فصل تازه روابط اقتصادی ترکیه و عربستان با امضای توافق ۶ میلیارد دلاری

به گزارش خبرنگار اقتصاد معاصر؛ روابط اقتصادی و نظامی ترکیه و عربستان سعودی وارد مرحله‌ای جدید شده است. توافق پیشنهادی ۶ میلیارد دلاری بین دو کشور در زمینه تجهیزات پیشرفته نظامی و پروژه‌های توسعه مشترک، بیانگر منافع مشترک در تقویت توانمندی‌های دفاعی است. 

روابط دیپلماتیک بین ترکیه و عربستان سعودی در طول سال‌ها دستخوش نوسانات زیادی بوده است. این روابط به‌ ویژه پس از قتل جمال خاشقجی توسط عوامل سعودی در استانبول در سال ۲۰۱۸ به شدت تیره شد. با این حال، تحولات اخیر، تلاش‌های متقابل برای بازسازی این روابط را نشان می‌دهد. 

صنعت دفاعی رو به رشد ترکیه و جایگاه عربستان به‌ عنوان یکی از بزرگ‌ترین واردکنندگان تسلیحات در جهان، پایه محکمی برای همکاری‌های بالقوه فراهم می‌کند. هر دو کشور به دنبال دستیابی به استقلال بیشتر در زمینه توانمندی‌های دفاعی هستند و شراکت آن‌ها می‌تواند اهداف استراتژیک مشترک را در منطقه‌ای پرتنش محقق سازد. 

توافق پیشنهادی ۶ میلیارد دلاری دفاعی 

مرکز اصلی همکاری اقتصادی جدید بین ترکیه و عربستان سعودی، توافق پیشنهادی ۶ میلیارد دلاری در خصوص تسلیحات نظامی است. این توافق شامل فروش طیف گسترده‌ای از تجهیزات نظامی به عربستان، از جمله کشتی‌های جنگی برای تقویت ظرفیت‌های نیروی دریایی عربستان، تانک‌ها همچون تانک آلتای، موشک‌ها و سامانه‌های دفاع موشکی که توانایی عربستان در مقابله با تهدیدات منطقه‌ای را تقویت می‌کند و پروژه تولید جت جنگی (عربستان ممکن است به پروژه تولید جنگنده نسل پنجم ترکیه با نام «کآن» بپیوندد) می‌شود. 

پیشینه و دلیل علاقه‌مندی عربستان به جنگنده KAAN ترکیه 

عربستان سعودی در مذاکرات اخیر خود با ترکیه اعلام کرده که قصد خرید ۱۰۰ فروند جنگنده KAAN را دارد. این جنگنده نسل پنجم ترکیه‌ای که در سال ۲۰۲۴ اولین پرواز خود را انجام داد، به دلیل تاخیر و مشکلات در دسترسی عربستان به جنگنده‌های F-۳۵ آمریکایی، مورد توجه قرار گرفته است. آمریکا اغلب برای حفظ برتری نظامی اسرائیل، فروش تسلیحات پیشرفته را به کشورهای منطقه محدود می‌کند. از طرفی، تلاش عربستان برای تقویت صنعت دفاعی داخلی و کاهش وابستگی به تجهیزات غربی، خرید KAAN را به گزینه‌ای جذاب تبدیل کرده است. 

مزیت‌های جنگنده KAAN و تطابق با نیازهای عربستان 

جنگنده KAAN از لحاظ زمان‌بندی و فناوری، نسبت به پروژه GCAP (جنگنده نسل ششم کشورهای بریتانیا، ایتالیا و ژاپن) مزیت بیشتری دارد. تولید انبوه KAAN از سال ۲۰۲۸ آغاز می‌شود، در حالی که GCAP تا سال ۲۰۴۰ عملیاتی نخواهد شد. همچنین با توجه به اینکه ژاپن با عضویت عربستان در پروژه GCAP مخالف است و احتمال وتوی فروش این جنگنده به عربستان وجود دارد، KAAN گزینه‌ای عملی‌تر به نظر می‌رسد. این جنگنده همچنین امکان انتقال فناوری به عربستان را فراهم می‌کند که با اهداف چشم‌انداز ۲۰۳۰ عربستان همخوانی دارد. 

همکاری‌های نظامی ترکیه و عربستان 

روابط دفاعی ترکیه و عربستان پس از سال‌ها تنش، با امضای قراردادهای جدید مانند خرید پهپادهای Akıncı وارد مرحله تازه‌ای شده است. خرید KAAN می‌تواند این همکاری‌ها را تعمیق کند و به ترکیه کمک کند تا هزینه‌های تولید خود را کاهش دهد. عربستان نیز می‌تواند از این قرارداد برای تقویت صنعت دفاعی داخلی و کاهش وابستگی به تسلیحات غربی استفاده کند. ترکیه همچنین همکاری‌های دفاعی خود را با کشورهایی چون آذربایجان و پاکستان گسترش داده که می‌تواند عربستان را در این زمینه ترغیب کند. 

این توافق می‌تواند صادرات دفاعی ترکیه را که در حال حاضر حدود ۷ میلیارد دلار در سال است، به طور چشمگیری افزایش دهد. ترکیه به شدت در حال سرمایه‌گذاری در بخش دفاعی داخلی خود است تا وابستگی به تامین‌کنندگان خارجی را کاهش دهد. شرکت‌هایی مانند «آسلسان»، یک پیمانکار دفاعی دولتی و «اتوکار»، تولیدکننده خودروهای زرهی پیشتاز این تلاش‌ها هستند. همکاری پیشنهادی با عربستان سعودی نه فقط صادرات دفاعی ترکیه را افزایش می‌دهد، بلکه نفوذ ژئوپلیتیکی این کشور را نیز تقویت می‌کند.