بسته حمایتی از قشر آسیبپذیر پیششرط حذف ارز ترجیحی در تورم فعلیست
غلامرضا مرحبا، نماینده سابق مجلس در گفتوگو با خبرنگار اقتصاد معاصر، در ارتباط با راهاندازی بازار تجاری ارز، حرف ارز نیمایی و حرکت اقتصاد کشور به سمت تک نرخی کردن ارز اظهار داشت: نکات زیادی در این زمینه وجود دارد که باید به آن توجه کنیم. اولین نکته این است که بحثهایی که مطرح میشود، از دو منظر باید بررسی شود. یکی از منظر تئوری اقتصادی و اصول علم اقتصاد و دیگری شرایط خاصی که در آن قرار داریم.
وی ادامه داد: بر اساس تئوریهای اقتصادی و تجربیات جهانی، نرخهای ارز چندگانه، فسادآور هستند و باعث اتلاف منابع میشوند، حتی اگر تلاش کنیم و نظارت دقیق داشته باشیم، باز نرخهای چندگانه ارز قطعا موجب فساد میشوند و ممکن است از زیر بار نظارت خارج شوند.
این نماینده سابق مجلس افزود: نرخهای ارز ترجیحی از دیدگاه تئوریک، مورد تایید علم اقتصاد نیستند، چون موجب اتلاف منابع میشوند. اما در عمل، در برخی مواقع شرایط اقتصادی بهگونهای است که نمیتوانیم صرفا بر اساس تئوریها تصمیمگیری کنیم. برای مثال، در شرایطی که ما با تورم بالای ۳۰ درصد مواجه هستیم و نرخ ارز ملی دائما افت میکند، اگر ارز ترجیحی را حذف کنیم، فشار زیادی به اقشار آسیبپذیر جامعه وارد میشود.
مرحبا تصریح کرد: در شرایط فعلی، اگر ما نتوانیم در زمینه نرخ ارز به سمت تک نرخی حرکت کنیم و نرخهای ترجیحی را حفظ نکنیم، این فشار میتواند بر برخی اقشار جامعه وارد شود، به ویژه در حوزههایی مانند دارو و نهادههای دامی. در چنین مواقعی، بهتر است که اقدامات حمایتی قوی در کنار هرگونه تصمیمگیری ارزی در نظر گرفته شود تا فشار به اقشار کمدرآمد یا آسیبپذیر کاهش یابد.
وی ادامه داد: پیش از این زمانی که بحث حذف ارز ترجیحی مطرح شد و اصطلاح «جراحی اقتصادی» به میان آمد، به دلیل آنکه بهصورت ناقص اجرا شد، به اهداف مدنظر به طور کامل نرسید با وجود آنکه یارانه مردم هم افزایش یافت.
به گفته مرحبا اگر ما میخواهیم به سمت ارز تک نرخی حرکت کنیم، باید پیوستهای حمایتی قوی داشته باشیم، تا بتوانیم فشارهای اقتصادی را از دوش اقشار آسیبپذیر جامعه برداریم و همچنین از بروز گرانیهای شدید جلوگیری کنیم.
این کارشناس اقتصادی یادآور شد: برای این هدف، میتوان از روشهای جایگزین مانند تقویت بیمهها یا دیگر راهکارهای حمایتی استفاده کرد.
وی ابراز امیدواری کرد که تصمیمگیرندگان اقتصادی، ضمن شجاعت در اتخاذ تصمیمات، شرایط جامعه را درک کنند و در این راستا اقدامات صحیح و اصولی را انجام دهند.
این نماینده سابق مجلس تاکید کرد: تصمیم گیری در این موارد به شجاعت نیاز دارد. به هر حال مردم تحت فشار هستند، سفره مردم کوچک شده و معیشت مردم تحت فشار است. مردم به گرانیهای زیاد حساس شدهاند. در این شرایط با درک شرایط جامعه و وفادار ماندن به اصل علم اقتصاد، باید به سمتی بریم که در کنار بکارگیری پیوستهای حمایتی از مردم، مانع از اتلاف منابع ارزی و و احیانا فساد در نرخهای چندگانه ارز شویم.