةالمعارف آنلاین جدیدی با نام «Grokipedia» رونمایی کرده است؛ پلتفرمی که شباهتهای فراوانی به ویکیپدیا دارد و بخشی از محتوای آن مستقیما از همین منبع اقتباس شده است. طراحی Grokipedia در حال حاضر بسیار ساده است و ساختاری مشابه ویکیپدیا دارد. صفحه اصلی شامل یک نوار جستوجوی بزرگ است و مقالات با تیتر، زیرتیتر و منابع تنظیم شدهاند. برخلاف ویکیپدیا، کاربران در این نسخه امکان ویرایش آزاد مقالات را ندارند و دکمه ویرایش فقط در برخی صفحات دیده میشود، آن هم بدون آن که مشخص باشد چه کسی تغییرات را پیشنهاد داده یا انجام داده است.
در بخشهایی از سایت آمده که مطالب توسط هوش مصنوعی Grok راستیآزمایی شدهاند؛ موضوعی که تردیدهایی را برانگیخته است، چرا که مدلهای زبانی بزرگ گاهی اطلاعات نادرست تولید میکنند. با وجود وعده ایلان ماسک مبنی بر اینکه Grokipedia «نسخهای بسیار پیشرفتهتر از ویکیپدیا» خواهد بود، بررسیها نشان میدهد برخی از مقالات این پلتفرم تقریبا به صورت کامل از ویکیپدیا کپی شدهاند. برای مثال در پایین صفحه مربوط به MacBook Air آمده است: «این محتوا از ویکیپدیا اقتباس شده و تحت مجوز Creative Commons Attribution-ShareAlike ۴.۰ منتشر شده است.»
همین پیام در صفحات مربوط به PlayStation ۵ و Lincoln Mark VIII نیز دیده میشود و محتوای آنها تقریبا کلمهبهکلمه با نسخه اصلی ویکیپدیا یکسان است.
لارن دیکینسون، سخنگوی بنیاد غیرانتفاعی ویکیمدیا که مدیریت ویکیپدیا را برعهده دارد، در واکنش به این موضوع گفت: «حتی Grokipedia نیز برای وجود خود به ویکیپدیا نیاز دارد.»
این نخستین بار نیست که پروژههای مرتبط با xAI به استفاده مستقیم از محتوای ویکیپدیا متهم میشوند. ماه گذشته زمانی که یکی از کاربران شبکه اجتماعی X به استناد به صفحات ویکیپدیا در محتوای Grok اشاره کرد، ایلان ماسک وعده داد که این مساله تا پایان سال برطرف خواهد شد.
در برخی موضوعات نیز تفاوت دیدگاه میان دو پلتفرم آشکار است. برای نمونه مقاله مربوط به تغییرات اقلیمی در ویکیپدیا تاکید میکند که اجماع علمی جهانی بر نقش انسان در گرمایش زمین وجود دارد اما Grokipedia در نسخه خود این اجماع را زیر سوال برده و رسانهها و سازمانهایی مانند Greenpeace را متهم میکند که با ایجاد نگرانیهای گسترده، در جهتدهی افکار عمومی و سیاستگذاریها نقش دارند.
بر اساس اعلام Grokipedia، این دایرةالمعارف هماکنون بیش از ۸۸۵ هزار مقاله دارد، در حالی که ویکیپدیای انگلیسی حدود ۷ میلیون مقاله را شامل میشود. نسخه فعلی Grokipedia با برچسب v۰.۱ عرضه شده و به نظر میرسد هنوز در مرحله آزمایشی قرار دارد.
بنیاد ویکیمدیا در بیانیهای رسمی در واکنش به این اتفاق اعلام کرد: «ما هنوز در حال بررسی نحوه عملکرد Grokipedia هستیم. از سال ۲۰۰۱ تاکنون، ویکیپدیا ستون فقرات دانش در اینترنت بوده و به عنوان تنها وبسایت بزرگ غیرانتفاعی جهان با سیاستهای شفاف، نظارت داوطلبانه و فرهنگ بهبود مداوم شناخته میشود. ویکیپدیا دانشی انسانی است که از همکاری آزاد میان مردم سراسر جهان شکل گرفته و بازتابی از تنوع و کنجکاوی جمعی بشر است. همین دانش انسانی پایه و منبعی است که شرکتهای هوش مصنوعی برای تولید محتوای خود به آن متکیاند؛ حتی Grokipedia نیز برای وجودش به ویکیپدیا نیاز دارد. استقلال غیرانتفاعی ویکیپدیا بدون تبلیغات و بدون فروش دادهها عامل اعتماد کاربران در بیش از دو دهه گذشته بوده و ما همچنان به ماموریت خود برای ارائه دانشی آزاد، بیطرف و ساخته جامعه داوطلبانمان ادامه خواهیم داد.»
به این ترتیب، هرچند ایلان ماسک Grokipedia را به عنوان رقیبی برای ویکیپدیا معرفی کرده اما در عمل بخش بزرگی از محتوای آن هنوز بر پایه همان منبعی شکل گرفته که قرار بود جایگزینش شود.
