۰۶/تير/۱۴۰۴ | ۰۲:۰۰

یادداشت اختصاصی

ضعف نظارت، عامل گسترش بدبانک‌ها
احمد حسن‌پور، پژوهشگر اقتصادی
در نبود ناظر مقتدر، نظام بانکی به جای پیشران رشد اقتصادی، به کانون ناترازی، بدبانکی و بی‌ثباتی تبدیل می‌شود. بانک مرکزی ایران که باید چشم بیدار نظام پولی باشد، به‌ دلیل ضعف قانونی، تعارض نهادی و نبود اقتدار اجرایی، از ایفای نقش موثر نظارتی بازمانده است؛ وضعیتی که سلامت مالی کشور را در معرض تهدیدی جدی قرار داده است.
کد خبر: ۲۶۵۶۳   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۴/۰۲

تامین مالی صنعت برق از طریق بازار سرمایه
رامین غدیری، پژوهشگر اقتصادی
مساله ناترازی برق در ایران و کمبود منابع مالی برای توسعه زیرساخت‌ها، لزوم بهره‌گیری از ابزارهای نوین تامین مالی را بیش از گذشته نمایان کرده است. در این میان، بازار سرمایه می‌تواند با استفاده از ابزارهایی مانند اوراق سبز، صندوق‌های پروژه و قراردادهای خرید تضمینی برق، نقش تعیین‌کننده‌ای در جذب سرمایه و رفع شکاف تولید و مصرف ایفا کند؛ تجربه کشورهای پیشرفته نیز نشان می‌دهد که توسعه مالی صنعت برق بدون مشارکت فعال بازار سرمایه ممکن نیست.
کد خبر: ۲۶۵۵۶   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۴/۰۲

درس‌هایی از اقدامات روسیه برای خنثی سازی تحریم
هادی پارسا، پژوهشگر حکمرانی اقتصادی
در دورانی که تحریم‌ها به ابزار دائمی جنگ اقتصادی بدل شده‌اند، تاب‌آوری در برابر آنها نیازمند سازوکارهای دقیق و نهادی است؛ تجربه متفاوت ایران و روسیه در مواجهه با فشارهای مالی غرب، اهمیت استقلال واقعی بانک مرکزی، سیاست ارزی منعطف، شفافیت اطلاعاتی و زیرساخت‌های پرداخت مستقل را برجسته کرده است. در حالی که روسیه با معماری نهادی منسجم توانست تورم را مهار و ثبات پولی را بازگرداند، ایران هنوز در نیمه راه اصلاحات مانده و در معرض آسیب‌پذیری مکرر قرار دارد.
کد خبر: ۲۶۳۹۳   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۳/۳۱

آشنایی با اوراق قرضه سبز؛ ابزاری موفق برای رشد تولید برق
رامین غدیری، پژوهشگر اقتصادی
اوراق قرضه سبز، به‌ عنوان یکی از نوآورانه‌ترین ابزارهای مالی جهان، به بازیگری کلیدی در تامین مالی پروژه‌های زیست‌محیطی و توسعه صنعت برق پاک تبدیل شده‌اند. این ابزار با جذب سرمایه‌ از بازارهای مالی بین‌المللی، مسیر گذار به انرژی‌های تجدیدپذیر را هموار کرده و در بسیاری از کشورها، به‌ویژه در اروپا، آمریکا و آسیا، موجب رشد چشمگیر ظرفیت تولید برق، کاهش آلایندگی و افزایش شفافیت مالی شده است.
کد خبر: ۲۶۳۸۴   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۳/۳۱

پیش‌فروش ارز؛ ابزاری برای اقناع صادرکننده یا در جهت تثبیت نرخ‌ها؟
گیتی صادقیان، پژوهشگر اقتصادی
قراردادهای پیش‌فروش ارز، به‌عنوان ابزار مشتقه، می‌توانند به بانک مرکزی در مدیریت نوسانات ارزی و کاهش اثرات شوک‌های ناگهانی کمک کنند، ضمن اینکه نگرانی‌های صادرکنندگان و واردکنندگان را نیز تا حدی برطرف می‌سازند. این قراردادها با فراهم کردن امکان معامله ارز در آینده با نرخ مشخص، ریسک نوسانات ارزی را برای طرفین کاهش داده و نقدینگی ریالی صادرکنندگان را تامین می‌کنند.
کد خبر: ۲۶۲۰۷   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۳/۲۸

روزی یک میلیارد دلار؛ هزینه‌های مستقیم جنگ برای اسرائیل
دانیال داودی، پژوهشگر توسعه اقتصادی
جنگ اخیر میان ایران و رژیم صهیونیستی، برخلاف برآوردهای اولیه تل‌آویو، نه‌ فقط به اهداف نظامی ادعایی این رژیم دست نیافته، بلکه با تحمیل روزانه نزدیک به یک میلیارد دلار هزینه مستقیم و وارد آمدن خسارات گسترده به زیرساخت‌های حیاتی مانند پالایشگاه‌ها، نیروگاه‌ها و میادین گازی، تبدیل به بحرانی اقتصادی برای اسرائیل شده که ادامه آن می‌تواند موجودیت این رژیم را بیش از پیش به مخاطره بیندازد.
کد خبر: ۲۶۱۲۸   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۳/۲۷

تحلیل و بررسی سرفصل‌های متمایز برنامه‌های وزیر پیشنهادی اقتصاد
محمدطاهر رحیمی، پژوهشگر اقتصادی
در آستانه رای‌گیری مجلس شورای اسلامی برای بررسی صلاحیت وزیر پیشنهادی امور اقتصادی و دارایی دولت چهاردهم، توجه‌ها به برنامه‌ها و رویکردهای سیدعلی مدنی‌زاده جلب شده است؛ چهره‌ای که با نگاهی تحلیلی و ساختارمند، تورم را برخاسته از ناترازی‌های مالی و پولی می‌داند و مقابله با آن را از مسیر ثبات ارزی، جذب سرمایه‌گذاری خارجی و تقویت نقش تنظیم‌گر دولت پیگیری می‌کند.
کد خبر: ۲۵۹۷۶   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۳/۲۵

چرا عربستان از حیث اقتصادی و سیاسی محتاج ایران است؟
محمدطاهر رحیمی، سیاست‌پژوه اقتصادی
در میانه تنش‌های منطقه‌ای و تشدید درگیری‌ها در غزه، سفر نماینده ویژه پادشاه عربستان سعودی به تهران و دیدار وی با رهبر انقلاب، نقطه عطفی در روابط دو رقیب سنتی خلیج فارس رقم زد. این تحول دیپلماتیک، در ادامه مسیر آغاز شده از توافق پکن، نشان‌دهنده چرخش راهبردی عربستان از تقابل به تعامل با ایران است؛ تغییری که ریشه‌های آن را نه‌ فقط در تحولات سیاسی، بلکه باید در معادلات اقتصادی و وابستگی عمیق سعودی‌ها به امنیت صادرات نفت جست‌وجو کرد.
کد خبر: ۲۵۶۲۳   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۳/۲۱

درس‌آموخته‌های بورس شانگهای چین برای ایران
حجت بین‌آبادی، پژوهشگر حوزه بودجه و مالی
بورس شانگهای در مسیر تبدیل به بازوی نوآور مالی چین، در حالی رکوردهای تازه‌ای در ارزش بازار و سهم از تامین مالی اقتصاد ثبت می‌کند که بررسی تجربیات ساختاری آن می‌تواند آینه‌ای پیش‌رو برای بورس تهران باشد. نگاهی به سه ابزار مالی کلیدی یعنی بازار STAR، اوراق قرضه قابل تبدیل و صندوق‌های پروژه‌محور زیرساختی (C-REITs)، نشان می‌دهد چگونه چین توانسته مسیرهای تازه‌ای برای پیوند بازار سرمایه با اقتصاد واقعی و فناوری‌های نوآورانه ایجاد کند.
کد خبر: ۲۵۵۴۷   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۳/۲۰

خلق پول بی‌ضابطه؛ چالش بزرگ بانک‌های خصوصی
عباس صابری، پژوهشگر اقتصادی
خلق پول توسط بانک‌های خصوصی، گرچه می‌تواند ابزاری برای تحریک رشد اقتصادی باشد اما در صورت نبود نظارت موثر از سوی بانک مرکزی، به یکی از مهم‌ترین عوامل بی‌ثباتی مالی و افزایش تورم تبدیل می‌شود؛ موضوعی که به دلیل ضعف‌های نظارتی، عدم شفافیت و تداخل نهادی، اکنون به چالشی جدی در نظام بانکی ایران بدل شده است.
کد خبر: ۲۵۱۶۹   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۳/۱۷

تراژدی بانک‌های ورشکسته اما فعال
امیرحسین نامنی، پژوهشگر اقتصادی
بانک‌ها در اقتصاد، نقش رگ‌های حیاتی را دارند اما وقتی برخی از آن‌ها به جای پمپاژ نقدینگی سالم، خود به منبع آلودگی نظام بانکی تبدیل می‌شوند، نه‌ فقط کمکی به رشد اقتصادی نمی‌کنند، بلکه کل ساختار مالی کشور را با تهدیدی مزمن و خزنده مواجه می‌سازند. این دسته از بانک‌ها که در ادبیات مالی «بدبانک» یا «زامبی‌بانک» نامیده می‌شوند، نماد اختلالی عمیق در سیاست‌گذاری، نظارت و شفافیت نظام بانکی‌اند.
کد خبر: ۲۵۱۱۳   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۳/۱۶

نقشه راه مدیریت ناترازی بانکی در ایران؛ ضرورت مداخله هوشمند
کیارش عرب عامری، پژوهشگر اقتصادی
ناترازی بانکی اگرچه لزوما به معنای بحران نیست اما در صورت مزمن و گسترده شدن، می‌تواند به تهدیدی جدی برای ثبات مالی و اقتصادی کشور بدل شود. آنچه امروز در نظام بانکی ایران مشاهده می‌شود، نشانه‌هایی از یک ناترازی ساختاری است که ریشه در دهه‌ها سیاست‌گذاری نادرست، ضعف نظارت و رقابت مخرب دارد؛ پدیده‌ای که نه با انضباط صرف، بلکه با اصلاحات عمیق و هوشمندانه قابل مدیریت است.
کد خبر: ۲۵۰۸۱   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۳/۱۵

حکمرانی خوب؛ موتور پایدار رشد ایران
هادی پارسا، پژوهشگر اقتصادی
در حالی‌ که چشم امید بسیاری از سیاست‌گذاران به رفع تحریم‌ها و افزایش درآمدهای نفتی دوخته شده، شواهد اقتصادی و تجربیات گذشته هشدار می‌دهند که بدون اصلاحات نهادی و بهبود حکمرانی، هر جهش ارزی می‌تواند به تورم و فرار سرمایه بینجامد.
کد خبر: ۲۴۴۹۳   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۳/۰۹

سلامت نظام بانکی در گرو شناسایی و اصلاح بدبانک‌ها
امیرحسین نامنی، پژوهشگر اقتصادی
در حالی‌ که واژه «ناترازی» به یکی از پرکاربردترین اصطلاحات این روزهای ادبیات بانکی کشور تبدیل شده اما بسیاری از تحلیل‌ها هنوز در تفکیک دقیق آن با مفهوم «بدبانک» دچار ابهام هستند؛ غفلتی که می‌تواند به اشتباه در سیاست‌گذاری، تداوم حیات مصنوعی بانک‌های بحران‌زا و سرایت ریسک به کل شبکه بانکی منجر شود.
کد خبر: ۲۴۴۹۲   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۳/۰۹

ضرورت تدوین چارچوب ملی برای انتخاب رایزنان بازرگانی
محسن فاطمی، پژوهشگر اقتصادی
در دنیای پیچیده و رقابتی تجارت بین‌الملل، رایزنان بازرگانی به عنوان پیشانی دیپلماسی اقتصادی کشورها ایفای نقش می‌کنند اما موفقیت این ماموریت مهم، بیش از هر چیز به شیوه انتخاب و کیفیت نیروهای اعزامی بستگی دارد.
کد خبر: ۲۴۴۹۱   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۳/۰۹

نقش اقتصاد دریا در توسعه پایدار مناطق محروم ساحلی کشور
محسن فاطمی، کارشناس ارشد اقتصاد
با وجود بیش از ۵۸۰۰ کیلومتر خط ساحلی و ظرفیت‌های گسترده در حوزه‌هایی همچون شیلات، گردشگری، انرژی‌های نو و تجارت دریایی در کشورمان، مناطق جنوبی ایران همچنان با چالش‌های توسعه‌نیافتگی، فقر و کمبود زیرساخت مواجه هستند، در حالی که اقتصاد دریا می‌تواند محرک اصلی توسعه پایدار در این مناطق باشد.
کد خبر: ۲۳۲۹۱   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۲/۲۸

نگاهی به میزان خروج سرمایه با رمزارز از کشور
محمدباقر شیرمهنجی، سیاست پژوه اقتصادی
در سال ۲۰۲۴، خروج سرمایه از ایران از طریق رمزارزها به رکورد تاریخی ۴.۱۸ میلیارد دلار رسید؛ رقمی که نشان‌دهنده رشد ۷۰ درصدی نسبت به سال گذشته و بیانگر تشدید بی‌اعتمادی مالی در پی تورم، کاهش ارزش ریال و تنش‌های ژئوپلیتیکی است.
کد خبر: ۲۳۲۶۲   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۳/۰۱

گفت‌وگو و شفافیت؛ شرط تحقق اعتماد در حکمرانی عمومی
سیده‌ طیبه حسینی، مدیرکل روابط عمومی سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها
اردیبهشت، فقط روز گرامیداشت روابط عمومی نیست، بلکه لحظه‌ای برای بازاندیشی در نقش بنیادین آن در معماری حکمرانی است؛ نقشی که از حاشیه اطلاع‌رسانی عبور کرده و به قلب تپنده‌ سیاست‌گذاری عمومی در عرصه‌هایی چون یارانه‌ها و عدالت توزیعی بدل شده است.
کد خبر: ۲۳۲۳۲   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۲/۲۷

چشم‌انداز حکمرانی بنادر و دریانوردی 
بهرام بهرامی، مدرس و پژوهشگر 
با پایان یافتن سال ۱۴۰۴، عملا سند چشم‌انداز ۲۰ ساله جمهوری اسلامی ایران نیز به پایان مسیر خود می‌رسد؛ سندی که قرار بود ایران را به قدرت اول منطقه در ابعاد مختلف اقتصادی، علمی و فناوری تبدیل کند. اما نگاهی به عملکرد شاخص‌ها نشان می‌دهد که بسیاری از اهداف محقق نشده‌اند و حتی در برخی زمینه‌ها عقب‌گرد نیز داشته‌ایم.
کد خبر: ۲۳۱۶۸   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۲/۲۶

تامین انرژی و مواد اولیه دو عامل اصلی عقب‌ماندگی صنعت آلومینیوم
مجتبی بابائی، پژوهشگر حوزه صنعت
آلومینیوم به‌ عنوان یکی از فلزات استراتژیک و حیاتی در صنایع مختلف، از جمله خودروسازی، هوافضا و ساختمان‌سازی، نقش مهمی در توسعه صنعتی کشورها ایفا می‌کند. با وجود اهمیت این فلز، صنعت آلومینیوم ایران به‌ دلیل چالش‌های جدی در تامین مواد اولیه، انرژی و فشار تحریم‌های بین‌المللی، از اهداف سند چشم‌انداز ۱۴۰۴ فاصله زیادی گرفته و وابستگی شدید به واردات، تداوم مسیر توسعه آن را با ابهام مواجه کرده است.
کد خبر: ۲۳۱۶۶   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۲/۲۶

گزارش
گزارش
اقتصاد معاصر گزارش می‌دهد

عملکرد اصناف در روزهای جنگ؛ آرامش بازار، حاصل مدیریت مسوولان و اعتماد مردم

در حالی که ایران در میانه جنگ تحمیلی قرار گرفت، بازار مواد غذایی و کالاهای اساسی برخلاف انتظارات، ثبات نسبی خود را حفظ کرد. این آرامش نه از سر تصادف، بلکه نتیجه هماهنگی و آمادگی اصناف، نانوایی‌ها، صنایع غذایی و نهادهای متولی بود که با تکیه بر تجربه‌های گذشته، از بروز کمبود و اختلال در عرضه جلوگیری کردند.

اقتصاد تل‌آویو زیر ضربات تهران؛ جنگی که خسارتی ۸.۷ میلیارد دلاری برای اسرائیل داشت

در پی جنگ ۱۲ روزه میان ایران و اسرائیل در خرداد ۱۴۰۴، معادلات راهبردی منطقه غرب آسیا دگرگون شد. برخلاف تصور نخبگان نظامی غرب، این‌بار ایران نه فقط به تهدیدات پاسخ داد، بلکه ضربات اقتصادی و زیرساختی بی‌سابقه‌ای به اسرائیل وارد کرد.

چطور بازار اقلام اساسی کشور در جنگ ۱۲ روزه کنترل شد؟

پس از روزهای پرتنش ناشی از درگیری نظامی ایران و اسرائیل، اکنون بازار اقلام اساسی کشور به وضعیت عادی بازگشته است. دولت با اتخاذ تدابیر فوری و هوشمندانه، از بروز کمبودهای گسترده در حین جنگ جلوگیری کرد و مشارکت مردم در حفظ آرامش اجتماعی، نقش مهمی در مدیریت این بحران ایفا نمود.

امنیت انرژی اروپا در گرو امنیت ایران

پس از درگیری اخیر ایران و اسرائیل، قیمت گاز در اتحادیه اروپا افزایش یافت که در صورت انسداد تنگه هرمز و قطع صادرات LNG قطر، امنیت انرژی این قاره با تهدید جدی مواجه می‌شود، بنابراین امینت ایران برای این قاره از اهمیت بالایی برخوردار است. 

یادداشت و تحلیل
یادداشت و تحلیل
رامین غدیری، پژوهشگر اقتصادی

تامین مالی صنعت برق از طریق بازار سرمایه

مساله ناترازی برق در ایران و کمبود منابع مالی برای توسعه زیرساخت‌ها، لزوم بهره‌گیری از ابزارهای نوین تامین مالی را بیش از گذشته نمایان کرده است. در این میان، بازار سرمایه می‌تواند با استفاده از ابزارهایی مانند اوراق سبز، صندوق‌های پروژه و قراردادهای خرید تضمینی برق، نقش تعیین‌کننده‌ای در جذب سرمایه و رفع شکاف تولید و مصرف ایفا کند؛ تجربه کشورهای پیشرفته...

گیتی صادقیان، پژوهشگر اقتصادی

پیش‌فروش ارز؛ ابزاری برای اقناع صادرکننده یا در جهت تثبیت نرخ‌ها؟

قراردادهای پیش‌فروش ارز، به‌عنوان ابزار مشتقه، می‌توانند به بانک مرکزی در مدیریت نوسانات ارزی و کاهش اثرات شوک‌های ناگهانی کمک کنند، ضمن اینکه نگرانی‌های صادرکنندگان و واردکنندگان را نیز تا حدی برطرف می‌سازند. این قراردادها با فراهم کردن امکان معامله ارز در آینده با نرخ مشخص، ریسک نوسانات ارزی را برای طرفین کاهش داده و نقدینگی ریالی صادرکنندگان را تامین...

دانیال داودی، پژوهشگر توسعه اقتصادی

روزی یک میلیارد دلار؛ هزینه‌های مستقیم جنگ برای اسرائیل

جنگ اخیر میان ایران و رژیم صهیونیستی، برخلاف برآوردهای اولیه تل‌آویو، نه‌ فقط به اهداف نظامی ادعایی این رژیم دست نیافته، بلکه با تحمیل روزانه نزدیک به یک میلیارد دلار هزینه مستقیم و وارد آمدن خسارات گسترده به زیرساخت‌های حیاتی مانند پالایشگاه‌ها، نیروگاه‌ها و میادین گازی، تبدیل به بحرانی اقتصادی برای اسرائیل شده که ادامه آن می‌تواند موجودیت این رژیم...

محمدطاهر رحیمی، پژوهشگر اقتصادی

تحلیل و بررسی سرفصل‌های متمایز برنامه‌های وزیر پیشنهادی اقتصاد

در آستانه رای‌گیری مجلس شورای اسلامی برای بررسی صلاحیت وزیر پیشنهادی امور اقتصادی و دارایی دولت چهاردهم، توجه‌ها به برنامه‌ها و رویکردهای سیدعلی مدنی‌زاده جلب شده است؛ چهره‌ای که با نگاهی تحلیلی و ساختارمند، تورم را برخاسته از ناترازی‌های مالی و پولی می‌داند و مقابله با آن را از مسیر ثبات ارزی، جذب سرمایه‌گذاری خارجی و تقویت نقش تنظیم‌گر دولت پیگیری...

گفت وگو
گفت وگو
در گفت‌و‌گو با اقتصاد معاصر عنوان شد

ترخیص کالا از گمرک طی روزهای گذشته شتاب گرفت

نایب‌ رئیس کمیسیون اقتصاد کلان اتاق بازرگانی از تداوم تامین کالا‌های اساسی و بهداشتی در شرایط بحرانی اخیر خبر داد و با اشاره به عملکرد وزیر جدید اقتصاد تاکید کرد: انسجام ملی و مدیریت هوشمندانه، ایران را در مسیر ثبات نگه داشته است.

عضو کمیسیون انرژی مجلس در گفت‌و‌گو با اقتصاد معاصر

لزوم انتقال زیرساخت‌های حیاتی انرژی به زیر زمین

عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی گفت: برای مقابله با تهدیدات احتمالی آینده، باید مخازن و تاسیسات حیاتی انرژی به زیر زمین منتقل شوند و مجلس نیز در حال بررسی طرح‌هایی برای صیانت از زیرساخت‌های انرژی است.

یک کارشناس بازار سرمایه در گفت‌وگو با اقتصاد معاصر

آغاز فصل جدید در بازار سرمایه با مدیریت دقیق سیاست‌گذار

یک کارشناس بازار سرمایه گفت: حرکت پول به سمت صندوق‌های درآمد ثابت و ثبات نسبی معاملات، نمایانگر بازگشتی امیدوارکننده برای بازار سرمایه است.

عضو کمیسیون اقتصادی مجلس در گفت‌و‌گو با اقتصاد معاصر

جلسات کمیسیون اقتصادی در شرایط کنونی متوقف نشده است

عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی گفت: شخصا به برخی وزارت‌خانه و سازمان‌ها از جمله سازمان برنامه و بودجه برای نظارت رجوع کردم و از بازرسی کل کشور در برخی از این نهاد‌ها برای نظارت بر افزایش کیفیت کار حضور داشتند.