۱۰:۱۱ ۱۴۰۳/۰۹/۱۷
امیرحسین نامنی، پژوهشگر اقتصادی
صندوق‌های بازنشستگی ژاپن چطور در صدر رتبه‌بندی‌های جهانی قرار گرفت
صندوق بازنشستگی سرمایه‌گذاری دولتی ژاپن (GPIF)، با دارایی‌هایی حدود ۱.۷ تریلیون دلار، بزرگ‌ترین صندوق بازنشستگی جهان به شمار می‌آید و نقش اساسی در تامین مالی دوران بازنشستگی میلیون‌ها نفر ایفا می‌کند.
اقتصاد معاصر-امیرحسین نامنی، پژوهشگر اقتصادی: صندوق بازنشستگی سرمایه‌گذاری دولتی ژاپن (GPIF)، با دارایی‌هایی حدود ۱.۷ تریلیون دلار، بزرگ‌ترین صندوق بازنشستگی جهان به شمار می‌آید و نقش اساسی در تامین مالی دوران بازنشستگی میلیون‌ها نفر ایفا می‌کند. این نهاد که ۲۱ سال پیاپی در صدر رتبه‌بندی‌های جهانی قرار دارد، انطباق با تحولات اقتصادی و اجتماعی و همچنین مدیریت هوشمندانه دارایی‌ها را به نمایش می‌گذارد.
تاسیس GPIF به دوران بحرانی ژاپن بازمی‌گردد؛ زمانی که این کشور با مسائل پیچیده جمعیتی و اقتصادی دست‌وپنجه نرم می‌کرد. در پاسخ به نیازهای روزافزون جامعه، GPIF به عنوان راهکاری برای مدیریت سرمایه‌های بازنشستگی تاسیس شد. هدف اصلی این صندوق، مدیریت منابع مربوط به برنامه‌های بازنشستگی ملی و محلی بود، به گونه‌ای که بتواند درآمد پایدار برای بازنشستگان را فراهم کند و در عین حال با چالش‌هایی نظیر افزایش تعداد بازنشستگان و کاهش نیروی کار جوان مقابله کند.
GPIF در ابتدای فعالیت خود، عمدتا بر اوراق قرضه داخلی متمرکز بود و بیش از دوسوم دارایی‌های خود را در این حوزه سرمایه‌گذاری می‌کرد. در آن زمان، نرخ بهره بالا و ثبات نسبی اوراق قرضه، این نوع سرمایه‌گذاری را جذاب می‌ساخت. با این حال، کاهش تدریجی نرخ بهره در بازارهای داخلی، GPIF را وادار به تنوع‌بخشی سبد سرمایه‌گذاری‌های خود کرد. این تغییر استراتژی، با سرمایه‌گذاری در سهام داخلی و خارجی، املاک و مستغلات و دارایی‌های پرریسک‌تر آغاز شد که به منظور افزایش بازدهی و کاهش ریسک‌ها صورت گرفت.
GPIF در دهه ۲۰۱۰، به سمت سرمایه‌گذاری‌های بین‌المللی گام برداشت. این حرکت، شامل افزایش سهم سرمایه‌گذاری در بازارهای خارجی و ورود به حوزه‌هایی نظیر املاک و مستغلات بود. این تغییرات به صندوق کمک کرد تا از فرصت‌های موجود در بازارهای جهانی بهره‌برداری کرده تا نوسانات اقتصادی در سطح بین‌المللی کمتر آسیب ببیند. اصلاحات سال ۲۰۱۴ که با هدف افزایش شفافیت و مسؤولیت‌پذیری صورت گرفت، GPIF را به یکی از موسسات مالی پیش‌رو در جهان تبدیل کرد.
با افزایش سن جمعیت و نیاز به تامین منابع مالی پایدار برای بازنشستگان، GPIF همواره باید استراتژی‌های خود را با تحولات جمعیتی و اقتصادی تطبیق دهد. حجم دارایی‌های GPIF، با ارزشی حدود ۱.۷ تریلیون دلار، این صندوق را قادر ساخته تا در بازارهای مالی تاثیرگذار باشد و از مزایای مقیاس بزرگ بهره‌برداری کند. این دارایی‌ها به GPIF اجازه می‌دهند تا در انواع سرمایه‌گذاری‌های متنوع و با ریسک‌های مختلف شرکت کرده و هزینه‌های معاملاتی را کاهش دهد.
موفقیت GPIF فقط به دلیل حجم دارایی‌هایش نیست؛ مدیریت حرفه‌ای و استراتژیک نیز نقش اساسی ایفا می‌کند. این صندوق با بهره‌گیری از متخصصان با تجربه، به تحلیل بازارهای جهانی و شناسایی فرصت‌های جدید سرمایه‌گذاری می‌پردازد. توجه به تنوع‌بخشی در سرمایه‌گذاری‌ها، به افزایش تاب‌آوری صندوق در برابر نوسانات بازار کمک کرده است. همچنین، ثبات اقتصادی و سیاسی ژاپن، محیطی مناسب برای سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت فراهم کرده و موجب تقویت اعتماد میان سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی شد.
در سال‌های اخیر، GPIF به سرمایه‌گذاری در نوآوری و فناوری‌های نوین توجه ویژه‌ای داشته است. این رویکرد، نشان‌دهنده تلاش GPIF برای انطباق با تغییرات سریع بازارهای جهانی و بهره‌گیری از فرصت‌های نوظهور تلقی می‌شود. تمرکز بر استارتاپ‌ها و فناوری‌های جدید نه فقط به تنوع سبد سرمایه‌گذاری کمک کرده، بلکه سایر بازنشستگان را نیز به سرمایه‌گذاری مشابه ترغیب می‌کند.
چالش‌هایی نظیر افزایش تعداد سالمندان و کاهش نیروی کار جوان، نیاز به تطبیق استراتژی‌ها و تمرکز بر پیش‌بینی روندهای جمعیتی و اقتصادی را دوچندان می‌کند. GPIF همواره تلاش کرده تا با تحلیل داده‌ها و پیش‌بینی تغییرات آینده، بهترین تصمیمات را اتخاذ کند. این انعطاف‌پذیری به GPIF کمک کرده تا در دوران‌های پرچالش، همچنان عملکردی کارآمد داشته باشد و نقش خود در تامین مالی بازنشستگان را به خوبی ایفا کند.
نظام تامین اجتماعی ژاپن نیز با تاریخچه‌ای غنی از تحولات، از یک نظام خیریه‌محور به یکی از پیشرفته‌ترین سیستم‌های جهانی تبدیل شده است. در دوره پیشامدرن، ساختارهای سنتی بر پایه کمک‌های مردمی و خیریه‌ها شکل گرفته بود اما با آغاز دوران مدرن، ژاپن به سمت سازماندهی نظام تامین اجتماعی حرکت کرد. تصویب قوانین جدید در حوزه کار و سلامت عمومی، پایه‌گذار سیستم‌های حمایتی مدرن شد.
پس از جنگ جهانی دوم، با تدوین قانون اساسی جدید و تضمین حداقل استانداردهای زندگی برای همه شهروندان، ژاپن وارد عصری تازه از توسعه نظام تامین اجتماعی شد. این کشور در این دوران شاهد معرفی بیمه‌های سلامت و مستمری عمومی برای تمام شهروندان بود و رشد اقتصادی سریع، پوشش بیمه‌ای را گسترش داد. نظام تامین اجتماعی مدرن ژاپن، با هدف برقراری عدالت اجتماعی، به حمایت از سالمندان، ارائه خدمات بهداشتی و درمانی، بیمه مراقبت‌های بلندمدت و بیمه بیکاری می‌پردازد.
با این حال، چالش‌هایی نظیر پیر شدن جمعیت و کاهش نرخ تولد، نظام تامین اجتماعی ژاپن را تحت فشار قرار داده است. دولت ژاپن در پاسخ به این چالش‌ها، اصلاحات متعددی را از جمله حمایت بیشتر از خانواده‌ها، تلاش برای افزایش نرخ تولد و جذب نیروی کار جوان آغاز کرده است. همچنین، توجه خاصی به گروه‌های آسیب‌پذیر مانند معلولان و خانواده‌های تک‌سرپرست شد.
مقایسه ساختار تامین اجتماعی ژاپن با ایران
در مقایسه با ایران، ساختار نظام تامین اجتماعی ژاپن بسیار منسجم‌تر و هماهنگ‌تر است. در ژاپن، پوشش بیمه‌ای برای تمامی شهروندان اجباری بود، در حالی که در ایران، سیستم تامین اجتماعی به صورت کامل و جامع عمل نمی‌کند و بخشی از منابع مالی آن از بودجه عمومی تامین می‌شود. این وابستگی به بودجه دولتی، می‌تواند به کاهش پایداری مالی سیستم منجر شود.
با توجه به تغییرات جهانی و چالش‌های زیست محیطی و اقتصادی، هر دو کشور باید به بازنگری و اصلاح نظام‌های خود ادامه دهند تا عدالت اجتماعی و پایداری اقتصادی را تضمین کنند. ژاپن با وجود تمامی چالش‌ها، همچنان به عنوان الگوی جهانی در مدیریت بحران‌ها و انطباق با تغییرات اجتماعی شناخته می‌شود. اصلاحات پیوسته و استراتژی‌های هوشمندانه، این کشور را در جایگاه یکی از بهترین سیستم‌های تامین اجتماعی جهان نگه داشته است.
برای حفظ این موقعیت، دولت ژاپن باید به بازنگری‌های مداوم ادامه دهد، نیازهای فعلی جامعه را پوشش دهد و آمادگی لازم برای مواجهه با تحولات آینده را ایجاد کند. توانایی GPIF در انطباق با شرایط جدید و حفظ پایداری مالی، برای تامین امنیت دوران بازنشستگی میلیون‌ها نفر حیاتی خواهد بود؛ در جهانی که با سرعت فزاینده‌ای دچار تغییرات است، این تطبیق‌پذیری نه فقط برای بقا، بلکه برای حفظ امنیت مالی و اجتماعی ضروری است.
لینک کپی شد
گزارش خطا
0
اخبار مرتبط
ارسال نظرات
