
اقتصاد سوریه دوباره سرِ پا میشود؟

به گزارش خبرنگار اقتصاد معاصر به نقل از المیادین؛ در پی تحولات اخیر در ساختار سیاسی سوریه و برکناری بشار اسد در دسامبر ۲۰۲۴، نخستین محموله گندم وارد بندر لاذقیه شد؛ رخدادی که از سوی مقامهای رسمی این کشور، به عنوان نشانهای از آغاز فصل جدیدی در اقتصاد سوریه تعبیر شده است.
سازمان کل بنادر و گذرگاههای مرزی سوریه روز یکشنبه اعلام کرد کشتی حامل ۶،۶۰۰ تن گندم در بندر لاذقیه پهلو گرفته است. در این بیانیه اشارهای به مبدا دقیق محموله نشده اما تصویر منتشرشده از کشتی «پولا مارینا» با پرچم روسیه و اطلاعات دریافتی از وبسایت Marine Traffic نشان میدهد که این کشتی اوایل ماه جاری از بندر روستوف-آن-دان در روسیه حرکت کرده است.
مقامات بندری سوریه با تاکید بر اینکه این محموله بخشی از «تلاشهای دولت برای تقویت امنیت غذایی و تامین نیازهای اساسی مردم» است، از ورود محمولههای بیشتر در آینده نزدیک خبر دادند.
پیش از آغاز جنگ داخلی سوریه، تولید داخلی گندم به طور کامل نیاز کشور را تامین میکرد اما با گسترش درگیریها، سطح تولید به پایینترین میزان تاریخی رسید و واردات، به ویژه از روسیه، جایگزین تامین داخلی شد. با این حال، بیانیه اخیر به صورت رسمی منشا گندم را تایید نکرده است.
یک مقام پیشین بندر لاذقیه در گفتوگو با خبرگزاری فرانسه اظهار داشت که پیش از سقوط دولت اسد، این بندر ماهانه میزبان یک محموله گندم روسی بود. این مقام به دلیل حساسیت موضوع، نخواست نامش فاش شود.
این تحول اقتصادی در شرایطی رخ میدهد که وضعیت معیشتی مردم سوریه بحرانی گزارش شده است. بر اساس گزارش برنامه توسعه سازمان ملل (UNDP) که در فوریه منتشر شد، ۹ نفر از هر ده شهروند سوری در فقر زندگی میکنند و ناامنی غذایی به معضلی فراگیر تبدیل شده است. در همین گزارش پیشبینی شده بود که تا پایان سال ۲۰۲۴، تولید داخلی گندم فقط پاسخگوی ۶۵ درصد نیاز کشور خواهد بود.
در چنین شرایطی، دولت جدید سوریه تلاش دارد تا زیرساختهای اقتصادی آسیبدیده از ۱۴ سال جنگ و تحریم را بازسازی کرده و روند احیای اقتصادی را آغاز کند.
سیگنالهای بینالمللی؛ از شروط آمریکا تا کاهش تحریمهای اروپا
همزمان با تحولات داخلی، سیاست خارجی سوریه نیز با تغییراتی روبهرو شده است. ایالات متحده شرایطی را برای کاهش بخشی از تحریمهای اقتصادی علیه سوریه اعلام کرده است. طبق گزارش خبرگزاری رویترز، ناتاشا فرانچسکی، معاون دستیار وزیر خارجه آمریکا، این شروط را در دیداری با وزیر امور خارجه سوریه، الشیبانی، در حاشیه نشست بروکسل ارائه کرده است.
این شروط شامل نابودی کامل باقیمانده ذخایر تسلیحات شیمیایی، همکاری کامل در مبارزه با تروریسم و پرهیز از انتصاب اتباع خارجی به ویژه شورشیان سابق از کشورهایی مانند چین (اویغورها) و اردن در ساختار دولت جدید است.
در اقدامی موازی، شورای اتحادیه اروپا نیز در ماه فوریه بخشی از تحریمها علیه سوریه را به حالت تعلیق درآورد. این تصمیم در راستای حمایت از روند بازسازی، احیای اقتصادی و گذار سیاسی فراگیر اتخاذ شده است. تحریمهای حوزه انرژی و حملونقل به ویژه در بخش نفت، گاز و برق موقتا لغو شده و پنج نهاد اقتصادی از فهرست انسداد داراییها خارج شدهاند.
اتحادیه اروپا هدف از این اقدام را تسهیل همکاری با دولت و مردم سوریه، به ویژه در حوزههای انرژی، حملونقل و بازسازی زیرساختها و تسهیل تراکنشهای مالی مرتبط اعلام کرده است.