اثر جنگ بر صنعت راهبردی گردشگری اسرائیل
به گزارش خبرنگار اقتصاد معاصر؛ گردشگری برای اسرائیل فقط یک منبع درآمدی نیست، بلکه ابزاری استراتژیک در معرفی و تثبیت تصویر مطلوب از سرزمینهای اشغالی به جهان محسوب میشود.
طی سالهای اخیر، تلآویو تلاش کرده تا سرزمینهای اشغالی را به عنوان یک مقصد جذاب، امن و با ثبات برای گردشگران و سرمایهگذاران معرفی کند. در واقع صنعت گردشگری به اسرائیل این فرصت را میدهد که چهرهای بینالمللی از خود، به عنوان مکانی فرهنگی، تاریخی و جذاب به نمایش بگذارد. این تصویر، در جذب سرمایهگذاران خارجی بسیار موثر است، چراکه امنیت و ثبات، از عوامل کلیدی برای سرمایهگذاری محسوب میشوند.
صهیونیستها به دنبال آن بودند تا در راستای رویای «از نیل تا فرات» خود از گردشگری، به عنوان یکی از ابزارهای راهبردی استفاده کنند تا گردشگران با بازدید از مکانهای تاریخی، فرهنگی و مذهبی، تجربهای از «امنیت» و «پایداری» را از این سرزمینها کسب کنند که تاثیر مثبتی در افزایش اعتماد سرمایهگذاران خارجی دارد. در این راستا اسرائیل در تلاش بود تا با مدرنسازی زیرساختهای گردشگری نظیر هتلها، فرودگاهها و سیستم حملونقل، شرایطی مشابه دیگر مقاصد گردشگری جهان ایجاد کند.
معرفی چنین تصویری از سرزمینهای اشغالی به جهان، میتواند به ترغیب سرمایهگذاریهای بینالمللی کمک کند، چراکه سرمایهگذاران به دنبال مکانهایی با امنیت، ثبات اقتصادی و فرصتهای رشد بالا هستند. بنابراین، گردشگری برای تلآویو نه تنها منبع درآمد ارزی، بلکه یک عنصر کلیدی در پیشبرد اهداف دیپلماتیک و اقتصادی بوده که در معرفی این سرزمینها به عنوان محلی امن و مناسب برای سرمایهگذاری، نقش به سزایی ایفا میکند.
با این حال ۷ اکتبر و جنگ غزه و حملههای نظامی جاری، بر اقتصاد و به ویژه صنعت گردشگری رژیم اسرائیل تاثیرات شدیدی گذاشته است. یکی از نخستین ضربات به این بخش با توقف پروازهای شرکتهای هواپیمایی بینالمللی مانند Delta، United و Lufthansa به مقصد اسرائیل وارد شد. این امر منجر به لغو تورهای گردشگری و کاهش شدید ورود گردشگران خارجی به سرزمینهای اشغالی شد.
کاهش ۵ میلیارد دلاری درآمد اسرائیل
طبق تخمین وزارت گردشگری اسرائیل، کاهش تعداد گردشگران خارجی باعث شده که این رژیم، درآمدی به ارزش حدود ۵ میلیارد دلار را از دست بدهد. این افت درآمد، علاوه بر تاثیرات اقتصادی، به کاهش ارزهای سیال رژیم و آسیب به ارزش پول ملی نیز منجر شده است، زیرا بخش گردشگری یکی از منابع مهم تامین جریان سیال ارزی برای اسرائیل به شمار میرفت.
از اینرو در پی شدت گرفتن جنگ و بحرانهای اقتصادی ناشی از آن، بانک مرکزی اسرائیل برای جلوگیری از سقوط ارزش پول خود مجبور شد، به تزریق گسترده ذخایر ارزی در بازار روی بیاورد، چراکه به دلیل کاهش شدید درآمدهای ارزی حاصل از صنعت گردشگری که یکی از منابع اصلی ورود ارز خارجی به سرزمینهای اشغالی بود، جریان ورود ارز، به طور جدی مختل شد.
به عبارتی دیگر، گردشگری سالانه میلیاردها دلار ارز خارجی برای اسرائیل به همراه داشت و این درآمدها نقش مهمی در تثبیت ارزش شکل داشتند اما در نتیجه جنگ و کاهش تعداد گردشگران، ورود جریان سیال ارزی به سرزمینهای اشغالی به شدت کاهش یافته و ارزش شکل در برابر سایر ارزهای بینالمللی، در معرض ریسک افت شدیدی قرار گرفته است.
در پاسخ به این بحران، بانک مرکزی رژیم صهیونیستی مجبور شد تا ۲۰ تا ۳۰ درصد از ذخایر ارزی خود را وارد بازار کند تا با افزایش عرضه ارز، مانع از کاهش بیش از حد ارزش شکل شود و اقتصاد اسرائیل را از فروپاشی بیشتر محافظت کند.
این اقدام در شرایطی صورت گرفت که اسرائیل با فشارهای اقتصادی مضاعفی مواجه است؛ کاهش سرمایهگذاری خارجی، افزایش هزینههای نظامی و تداوم عدم قطعیت در مورد آینده اقتصاد صهیونیستها، بر بیثباتی وضعیت مالی این رژیم افزودهاند.
گردشگری، یکی از عوامل رشد اقتصادی اسرائیل
جالب توجه بوده که گردشگری در سرزمینهای اشغالی طی سالهای گذشته یکی از عوامل مهم در رشد اقتصادی اسرائیل بوده است. طبق گزارش UN TOURISM، به طور میانگین سالانه حدود ۲.۵ میلیون نفر از این مناطق بازدید میکردند. نقطه اوج این جریان در سال ۲۰۱۹ بود که حدود ۴.۵ میلیون گردشگر از سرزمینهای اشغالی دیدن کردند که بیش از ۵۰ درصد، جمعیت ساکن در سرزمینهای اشغالی بودند. حتی در سال ۲۰۲۲ نیز علیرغم وجود چالشهای سیاسی و امنیتی، این رژیم توانست ۵.۵ میلیارد دلار درآمد از صنعت گردشگری به دست آورد اما با شروع عملیات طوفانالاقصی و تشدید درگیریها، صنعت گردشگری به شدت آسیب دید.
یکی دیگر از شواهد مهم از اثرات جنگ بر صنعت گردشگری اسرائیل، کاهش شدید پروازها در فرودگاه بینالمللی بن گوریون است. این فرودگاه به عنوان یکی از مراکز اصلی ورود و خروج گردشگران خارجی به اسرائیل شناخته میشود و کاهش ۶۰ تا ۷۰ درصدی پروازها، ضربهای جدی به جریان ورود گردشگران وارد کرد. این کاهش پروازها، نه تنها به کاهش درآمد فرودگاه و بخش حملونقل منجر شده، بلکه بسیاری از مشاغل وابسته به صنعت گردشگری، از جمله هتلها، رستورانها و مراکز خرید نیز با بحران مواجه شدهاند.
در همین راستا، یکی دیگر از نشانههای وخامت اوضاع گردشگری اسرائیل، به صفر رسیدن اقامت گردشگران خارجی در هتلهای اسرائیل تلقی میشود. در شرایطی که تعداد گردشگران خارجی به شدت کاهش یافته، بسیاری از هتلها که پیشتر محل اقامت گردشگران خارجی بودند، اکنون با افراد آوارهای که از مناطق جنوبی و شمالی سرزمینهای اشغالی به دلیل جنگ به این مناطق پناه آوردهاند، پر شدهاند. این تغییر کاربری، درآمدهای معمول هتلها را به شدت کاهش داده و آنها را به ارائه خدمات اضطراری به آوارگان جنگی محدود کرده است. در واقع این وضعیت به معنای از دست رفتن یک منبع درآمد پایدار برای این هتلها و همچنین کاهش سطح خدمات و کیفیت آنها به دلیل تمرکز بر نیازهای اضطراری آوارگان است.
به طور کلی، شرایط فعلی صنعت گردشگری تلآویو نشاندهنده یک بحران جدی بوده که به دلیل وابستگی شدید اقتصاد به این بخش، اثرات زیانباری بر اقتصاد کلی این رژیم خواهد داشت.