از نرخ بازی و رانت تا طرح مسکن ۲۵ متری

به گزارش خبرنگار اقتصاد معاصر؛ روزنامه‌های مهم کشور در گزارش‌های اقتصادی امروز خود به موضوعات مختلفی نظیر رانت به کارکنان دولتی و تسهیلات قرض‌الحسنه میلیاردی به کارکنان سازمان بورس و اوراق بهادار، کمبود بنزین در شهر‌های شمالی طی روز‌های اخیر، استفاده قلکی از صندوق توسعه ملی و طرح مسکن ۲۵ متری پرداخته‌اند.

روزنامه دنیای اقتصاد در گزارشی تحت عنوان «نرخ بازی» تبعات تبعیض در نرخ سود وام بانکی را بررسی کرده و خاصتا به تسهیلات ارائه‌شده به اعضای هیات مدیره بورس پرداخته و نوشته است: «انتشار نامه سازمان بازرسی کل کشور درباره وام‌های ۴ درصدی به اعضای هیات‌مدیره بورس باعث افزایش نارضایتی عمومی در شرایط اقتصادی کنونی شده است. اعطای وام‌های کم‌بهره به مسؤولان دولتی در شرایط تورمی، به عنوان امتیاز ویژه و غیرعادلانه تلقی می‌شود. عوامل موثر در این کنش شامل تورم بالا، ناترازی‌های بانکی و تسهیلات تکلیفی است که باعث ناکارآمدی نظام بانکی و نارضایتی عمومی می‌شود.»

روزنامه شرق هم در گزارش اقتصادی خود با عنوان «تاریک‌خانه بورس» به موضوع دریافت وام‌های میلیاردی قرض‌الحسنه توسط رئیس و برخی از اعضای هیات مدیره سازمان بورس پرداخته و بیان دارد: «رئیس و چهار نفر از اعضای هیات مدیره سازمان بورس مبلغ ۱۰.۵ میلیارد تومان وام قرض‌الحسنه دریافت کرده‌اند که این موضوع باعث جنجال و انتقاداتی شده است. نامه‌ای از سوی معاونت نظارت و بازرسی امور اقتصادی سازمان بازرسی کل کشور به وزیر اقتصاد ارسال شده تا این موضوع بررسی شود. وزیر اقتصاد نیز اعلام کرده است که موضوع وام‌ها برای بررسی بیشتر به بازرسی وزارتخانه ارجاع خواهد شد. انتقادات بر این است که این وام‌ها و اعطای رانت به مسؤولان تنها به این موضوع محدود نمی‌شود و در زمینه صدور مجوز‌ها نیز تبعیض و نابرابری وجود دارد. فعالان بازار سرمایه نسبت به عدم شفافیت در عملکرد سازمان بورس و توزیع منابع مالی انتقاد دارند و ابراز نگرانی کرده‌اند که درآمد‌های بالای سازمان به جای بهبود فرهنگ‌سازی و آموزش بازار صرف پروژه‌های دیگر می‌شود.»

«رانت مومنانه» هم عنوان گزارش روزنامه سازندگی بود که همچون روزنامه شرق به مساله پیش‌آمده در سازمان بورس اشاره کرده و اظهار می‌کند: «مجید عشقی در واکنش به انتقادات گفته است که تصمیمات مربوط به وام براساس مصوبه شورای عالی بورس و قوانین بوده و ادعای پرداخت وام برای خود و همکارانش را رد کرده است. انتقادات به این موضوع شامل نابرابری با زیان‌های سهامداران، نسبت به ادعای اخلاق‌مداری مدیریت‌های قبلی و زمان نامناسب تصویب وام می‌شود. فضای نادرست و ناتوانی در نظارت بر تخلفات در زمان مدیریت وی منجر به ضرر‌های زیادی برای سهامداران شده است.»

«بورس تسهیلات ویژه» هم عنوان گزارش صفحه ۱۶ روزنامه فرهیختگان بود که به موضوع وام‌های سازمان بورس و اوراق بهادار اشاره کرده و نوشته است: «انتشار خبر اعطای وام ۹۱ هزار میلیارد تومانی به کارمندان بانک‌ها و وام ۱۰ میلیارد تومانی به مدیران سازمان بورس، واکنش‌های زیادی را به همراه داشته و باعث شده مجلس، اقدام به بررسی این موضوع کند. این وام‌ها تنها بخشی از رانت‌ها و امتیازات اختصاصی به مدیران دولتی و عمومی هستند که شامل خدمات و تسهیلات ویژه نیز می‌شوند. اعطای رانت‌های مختلف، موجب بروز شکاف طبقاتی، فساد و ناتوانی در درک مشکلات اقتصادی عموم مردم شده است. اعطای وام‌ها از منابع بانکی یا قرض‌الحسنه، ریسکی برای سیستم بانکی محسوب می‌شود و می‌تواند بر عواقب اقتصادی و اجتماعی اثر منفی بگذارد.»

روزنامه خراسان نیز در گزارشی با عنوان «حاشیه‌سازی وام‌های عشقی» به موضوع وام‌های میلیاردی اعطایی به اعضای هیات مدیره سازمان بورس پرداخته و نوشته است: «انتشار نامه‌ای از سازمان بازرسی به وزیر اقتصاد درباره مصوبه شورای عالی بورس برای اعطای وام میلیاردی به پنج عضو هیات مدیره، موجب واکنش‌های زیادی شده است. این در حالی بود که مجید عشقی، رئیس سازمان بورس، این وام‌ها را قانونی دانسته و از پرداخت آن دفاع کرده است اما برخی دیگر آن را غیرقانونی و بدسلیقگی می‌دانند. وزیر اقتصاد دستور پیگیری این موضوع را به بازرسی وزارتخانه داده و خواستار انتشار مستندات مربوطه شده است.»

روزنامه اعتماد در گزارشی با عنوان «قحطی بنزین در شهر‌های شمالی» به مشکلات ناشی از سفر‌های جمعیتی به استان‌های شمالی ایران در تعطیلات اخیر می‌پردازد و چالش‌های مربوط به کمبود بنزین و شرایط ناخوشایند ترافیکی را توصیف کرده است. این گزارش بیان دارد: «در تعطیلات هفته دوم شهریورماه، حجم بالای مسافران به استان‌های شمالی باعث ایجاد ترافیک شدید و کمبود بنزین در مازندران و گیلان شد. مصرف روزانه بنزین به رکورد ۱۴۲ میلیون لیتر رسید که بیشتر از میزان مصرف در ایام نوروز است. کمبود بنزین و شلوغی پمپ‌بنزین‌ها مشکلات جدی برای مسافران ایجاد کرد، به طوری که برخی افراد برای سوخت‌گیری مجبور به طی مسافت‌های طولانی شدند. سفر با خودرو شخصی به دلیل ضعف در سیستم حمل‌ونقل عمومی، به گزینه اصلی مسافرت تبدیل شده و در کنار آن، قیمت‌های واقعی بلیط‌ها نیز بالاست. کمبود تعطیلات کافی و وضعیت اقتصادی مردم، موجب افزایش سفر‌های داخلی شده و بسیاری از مردم به سفر‌های تهاجمی رو آورده‌اند.»

«صندوق توسعه ملی قلک دولت نیست» عنوان گزارش روزنامه جوان بود. این روزنامه مدعی شده است که بلای نگاه قلکی به صندوق توسعه ملی همچنان ادامه دارد. در ادامه نوشته است: «برداشت‌های مکرر دولت‌ها از منابع صندوق توسعه ملی به عنوان یک ثروت ملی، باعث نگرانی و انتقادات زیادی شده است. این صندوق باید به توسعه کشور و بهبود آینده نسل‌های بعد کمک کند. با این حال اما دولت‌ها به بهانه کسری بودجه به سمت برداشت از این صندوق رفته‌اند که منجر به کاهش منابع ارزی و تاثیر منفی بر پروژه‌های توسعه‌ای می‌شود. برداشت‌های زیاد از صندوق توسعه ملی در دولت‌های یازدهم و دوازدهم به طور قابل توجهی افزایش یافته و عملا برای جبران بودجه جاری استفاده شده است که زمینه‌ساز نارضایتی عمومی است. رهبر انقلاب بار‌ها بر ضرورت استفاده صحیح و قانونی از منابع صندوق تاکید کرده و همچنین پیشنهاد داده که دیگر راه‌های مالی باید مورد استفاده قرار گیرند. دولت سیزدهم نیز در برداشت از منابع صندوق توقف نکرد، اما به لحاظ مدیریت منابع ارزی در پروژه‌های عمرانی، رویکرد بهتری نسبت به دولت‌های قبلی اتخاذ کرده است. کارشناسان اقتصادی بر اهمیت استفاده از منابع صندوق برای توسعه ابرپیشران‌های اقتصادی و تامین مالی پروژه‌های زیرساختی تاکید دارند و خواستار کاهش برداشت‌های غیرضروری از آن هستند.»

روزنامه جام‌جم در گزارشی تحت عنوان «کرامت گمشده در مسکن ۲۵ متری» نوشت: «قیمت مسکن طی ۱۰ سال اخیر افزایش شدیدی داشته و خانه‌دار شدن را برای خانوار‌های ایرانی به آرزو تبدیل کرده است. از سوی دیگر کاهش قدرت خرید، خانوار‌ها را برای در اختیار داشتن مسکن مناسب با دشواری روبه‌رو کرده و آنها مجبورند، بخش زیادی از درآمد خود را برای مسکن هزینه کنند که این موضوع به لحاظ اقتصادی فشار زیادی به آنها وارد می‌کند. یکی از طرح‌های مطرح شده برای حل مساله مسکن در کشور، طرح مسکن ۲۵ متری بود که این طرح از نظر کارشناسان این حوزه، مخالف با سبک ایرانی، اسلامی و کرامت خانواده است.»

«مصائب بزرگ خانه‌های کوچک» عنوان گزارش اقتصادی روزنامه وطن امروز است که همچون روزنامه جام‌جم به طرح ساخت مسکن ۲۵ متری اشاره کرده و مدعی شده است: «تجربه ساخت پروژه ایالت میزوری آمریکا نشان داد، واحد‌های کوچک بستری برای ایجاد مشکلات فرهنگی و اجتماعی است و از طرف دیگر مغایر طرح فرزندآوری است.»