حجت بینآبادی، پژوهشگر حوزه بودجه و بانکی
بودجه ۱۴۰۴؛ اولین آزمون سخت اقتصادی دولت چهاردهم
۱۷:۲۶ | ۱۴۰۳/۰۷/۰۸
۱۶/مهر/۱۴۰۳ | ۱۳:۵۲
پیشنهاد ۲ برابر شدن سقف معافیت مالیاتی حقوق‌بگیران امروز آخرین مهلت شرکت در مزایده ۲۸۳ اموال تملیکی ۷۲ درصد از مالیات مشاغل ماده تبصره ۱۰۰ صفر شد تعیین تکلیف بیش از ۲۰ همت کالای اموال تملیکی در نیمه نخست امسال نتیجه بیست و سومین هفته عرضه اوراق بهادار دولتی اعلام شد عدم شناسایی املاک و خودروهای گران قیمت برای اخذ مالیات آنها ترک فعل است چالش سازمان امور مالیاتی در تعیین تکلیف مالیات موبایل وزیر اقتصاد: فشار مالیاتی از دهکهای پایین برداشته شود مالیات ۷۲ درصد مودیان خرد صفر است/ مودیان بزرگ زیر ذره بین هستند لزوم شفاف سازی دولت درباره افزایش ضریب جینی تکالیف مودیان درخصوص اظهارنامه پیش فرض مالیات بر ارزش افزوده تابستان ۱۴۰۳ رشد اقتصادی بهار امسال ۴.۶ درصد شد املاک دولت را قسطی بخرید دولت در ۶ ماه ۵۱۲ هزار میلیارد تومان مالیات گرفت رئیس سازمان برنامه و بودجه: آمار متقن و دقیق، متر و تراز برنامهریزی در کشور است
«اقتصاد معاصر» گزارش می‌دهد؛
ناترازی بودجه و بازتولید چالش‌های اجتماعی
نظام حکمرانی نیازمند اتخاذ سیاست‌های راهگشایی است که ناپایداری تامین مالی عمومی را جبران نماید و ازسوی دیگر با مدیریت کارآمد در توزیع اعتبارات، نابرابری‌های اجتماعی را مهار کند.
به گزارش خبرنگار اقتصاد معاصر؛ مهار و کنترل نابرابری‌های اجتماعی، امروزه در کنار دیگر مولفه‌های مهم نظام مسائل کشور (توسعه اقتصادی، امنیت‌ملی و حفظ تمامیت ارضی، محیط‌زیست، تنش‌های آبی و...) به مهم‌ترین دغدغه حکمرانان ایران تبدیل شده است. به اذعان کارشناسان حوزه‌های اجتماعی و جامعه‌شناسی، مشکلات و نابرابری‌های اقتصادی جزو یکی از ۴ عامل اصلی در این زمینه قلمداد می‌شوند.
وقتی ریشه اصلی عمده چالش‌های اقتصادی کشور را جست‌وجو می‌کنیم، در بیشتر موارد به ضعف‌ها، کج‌کارکردی‌ها و کج‌گزینی‌ها در نظام مدیریت‌مالی بخش عمومی (PFM) می‌رسیم. خیلی سطحی و ساده‌لوحانه است که بودجه‌های سالیانه را صرفا به مثابه یک‌سری تبصره‌های قانونی، جداول، اعداد و ارقام ببینیم. دیدگاه مذکور نه تنها رد می‌شود، بلکه قوانین بودجه سنواتی به عنوان مهم‌ترین رویداد و کنش سیاست‌گذاری کلان حاکمیت و منعکس‌کننده میزان عقلانیت اجتماعی و کیفیت حکمرانی (علی‌الخصوص حکمرانی اجتماعی) شناخته می‌شوند. بدین منظور لازم است که میان عدالت اجتماعی و اثرات ناکارآمدی‌های بودجه‌ای بررسی ویژه‌ای صورت گیرد.
همخوانی و تناسب بین منابع و مصارف دولت، یک اصل ضروری در بودجه‌ریزی دولتی است. هرچند که ظاهرا قوانین بودجه به شکل تراز نوشته می‌شود (یعنی فعلا کسری تراز عملیاتی را جزو کسری بودجه کل لحاظ نمی‌کنیم) اما تجربه و رصد روند‌های تاریخی ۲۰ سال اخیر نشان می‌دهد، همه ارقام پیش‌بینی‌شده در بودجه، به واسطه عملکرد دولت‌ها در اجرای بودجه‌های سالیانه تحقق پیدا نمی‌کنند و درنتیجه همواره دولت‌ها (فارغ از هرگرایش و طرز تفکری) متهم به تراز کردن صوری بودجه هستند.
در ادامه این روند، بیش‌برآوردی قابل توجه برخی از اقلام منابع عمومی نظیر صادرات نفت، واگذاری شرکت‌های دولتی و مولدسازی دارایی‌های دولت و کم‌برآوردی اقلام مصارف عمومی، من‌جمله خرید تضمینی گندم، تکالیف سازمان تامین اجتماعی، درج ارقام قابل توجه به عنوان عملیات‌های فرابودجه‌ای در خارج از سقف بودجه عمومی (به‌طور مثال فقط منابع و مصارف سازمان هدفمندسازی در قانون بودجه ۱۴۰۳، به مبلغ ۷۵۸ هزار میلیارد تومان لحاظ شده‌است)، عدم ارائه جدول منابع و مصارف هدفمندی یارانه‌ها و اخذ مجوز‌های بدون سقف برای واگذاری نفت خام به منظور پرداخت تعهدات و عناوین غیردقیقی مانند طرح‌های پیشران، نشان‌دهنده ابهامات جدی و ناترازی‌های شدید در بودجه‌ریزی کشور هستند.
در این شرایط یکی از مسیر‌های مطلوب تامین منابع عمومی بودجه، مالیات‌های دریافتی بوده که براساس بررسی‌های به عمل آمده دولت‌ها در عرصه تنظیم نظام مالیات‌ستانی و درآمدزایی از دارایی‌های دولتی، برنامه‌های خلاقانه و اثربخشی را در دستور کار نداشته‌اند و متناسب با الزامات و اهداف تعیین‌شده اجتماعی در اسناد بالادستی و قوانین برنامه ۵ ساله توسعه، پیش نرفته‌اند. در نتیجه بودجه عمومی همچنان به منابع ناپایدار و نااطمینانی نظیرِ فروش نفت، واگذاری شرکت‌ها و فروش اموال، وابستگی قابل توجهی دارد و دولت‌مردان سعی می‌کنند، به وسیله استقراض‌های مالی از بانک مرکزی، صندوق توسعه ملی، بانک‌ها و شرکت‌های دولتی و...، این ناپایداری را جبران کنند که در نهایت، این سیکل معیوب منجر به رشد نقدینگی در اقتصاد می‌شود.
این امر باعث شده که سیاست‌های مالی دولت در اکثر موارد، اثر تحولی در نظام بودجه‌ریزی و توسعه‌ای کشور ایجاد نکند و به موازات شوک‌های تورمی ناشی از آن، عرصه‌های اجتماعی را به شدت در تسخیر ناکارآمدی سیاست‌های مالی دولت قرار دهد. در چنین فرآیند سیاست‌گذاری در بستر حدس و گمان‌های غیردقیق، ریسک تصمیم‌گیری‌های جمعی-دولتی و پیامد‌های اجتماعی ناخواسته از آنها، به شدت افزایش پیدا می‌کند. در این شرایط سیاست‌های اجتماعی نیز کارآمدی خود را از دست خواهند داد و ازسوی دیگر در عرصه‌های اقتصادی با اتخاذ رویکرد‌های شوک‌درمانی و تورم‌زا، چرخه بازتولید مسائل اجتماعی، فقر و نابرابری‌های اجتماعی به فعالیت مخرب خویش ادامه می‌دهند.
با یک نگاه واقع‌بینانه به نظر می‌رسد که نظام حکمرانی نیازمند اتخاذ سیاست‌های راهگشایی است که ناپایداری تامین مالی عمومی را جبران نماید و ازسوی دیگر با مدیریت کارآمد در توزیع اعتبارات، نابرابری‌های اجتماعی را مهار کند، زیرا طبق ماهیت عرصه‌های اجتماعی نباید اجازه داد تا مسائل و دغدغه‌های اجتماعی در اسارت سیاست‌های ناکارآمدی بودجه‌ای و اقتصادی قرار گیرند. در غیر این صورت دیر یا زود باید منتظر بازتولید آسیب‌ها و بحرانهای اجتماعی در جامعه باشیم.
یک پژوهشگر حوزه بودجه و بانک در گفت‌وگو با «اقتصاد معاصر» بررسی کرد؛
آسیبشناسی تعارضات مجلس و دولت در تصویب بودجه
۱۸:۱۳ | ۱۴۰۳/۰۷/۱۳
آخرین اخبار
پربازدیدها
وضعیت ذخایر آبی کشور نامطلوب است ۳۵.۵ میلیارد دلار ارز واردات تامین شد فرصت ویژه به اصناف برای اعمال بدهی‌های پرداخت شده واردات گندم به صفر رسید موشک‌های حماس پروازهای فرودگاه بن‌گوریون را زمین‌گیر کرد شرط رئیس سازمان بورس برای رفع محدودیت دامنه نوسان اجرای ۱۴ مگاپروژه برای کاهش ناترازی برق در اوج بار تابستان آینده سازمان مالیاتی در شناسایی و اخذ مالیات خودروهای لوکس تعلل می‌کند رئیس سازمان فضایی ایران ابقا شد اعزام و پذیرش ۱۸.۵ میلیون مسافر در ۶ ماه نخست ۱۴۰۳ بیمه اجباری برای ۱۰۰ درصد محصولات زراعی+ جزئیات بازار ارز‌های دیجیتال در مسیر صعود مبالغ بلیت پروازهای چارتری لغو شده باید کامل بازگردانده شود معاون معدنی وزارت صمت منصوب شد فروش ویژه اقساطی محصولات کرمان موتور (مهر ۱۴۰۳) شرایط پذیرش اوراق «گام» بابت پیش‌پرداخت تخصیص ارز واردات ابلاغ شد گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس از امنیت سرمایه‌گذاری در کشور وضعیت راه‌های کشور امروز ۱۶ مهر ۱۴۰۳ ۲۴۹ خودروی سواری از گمرک ترخیص شد فرآورده‌های لبنی دوباره گران شد؟ از دستور پزشکیان در FATF تا ناکامی کریدور IMEC جزئیات تغییر تعرفه‌های آب از ابتدای مهرماه برای بدمصرف‌ها یک‌سوم تجارت دریایی نفت جهان زیر سیطره ایران قیمت عمده میوه و سبزیجات اعلام شد+ جدول صادرات ۷۷۳ میلیون دلاری تهران به اسلام‌آباد در ۹ ماه دولت برای تحقق همزمان رونق تولید و کنترل تورم برنامه بدهد میزان تامین مالی دولت از طریق انتشار اوراق نقدی اعلام شد ایران واردات برنج از هند را ۴۰ درصد کاهش داد کسری‌های سه‌قلو در اقتصاد ایران ناترازی بودجه و بازتولید چالش‌های اجتماعی پیشنهاد ۲ برابر شدن سقف معافیت مالیاتی حقوق‌بگیران ۴ ریشه اصلی ناترازی بانک‌ها کاهش ۱۳درصدی ورودی آب به سدها امروز آخرین مهلت شرکت در مزایده ۲۸۳ اموال تملیکی قیمت روز گوشی‌های سامسونگ، امروز ۱۶ مهر ۱۴۰۳ قیمت روز خودروهای داخلی و خارجی در بازار آزاد دوشنبه ۱۶ مهر ماه ۱۴۰۳ رشد ۹.۴ درصدی تجارت خارجی کشور در تابستان توضیحات سخنگوی صنعت آب درباره افزایش تعرفه آب هشدار هواشناسی/ رگبار و رعد و برق در ۳ استان جنوبی و شرقی گزارش جدید دیوان محاسبات از عملکرد مالی ۶ ماهه دولت تحقق ۹۷ درصدی بودجه سال ۱۴۰۲ سازمان ملی زمین و مسکن توضیحات مقام مسئول فرودگاه امام درباره لغو پروازهای امشب پلاک سوم چیست؟ تغییر پلاک خودروها در آینده ورود دادستانی به گودبرداری جدید نزدیک باغ ملی گیاه شناسی زمان برگزاری حراج بعدی شمش طلا مشخص شد تاکید رئیس جمهور بر اصلاح فوری روند فعالیت شرکت‌های دولتی زیان‌ده افزایش نسبی دمای هوا از اواسط هفته سقف معافیت مالیاتی حقوق ۲۴ میلیون تومان می‌شود پیش‌بینی تولید ۸ میلیون تن مرکبات برای امسال پشت پرده تعویق انتخابات نظام مهندسی مالیات ستانی عادلانه رویکرد نظام مالیاتی است وزیر نفت: تلاشگران صنعت نفت در جزیره خارگ مردانه پای کار ایستاده‌اند سطح باغات چای کشور ۱۸ هزار هکتار است حل سریع مساله «جای پارک» به کمک «هوش مصنوعی» هشدار عضو کمیسیون کشاورزی درباره توسعه فانتزی روستاها رفع ممنوعیت واردات آیفون باید بررسی شود یک پنجم متقاضیان وام ودیعه مسکن موفق به دریافت تسهیلات شده‌اند علت تغییر سقف سوختگیری روزانه بنزین چیست؟ تلاش برای انجام پروازهای ایمن در آسمان کشور افزایش قیمت سکه و طلا به دلیل تنش‌های منطقه است قیمت مسکن در منطقه ۱۱ تهران چند؟ مطالبات دامداران با تاخیر ۳ ماهه پرداخت می‌شود خودرو اکستریم ۴ میلیاردی با دلار ۱۰۰ هزار تومانی عرضه می‌شود؟
قوه قضائیه به پرونده تخلف گسترده ایران‌خودرو ورود می‌کند قیمت ۱۰۰۰ توکن همستر به تومان چقدر شد؟ آیا همستر رشد می کند؟ وزیر جهاد کشاورزی: ۲۰ درصد از مطالبات گندم کاران باقیمانده است همه چیز درباره سامانه ثبت نام وام ازدواج ve.cbi.ir + مشاهده وضعیت ثبت نام تبدیل وضعیت نیروهای شرکتی به کجا رسید؟ ورود موج بارش‌های پاییزی پی در پی به کشور از روز یکشنبه آغاز واریز حقوق شهریور بازنشستگان کشوری فعلا سایپا طرح فروش ویژه ندارد انتصاب فامیلی در وزارت نفت! بازار کریپتو تحت تأثیر فدرال رزرو مردم منتظر کاهش قیمت سکه و طلا نباشند ثبت نام ایران خودرو ویژه مادران از امروز ۳ مهر قیمت گوشی موبایل امروز یکشنبه ۸ مهر ۱۴۰۳ + جدول جایگزین نیسان آبی معرفی شد نبرد کریدور‌ها در غرب آسیا اعلام نتایج قرعه کشی ایران خودرو طرح خودرو های فرسوده+ لینک اسامی برندگان/ نتایج طرح مادران کی اعلام می شود؟ نتایج قرعه کشی ایران خودرو طرح مادران فردا اعلام می‌شود اعلام روش ثبت‌نام در سامانه جدید وام قرض‌الحسنه ازدواج عربستان هدف نفت ۱۰۰ دلاری را کنار می‌گذارد نتایج قرعه کشی ایران خودرو طرح مادران اعلام شد+ لینک اسامی برندگان ریشه ۱۴۰ هزار اسرائیلیِ آذربایجانی‌تبار در شمال ارس بازتاب هزینه‌های جنگ برای اقتصاد اسرائیل در گزارش موسسه S&P شبیخون شبانه همستر/ کاربران متقلب حذف شدند! بودجه ۱۴۰۴؛ اولین آزمون سخت اقتصادی دولت چهاردهم مطالبات گندمکاران تا پایان شهریور پرداخت می‌شود ثبت نام فروش فوق العاده محصولات ایران خودرو+ جدول و شرایط خبر مهم از صدور احکام همسان سازی حقوق بازنشستگان+ زمان افزایش حقوق ایرانی‌ها؛ پرمصرف‌اند یا خوش‌مصرف؟ جزییات ثبت نام بیمه تکمیلی بازنشستگان تامین اجتماعی شاهسون‌ها در «دشت مغان» چه کردند؟ احکام جدید بازنشستگان تامین اجتماعی چه زمانی صادر می‌شود؟ دامنه نوسان فردا شنبه ۲۴ شهریور چقدر خواهد بود؟ سوال اصلی ما از فرزین در رابطه با وام ازدواج است آزادسازی واردات آیفون ۴ میلیارد دلار هزینه ارزی دارد ۱۵ مرکز اقتصادی حساس اسرائیل مطالبات گندمکاران و برنامه مجلس برای آنان نحوه ثبت نام غیر حضوری وام بازنشستگان تامین اجتماعی ورشکستگی صندوق بازنشستگی کشور در بحران ناترازی کارگران هم مشمول لایحه کاهش ساعت کاری می‌شوند یارانه ۱۲۵۰ همتی سوخت در سال ۱۴۰۲ جزئیات واریز وجه برای برندگان ایران خودرو+ مهلت و جدول قیمت تصمیم جدید دولت درباره همسان سازی حقوق بازنشستگان+ جزئیات رشد درآمدهای نفتی کشور باوجود اتفاقات اخیر منطقه جزئیات بدهی میلیاردی «عظیم زاده» به بانک پارسیان الزام ۱۷ بانک به افزایش سرمایه ۵۱۸ همتی برای فرار از ورشکستگی ثبت نام خودروهای سایپا از امروز ۲۰ شهریور ۱۴۰۳+جزئیات و شرایط ثبت نام رویه اولویت‌دهی به فیش‌های در صف تخصیص ارز خودکار شد آیا نفت به قیمت جهانی به پالایشگاه‌ها فروخته می‌شود؟ درگاه‌های پرداخت صرافی‌های ارز دیجیتال فعال است مجوز افزایش قیمت خودرو صادر شد/ میزان افزایش قیمت‌ها چقدر خواهد بود؟ نهادهای اقتصادی مشمول تعطیلی پنجشنبه نمی‌شوند تاخیر ۴ روزه در واریز حقوق بازنشستگان تامین اجتماعی توزیع توکن همستر انجام شد بن‌بست تامین مالی نهضت ملی مسکن از بانک‌ها/ دولت روش جدید طراحی کند تحقق خودکفایی با تولید ۱۵ میلیون تن گندم نتایج قرعه کشی ایران خودرو + اسامی برندگان با کد ملی ظرفیت بارگیری نفتکش‌ها در بندر صادراتی ماهشهر افزایش می‌یابد «کاتب» جایگزین «خودنویس» در بازار املاک می‌شود؟ واریز ۴۰ همت از مانده مطالبات گندمکاران با عاملیت بانک کشاورزی وزیر نفت: برای حضور در بازار نفت و گاز تاجیکستان آماده‌ایم همتی: گره کور واردات خودرو باز شد آغاز واریز بزرگ برای این بازنشستگان از امروز ۲۰ شهریور+ جزئیات پیش بینی جدید اوپک از تقاضای نفت در ۲۰۵۰ پایداری تولید نفت صادراتی در مناطق نفت‌خیز جنوب
گزارش
وزارت انرژی آمریکا اعلام کرد؛
یک‌سوم تجارت دریایی نفت جهان زیر سیطره ایران
به اذعان وزارت انرژی آمریکا نزدیک به یک‌سوم تجارت دریایی نفت جهان از طریق تنگه‌ای انجام می‌شود که در جنوب ایران قرار دارد و در باریک‌ترین نقطه تنها ۲۱ مایل عرض دارد.
بررسی آمارهای وزارت بازرگانی پاکستان نشان می‌دهد؛
صادرات ۷۷۳ میلیون دلاری تهران به اسلام‌آباد در ۹ ماه
آمارهای وزارت بازرگانی پاکستان نشان می‌دهند که صادرات ایران به این کشور در ۹ ماهه نخست سال جاری میلادی با رشد ۲۱ درصدی مواجه شده و به بیش از ۷۷۰ میلیون دلار رسیده است.
ایران واردات برنج از هند را ۴۰ درصد کاهش داد
وزارت بازرگانی و صنعت هند از کاهش ۴۰ درصدی صادرات برنج این کشور به ایران در ۸ ماهه ۲۰۲۴ خبر داد.
«اقتصاد معاصر» گزارش می‌دهد؛
ناترازی بودجه و بازتولید چالش‌های اجتماعی
نظام حکمرانی نیازمند اتخاذ سیاست‌های راهگشایی است که ناپایداری تامین مالی عمومی را جبران نماید و ازسوی دیگر با مدیریت کارآمد در توزیع اعتبارات، نابرابری‌های اجتماعی را مهار کند.
یادداشت و تحلیل
گیتی صادقیان، پژوهشگر اقتصادی
کسری‌های سه‌قلو در اقتصاد ایران
بررسی تاثیر سیاست پولی نشان می‌دهد که سه کسری در ایران برقرار است اما سیاست پولی بر سازوکار شکل‌گیری این کسری‌ها بی‌تاثیر تلقی می‌شود.
محمدامین حق‌گو، کارشناس اقتصادی
دولت برای تحقق همزمان رونق تولید و کنترل تورم برنامه بدهد
کنترل تورم به دو دلیل اصلی به مهم‌ترین مساله اقتصاد ایران بدل شده است؛ دلیل نخست اینکه ارتباط مستقیمی بر معیشت و سفره مردم دارد و دلیل دوم نیز به کارخانه‌های تولیدی و صنعتی باز می‌گردد که در شرایط تورمی، کل زنجیره تولید به واسطه نوسانات قیمتی در تامین مواد اولیه و قیمت نهایی، دچار آسیب می‌شود.
حسن حیدری، کارشناس اقتصادی؛
۴ ریشه اصلی ناترازی بانک‌ها
مالکیت بانک‌ها، دخالت دولت در صنعت بانکی و معماری نظام حکمرانی شرکتی در بانک‌ها از ریشه‌های اصلی ناترازی بانک‌ها محسوب می‌شود.
مهدی آقازاده، کارشناس اقتصادی
«کارایی» در اقتصاد ایران
«کارایی» یک مفهوم اساسی و پایه در اقتصاد است که به استفاده بهینه از منابع برای دستیابی به نتایج مطلوب با حداقل ضایعات اشاره دارد. این مفهوم نقش مهمی در تعیین بهره‌وری و رقابت‌پذیری یک اقتصاد دارد.
گفت وگو
عضو کمیسیون برنامه و بودجه در گفت‌وگو با «اقتصاد معاصر»؛
سازمان مالیاتی در شناسایی و اخذ مالیات خودروهای لوکس تعلل می‌کند
عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس با بیان اینکه امکان ندارد مالکان خودروهای لوکس برای اخذ مالیات قابل شناسایی نباشند، گفت: نظرات کارشناسی در قیمت‌گذاری خودروهای لوکس مشخص است و اگر اخذ مالیات رخ نمی‌دهد از تعلل وزارت اقتصاد و سازمان مالیاتی است.
عضو هیات رئیسه اتاق بازرگانی ایران و چین در گفت‌وگو با «اقتصاد معاصر»؛
بانک مرکزی بر محدوده معامله ارز در بازار توافقی نظارت کند
عضو هیات رئیسه اتاق مشترک بازرگانی ایران و چین ضمن تشریح مزیت‌های بازار ارز توافقی، بهبود روند بازگشت ارز حاصل از صادرات فعالان اقتصادی را به عنوان یکی از ویژگی‌های این بازار معرفی کرد.
