از دستاوردسازی دولتیها تا رکود سرمایهگذاری در تولید
به گزارش خبرنگار اقتصاد معاصر؛ روزنامههای مهم کشور در گزارشهای اقتصادی امروز خود به موضوعات مختلفی اعم از دستاوردسازی دولتیها با خلافگویی، واقعیتهای ناترازی گاز، درهمزدایی از اقتصاد، سهمیهبندی جدید گاز برای صنایع، رکود سرمایهگذاری در تولید کشور، افت درآمد ملی و اهمیت معادن نیکل اندونزی پرداختهاند.
روزنامه جوان در گزارش اقتصادی امروز خود تحت عنوان «دروغ آیفونی!» به تعرفه ۹۶ درصدی واردات آیفون پرداخته و مدعی شد که دولتیها با خلافگویی به دنبال دستاوردسازی هستند. اینکه مسؤولان دولتی اعلام چنین تعرفهای را مصوبه دولت گذشته میدانند، در حالی بوده که تصویر امضای معاون اول رئیس جمهور دولت چهاردم در ابلاغیه منتشر شده، قابل مشاهده است! این گزارش بیان دارد: «دولت جدید برای تبرئه خود از مشکلات، به دادن نسبت به دولت قبل (دولت رئیسی) روی میآورد، حتی در مواردی که شواهد صریحی وجود دارد. این در حالی بوده که در شرایط تحریم، منابع ارزی نباید صرف واردات کالاهای غیرضروری مانند آیفون شود.»
«روایت صادقانه گرفتاری» عنوان گزارش اقتصادی امروز روزنامه شرق بود. این گزارش به صحبتهای اخیر مسعود پزشکیان، رئیس جمهور در حوزه انرژی اشاره کرده و میگوید: «کسری گاز در ایران امسال زودتر از سالهای گذشته شروع شده و با توجه به اینکه ایران دومین صاحب بزرگترین ذخایر گاز جهان است، این موضوع ناشی از سیاستگذاریهای نادرست تلقی میشود. مصرف روزانه گاز در نیمه دوم سال به ۱.۱۵ میلیارد مترمکعب میرسد، در حالی که تولید فقط ۸۵۰ میلیون متر مکعب بوده که نشاندهنده کسری ۳۰۰ میلیون مترمکعبی است.»
عنوان گزارش صفحه ۱۵ روزنامه فرهیختگان هم «نسخه درهمزدایی» بود. این روزنامه در این گزارش، به بررسی سازوکار واردات کالای اساسی و وابستگی کشور به نظامات دلاری پرداخته و نوشته است: «ادعاهای فزاینده امارات متحده عربی در زیر سوال بردن حاکمیت ایران بر جزایر سهگانه خلیج فارس، ناشی از وابستگی ایران به درهم امارات برای واردات کالاهای اساسی است. بر اساس آمارها، امارات به بزرگترین تامینکننده اقلام وارداتی ایران تبدیل شده و تراز تجاری ایران با این کشور به منفی ۱۴.۳ میلیارد دلار رسیده است. در سال ۱۴۰۲، حدود ۴۰ درصد از تسویه ارزی ایران برای واردات کالاهای اساسی از طریق امارات انجام شده و سهم درهم امارات در این پرداختها ۱۳ درصد است. ایران برای واردات کالای اساسی، نفت خود را به کشورهای دیگر، از جمله چین، صادر میکند و سپس درآمدهای حاصل شده را به ارزهایی چون درهم و یورو تبدیل میکند. این روند وابستگی ایران به سیستمهای پرداخت غیررسمی را افزایش داده و منجر به افزایش هزینههای واردات کالای اساسی شده است.»
روزنامه وطن امروز هم در گزارش صفحه ۳ امروز خود تحت عنوان «ساز ناتراز گاز»، از آغاز سهمیهبندی گاز برای صنایع گزارش داده و بیان میکند: «محدودیتهای گاز برای صنعت سیمان از نیمه مهر ۱۴۰۲ شروع شده که نشاندهنده سهمیهبندی زودهنگام گاز است. با وجود اینکه ایران دومین رتبه منابع گاز جهان را دارد، ناترازی گاز به دلیل عدم سرمایهگذاری و مصرف بالا، باعث ایجاد مشکلات اقتصادی و اجتماعی شده است. تولید گاز کشور حدود ۲۳۰ میلیارد متر مکعب است اما مصرف داخلی برابر با مصرف ۲۵ کشور اروپایی بوده و فقط ۵ درصد از تولید گاز صادر میشود.»
عنوان گزارش اقتصادی امروز روزنامه اعتماد، «تولید ایران در مرحله رکود سرمایهگذاری» بود. این روزنامه مدعی شده که بخش صنعت ایران از ۱۷ سال پیش وارد رکود درازمدت شده و نوشته است: «پژوهشی که توسط مرکز پژوهشهای مجلس منتشر شده، نشان میدهد که از سال ۱۳۸۶ به بعد، سرمایهگذاری در صنعت ایران کاهش یافته و این بخش به رکود سرمایهگذاری وارد شده است. عوامل مختلفی مانند تحریمها، بیماری کرونا، فضای کسبوکار نامناسب و دخالتهای دولت در صنایع به این رکود کمک کردهاند. این وضعیت باعث کاهش ظرفیتهای اقتصادی و چشمانداز رشد اقتصادی کشور خواهد شد. در دهه ۱۳۹۰، وضعیت سرمایهگذاری در ایران نوسانی بوده و با وجود رشد مثبت در سالهای ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱، هنوز به سطح قبل از رکود نرسیده است. وابستگی اقتصاد ایران به درآمدهای نفتی و نااطمینانیهای ناشی از تحریمها و شوکهای اقتصادی، سرمایهگذاری را تحت تاثیر قرار داده است.»
«جاماندگان از همسایگان» عنوان گزارش اقتصادی امروز روزنامه دنیای اقتصاد بود. این روزنامه عوامل افت درآمد ملی اقتصاد ایران در سالهای اخیر را بررسی کرده و نوشته است: «گزارشها نشان میدهند که درآمد سرانه اقتصاد ایران به طور قابل توجهی از همسایگان عقب مانده است. در حالی که در سال ۲۰۱۱، درآمد سرانه ایران و ترکیه برابر بود اما در سال ۲۰۲۲، درآمد سرانه ترکیه تقریبا دو برابر ایران شد. همچنین کشورهای حاشیه خلیج فارس نیز فاصله زیادی با ایران دارند، به طوری که با رشد اقتصادی ۵.۵ درصدی، حدود ۳۳ سال طول خواهد کشید تا درآمد سرانه ایران به سطح کنونی قطر برسد.»
روزنامه هممیهن هم در گزارش اقتصادی امروز تحت عنوان «بازیگر انرژی آینده» درباره اهمیت معادن نیکل اندونزی و برنامههایی که آمریکا برای آن دارد، صحبت کرده و نوشته است: «در ۲۰ اکتبر، پرابوو سوبیانتو به عنوان رئیسجمهور جدید اندونزی معرفی شد و در سخنرانی خود بر مدل سیاسی کشور تاکید کرد. کابینه وی شامل نمایندگان خانوادههای تجاری هستند اما اکونومیست هشدار میدهد که این نزدیکی بین دولت و تجارت به عنوان یک معضل مشاهده میشود. آسیای جنوب شرقی که اقتصادهای جوان و پویایی دارد، به دلیل انحصارات و روابط نزدیک سیاسی و اقتصادی با چالشهایی روبهروست. اندونزی به عنوان بزرگترین تولیدکننده نیکل در جهان، امید دارد که از تقاضای بالا برای خودروهای الکتریکی بهرهبرداری کند اما همچنین با مشکلات ناشی از کار اجباری و نگرانیهای زیست محیطی مواجه است. رئیسجمهور جدید برنامههایی برای توسعه صنایع پاییندستی و ارتقا صادرات کالاهای با ارزش افزوده بیشتر دارد.»