حال و روز خوب بورس چقدر تداوم دارد؟
به گزارش خبرنگار اقتصاد معاصر؛ «یک روز جذاب در بازار سرمایه»، عنوانی است که میتوان برای معاملات دیروز بازار سهام به کار برد؛ بازاری که دیروز شاخص کل بورس آن، بیش از ۳۶ هزار واحد رشد کرد و جهش ۱.۸ درصدی را به ثبت رساند. در فرابورس هم شاخص ۱۵۰ واحد افزایش یافت و بیش از ۹۰ درصد نمادهای بورسی و ۶۵ درصد نمادهای فرابورسی در آن مثبت بودند. برای ۵۸ درصد نماد معاملاتی در بورس و ۴۴ درصد نماد معاملاتی فرابورسی هم در پایان معاملات، صف خرید ثبت شد.
این در حالی بوده که فعلا ریسک انتخابات ایالات متحده بالای این بازار نبوده و تنشهای سیاسی و نظامی منطقه هم فعلا کمرنگ شدهاند. با وجود این اما به نظر میرسد کلیت بازار سرمایه برای تداوم روزهای خوش، نیازمند مولفههای دیگری باشد، چرا که از ابتدای سال و همچنین پس از آغاز کار دولت چهاردهم، بارها وضعیت در تالار شیشهای تغییر کرده شرایط مناسب این بازار پایدار نبوده است.
فعلا در ساختار بازار سرمایه، دامنه نوسان محدود بوده و تقریبا سه الی چهار ماهی است که این سیاست در راستای کنترل جو و هیجانات منفی در تالار شیشهای وضع و اعمال میشود. در بیرون ساختار بازار سرمایه اما مولفهها بیشمار هستند و چشمانداز غبارآلود تحولات سیاسی منطقه، پیشبینیپذیری را برای سهامداران و سرمایهگذاران در بورس سخت کرده است.
از سوی دیگر ریسکهای ناشی از روی کار آمدن ترامپ برای اقتصاد جهانی و اقتصاد ایران هنوز مبهم است و با وجود قطعی شدن نتیجه انتخابات، یک بازه بیش از دو ماه تا نشستن دونالد ترامپ بر صندلی کاخ سفید، باقی مانده است.
از این منظر کارشناسان معتقدند، با توجه به سیاستهای سختگیرانهتر دولت ترامپ در مقایسه با دموکراتها در مقابل ایران، انتظار میرود با فرض کاهش بخشی از درآمدهای نفتی در کوتاهمدت، سناریوی توسل به پایه پولی برای جبران کسری بودجه توسط سیاستگذار اقتصادی پررنگ شود که در نتیجه اقبال به سمت سهام با اهرم کاهش بهره با محوریت شرکتهای بزرگ و اصطلاحا کامودیتیمحور، شکل خواهد گرفت.
نرخ دلار نیما و آزاد هم یکی دیگر از مولفههای تاثیرپذیر از تحولات سیاسی و همچنین تاثیرگذار بر بازار سرمایه است. دلار نیمایی در معاملات دیروز با رشد ۱۱۳ تومانی همراه شد و به ۴۹ هزار و ۴۶۹ تومان رسید تا رشد ۲۲ درصدی را از ابتدای سال تجربه کند. حالا اکنون در آستانه فتح کانال ۵۰ هزارتومان قرار گرفته است. این در حالی بوده که تاکید عبدالناصر همتی، وزیر امور اقتصادی و دارایی طی چند ماه گذشته، بر کاهش فاصله میان این نرخ و نرخ دلار بازار آزاد بود و هر چند از زمان روی کار آمدن دولت چهاردهم، روند رشد دلار نیما شتاب بیشتری به خود گرفته اما با رشد قیمتها در بازار آزاد طی چند هفته گذشته، اختلاف میان این دو نرخ زیادتر شده است.
از دیگر سو، فعالان بازار سرمایه همواره بر این نکته تاکید دارند که بازار سهام، جا مانده از سایر بازارها است و همین استدلال برای آغاز رالی صعودی در تالار شیشهای کفایت میکند. بررسیها نشان میدهد از ابتدای سال تاکنون، شاخص کل بورس افت ۶.۴ درصدی را تجربه کرده و شاخص هموزن نیز ۱۰.۴ درصد از ارتفاع خود را از دست داده است. شاخصکل فرابورس (آیفکس) هم بیشتر از دو شاخص عقبگرد داشته و در این مدت ۱۷.۵ درصد کاهش را ثبت کرد. این در حالی است که سکه امامی در بازار بیش از ۳۱ درصد بازدهی را از ابتدای سال نصیب سرمایهگذاران خود کرده و هرگرم طلای ۱۸عیار نیز ۳۹.۶ درصد رشد داشته است. ربع سکه ۹ درصد و نیمسکه ۱۵.۶ درصد و نرخ دلار بازار آزاد هم از ابتدای سال، ۱۴.۷ درصد رشد داشتهاند.
در این میان بازار سرمایه، جا مانده از سایر بازارها در سال جاری و چند سال گذشته است اما صعود دیروز این بازار را نمیتوان آغاز رالی جبران این عقبماندگی دانست، چرا که ریسکهای متعدد در کنار تداوم بیاعتمادی سرمایهگذاران، در حال حاضر بزرگترین مانع برای ورود پول به بازار سرمایه محسوب میشوند.
به عنوان مثال به تازگی یکی از اعضای هیات مدیره انجمن فولاد گفته، سال گذشته در فصل سرد، در ماه اول محدودیت مصرف گاز ۳۰ درصد و در ماههای بعد ۴۰ تا ۵۰ درصد، برای صنعت فولاد اعمال شد و پیشبینی میشود، این محدودیت در سال جاری نیز افزایش یابد. این در حالی بوده که امسال نه تنها محدودیت مصرف گاز قابل پیشبینی است، بلکه محدودیت مصرف برق هم مورد انتظار خواهد بود.
به دلیل وجود ریسکهای این چنینی است که کارشناسان معتقدند، رشدهای کوتاه مدت بازار سرمایه را نباید جدی گرفت و بررسی رفتار سهامداران در تالار شیشهای هم نشان میدهد که دستکم از ابتدای سال تاکنون به دلیل تعدد و سرعت تحولات و رویدادهای منفی، صعودهای شاخص و رشدهای نمادها دوام چندانی نداشته است.
در مجموع در روزی که عبدالناصر همتی، وزیر اقتصاد از توافق وزارت اقتصاد و بانک مرکزی بر کاهش نرخ سود خبر داد، شاخص بورس رشد بیش از ۳۵ هزار واحدی دیگری را به ثبت رساند؛ رشدی که باید منتظر ماند و دید آیا آغازی برای یک رالی صعودی خواهد بود یا صرفا رشدی مقطعی و کوتاهمدت است!