
افت ۱۷ درصدی تولید خودرو در بهار ۱۴۰۴/ دلیل این کاهش چیست؟

به گزارش خبرنگار اقتصاد معاصر؛ براساس گزارش تحلیلی سامانه رسمی کدال که عملکرد مالی و تولیدی شرکتهای بورسی از جمله خودروسازان را ثبت میکند، مجموع تولید سه خودروساز بزرگ کشور در سهماهه نخست امسال به ۱۹۲ هزار و ۷۲۵ دستگاه رسیده است. این در حالی بوده که این رقم در مدت مشابه سال گذشته، ۲۳۲ هزار و ۱۵ دستگاه بود که افتی معادل ۱۶.۹ درصد را نشان میدهد. در واقع، تولید بیش از ۳۹ هزار دستگاه خودرو کاهش یافته که نشاندهنده مساله عمیقتری در زنجیره تولید صنعت خودرو است.
از سوی دیگر، آمار جداگانه مربوط به خودروهای سواری نیز حکایت از افت ۱۳.۷ درصدی دارد؛ چرا که سه شرکت ایرانخودرو، سایپا و پارسخودرو مجموعا حدود ۱۸۰ هزار دستگاه خودروی سواری تولید کردهاند، در حالی که این رقم در بهار سال گذشته بیش از ۲۰۸ هزار دستگاه بود.
تاثیر عوامل داخلی و بینالمللی بر صنعت خودرو
کاهش تولید خودرو را نمیتوان صرفا به ضعف عملکرد خودروسازان نسبت داد. برخی رخدادهای مهم، از جمله از بین رفتن بخشی از محمولههای قطعات وارداتی در حادثه بندر شهید رجایی، ناترازی انرژی و اختلال در تامین برق واحدهای تولیدی، از دلایل مهمی هستند که روند تولید را در بسیاری از خطوط مونتاژ مختل کردهاند. همچنین در واپسین روزهای خرداد، وقوع درگیری نظامی و حمله اسرائیل به ایران نیز به شکل غیرمستقیم بر کاهش تقاضا و سردرگمی بازار تاثیر گذاشت و تیر خلاص را به روند تولید خودروسازان وارد کرد.
نکته قابل توجه آن است که برخلاف مجموع عملکرد منفی فصل بهار، در دو ماه ابتدایی سال، روند تولید نسبت به سال گذشته مثبت بود. ایرانخودرو، سایپا و پارسخودرو در فروردین و اردیبهشت امسال رویهمرفته ۱۳۷ هزار و ۳۳۷ دستگاه خودرو تولید کردند که نسبت به رقم ۱۳۲ هزار و ۴۹۷ دستگاه مدت مشابه سال گذشته، رشد ۳.۶ درصدی داشت. این در حالی است که در خردادماه، تولید به شکل ناگهانی کاهش یافت و به بدترین ماه تولیدی یک سال اخیر (غیر از فروردین) تبدیل شد.
ایرانخودرو
ایرانخودرو با تولید ۱۱۸ هزار و ۱۲۸ دستگاه خودرو در سهماهه اول امسال، توانسته تقریبا تولید خود را در سطح سال گذشته حفظ کند و حتی رشد ناچیز کمتر از یک درصدی را به ثبت برساند. در حالی که در مدت مشابه سال قبل، ۱۱۷ هزار و ۹۵۴ دستگاه خودرو در این شرکت تولید شده بود اما آمار جدید نشان میدهد که امسال فقط ۱۷۴ دستگاه بیشتر تولید شده است.
در این شرکت، بیشترین سهم تولید به خودروهای گروه پژو با ۳۶ هزار و ۸۸۰ دستگاه و خودروهای گروه سورن با ۳۳ هزار و ۴۶ دستگاه تعلق دارد. همچنین تولید خودروهای تارا، دنا، هایما و رانا نیز ادامه یافته است. کمترین تولید در این مجموعه مربوط به خودرو رانا با تولید هزار و ۸۷۰ دستگاه بوده است. یکی از نکات قابل توجه در عملکرد ایرانخودرو، کاهش قابل ملاحظه تعداد خودروهای تجارینشده است؛ این عدد از چهار هزار و ۵۶۶ دستگاه در سال گذشته به ۵۷۸ دستگاه در سال جاری کاهش یافته که میتواند نشانهای از بهبود در روند تحویل به بازار تلقی شود.
سایپا
برخلاف ایرانخودرو، شرکت سایپا با کاهش چشمگیر در تولید روبهرو شده است. این شرکت در سهماهه اول سال فقط ۵۶ هزار و ۵۲۷ دستگاه خودرو تولید کرده، در حالی که در مدت مشابه سال گذشته، این عدد ۸۹ هزار و ۱۱۹ دستگاه بود. کاهش ۳۲ هزار و ۵۹۲ دستگاهی در عملکرد سایپا، معادل افت ۲۶.۵ درصدی در تولید این خودروساز است.
تمرکز تولید سایپا همچنان بر خانواده X۲۰۰ (تیبا، ساینا و کوییک) بوده که مجموعا ۳۵ هزار و ۲۳۲ دستگاه تولید شدهاند. این در حالی است که تولید خودروی شاهین به هشت هزار و ۳۰۶ دستگاه رسیده و سهم محصولات مونتاژی خانواده چانگان چهار هزار و ۵۰۳ دستگاه بوده است. تولید وانت ۱۵۱ نیز با افت چشمگیری همراه بوده و از ۱۷ هزار و ۵۰۹ دستگاه در سال گذشته به حدود هفت هزار و ۹۱۱ دستگاه در امسال کاهش یافته است.
پارسخودرو
شرکت پارسخودرو که زیرمجموعه سایپا محسوب میشود، در سهماهه نخست امسال ۱۸ هزار و ۷۰ دستگاه خودرو تولید کرده که نسبت به سال گذشته، کاهش ۲۷.۵ درصدی (معادل ۶ هزار و ۸۷۲ دستگاه) را نشان میدهد. بیشترین سهم تولید این شرکت به گروه Q۲۰۰ با بیش از ۱۵ هزار دستگاه اختصاص دارد. در بخش خودروی سهند نیز دو هزار و ۷۳۴ دستگاه تولید شده است. همچنین این شرکت در اقدامی جدید، نسخه مونتاژی خودروی کراساوور چانگان CS۳۵ پلاس را با نام «۴۲۱ P» تولید کرده و در سهماهه نخست امسال، ۲۰۷ دستگاه از این مدل را مونتاژ کرده است. پارسخودرو در بخش فروش نیز افت داشته و از فروش ۱۷ هزار و ۱۵۵ دستگاه در بهار سال گذشته، به ۱۴ هزار و ۸۳۶ دستگاه در سال جاری رسیده است.
آنچه از آمار رسمی سامانه کدال دریافت میشود، این است که صنعت خودروسازی ایران در سهماهه نخست امسال با چالشهای متعدد داخلی و خارجی روبهرو بوده و در مجموع شاهد کاهش معناداری در تولید خودرو بودهایم. اگرچه برخی شرکتها مانند ایرانخودرو توانستهاند سطح تولید خود را حفظ یا حتی اندکی افزایش دهند اما عملکرد سایپا و پارسخودرو به شکل قابل توجهی منفی بوده است.
نکته امیدوارکننده در گزارش، رشد تولید در ماههای ابتدایی سال است که اگر شرایط تامین قطعات، انرژی و ثبات بازار فراهم شود، میتواند بار دیگر به احیای تولید در ماههای آینده کمک کند. در غیر این صورت، ادامه این روند میتواند بر اشتغال، بازار خودرو و همچنین اعتماد مصرفکنندگان اثرات جدیتری بگذارد.