آغاز اقدامات متقابل چین علیه واردات کالاهای آمریکایی و گوگل
به گزارش خبرنگار اقتصاد معاصر به نقل از فایننشال تایمز؛ چین در واکنش به تعرفههای جدید اعمالشده از سوی دونالد ترامپ، مجموعهای از تعرفهها را بر واردات کالاهای آمریکایی وضع کرده و تحقیقات ضدانحصاری علیه گوگل را آغاز کرده است.
پکن تعرفههای اضافی بین ۱۰ تا ۱۵ درصد را بر گاز طبیعی مایع (LNG)، زغالسنگ، نفت خام و تجهیزات کشاورزی وارداتی از ایالات متحده اعلام کرد که از ۱۰ فوریه اجرایی خواهد شد. همچنین چین تعرفههایی بر برخی از واردات خودروهای آمریکایی و محدودیتهای صادراتی بیشتری بر فلزات نادر اعمال خواهد کرد. این اقدامات همزمان با اجرایی شدن تعرفههای جدید ترامپ علیه چین اعلام شد.
این تعرفهها شامل ۱۰ درصد افزایش بر کالاهای چینی است که رئیس جمهور آمریکا از آن به عنوان «اولین ضربه» یاد کرده بود و بامداد سهشنبه به وقت واشنگتن اجرایی شد.
انتظار میرود ترامپ در روزهای آینده با رئیس جمهور چین، شی جینپینگ گفتوگو کند؛ موضوعی که امیدها را برای رسیدن به توافقی جهت جلوگیری از یک جنگ تجاری تمامعیار میان دو اقتصاد بزرگ جهان تقویت کرده است.
شاخص هنگسنگ هنگکنگ که در ابتدای معاملات ۳.۳ درصد رشد کرده بود، بخشی از این افزایش را از دست داد و در نهایت با ۲.۷ درصد رشد بسته شد. در همین حال، یوان برونمرزی اندکی تقویت شد و به ۷.۳۲ یوان در برابر دلار رسید، در حالی که قیمت نفت حدود ۱ درصد کاهش یافت.
واکنش چین؛ تاکتیک مذاکره یا تشدید تنش؟
کریس بدور، معاون مدیر تحقیقات چین در موسسه گاوکال گفت که اقدام چین «پاسخی تشدیدکننده نبود» و افزود: «چین به وضوح به دنبال مذاکرات و دستیابی به توافق است.»
تحلیلگران سیتی اعلام کردند که تعرفههای جدید چین حدود ۱۴ میلیارد دلار از کالاهای آمریکایی را هدف قرار داده که کمتر از ۱۰ درصد کل واردات این کشور از ایالات متحده در سال ۲۰۲۳ محسوب میشود.
تحلیلگران آکسفورد اکونومیکس نیز اظهار داشتند که واکنش اولیه چین بیشتر «حرکتی نمادین» بود و تاکید کردند که این اقدام، نرخ تعرفه موثر وزنی بر واردات آمریکایی را فقط ۲ درصد افزایش میدهد.
تحقیقات ضدانحصاری علیه گوگل
در اقدامی دیگر، نهاد تنظیم مقررات ضدانحصاری چین، روز سهشنبه اعلام کرد که تحقیقاتی را درباره گوگل به دلیل احتمال نقض قوانین ضدانحصاری آغاز کرده است. اگرچه موتور جستوجوی گوگل در چین مسدود است اما این شرکت آمریکایی از تبلیغات کسبوکارهای چینی در خارج از کشور، درآمد قابل توجهی کسب میکند. علاوه بر این، تولیدکنندگان گوشیهای هوشمند چینی به طور گسترده از سیستم عامل اندروید گوگل استفاده میکنند؛ مسالهای که مدتها موجب نارضایتی مقامات چینی بوده است. پکن از وابستگی به نرمافزارهای آمریکایی در صنعت فناوری ناخشنود است.
در دوره اول ریاست جمهوری ترامپ، واشنگتن دسترسی هواوی را به اکوسیستم نرمافزاری گوگل مسدود کرد؛ اقدامی که به فروش گوشیهای هوشمند این شرکت در خارج از چین لطمه زد.
لوئیز لو، اقتصاددان ارشد چین در آکسفورد اکونومیکس در یادداشتی نوشت: «جنگ تجاری به وضوح در مراحل اولیه خود قرار دارد.»
واکنش ایالات متحده و تاثیرات بر شرکای تجاری
ترامپ با اعلام ناگهانی تعرفهها علیه کانادا، مکزیک و چین در عصر جمعه، متحدان و سرمایهگذاران را نگران کرد.
وی این کشورها را به ناتوانی در مهار مهاجرت و قاچاق مواد مخدر مرگبار فنتانیل و پیشسازهای آن به ایالات متحده متهم کرده است. با این حال، تعرفههای علیه کانادا و مکزیک پس از مذاکرات لحظه آخری روز دوشنبه بین ترامپ، جاستین ترودو، نخستوزیر کانادا و کلودیا شینباوم، رئیس جمهور مکزیک به مدت یک ماه به تعویق افتاد.
وزارت دارایی چین اعلام کرد که تعرفههای آمریکا قوانین سازمان تجارت جهانی را نقض میکند و در بیانیهای اظهار داشت: «این اقدام نه فقط به حل مشکلات داخلی آمریکا کمکی نمیکند، بلکه همکاری اقتصادی و تجاری عادی میان چین و آمریکا را نیز تضعیف میکند.»
تعرفههای جدید چین؛ ضربه به انرژی و خودروسازی آمریکا
وزارت دارایی چین اعلام کرد که صادرات زغالسنگ و گاز طبیعی مایع آمریکا با ۱۵ درصد تعرفه اضافی مواجه خواهد شد، در حالی که نفت خام، ماشینآلات کشاورزی، خودروها و وانتهای آمریکایی ۱۰ درصد تعرفه دریافت خواهند کرد.
چین در سهماهه نخست سال ۲۰۲۴، دومین خریدار بزرگ زغالسنگ آمریکا بود و ۱۰.۹ درصد از کل صادرات زغالسنگ این کشور را به خود اختصاص داد، در حالی که هند بزرگترین خریدار محسوب میشد. همچنین چین ۲.۹ درصد از صادرات گاز طبیعی مایع آمریکا را از ژانویه تا نوامبر ۲۰۲۴ دریافت کرده بود. کاخ سفید از اظهار نظر درباره این تحولات خودداری کرد.
محدودیتهای جدید چین بر فلزات نادر و شرکتهای آمریکایی
وزارت بازرگانی چین روز سهشنبه همچنین محدودیتهای صادراتی بر تنگستن و بیش از دو دهه محصول و فناوری مرتبط با فلزات نادر اعمال کرد که این تصمیم فورا اجرایی شد. علاوه بر این، چین شرکت زیستفناوری آمریکایی «ایلومینا» و گروه PVH، مالک برندهای کالوین کلاین و تامی هیلفیگر را در «فهرست نهادهای غیرقابل اعتماد» خود قرار داد. این فهرست شامل شرکتهایی است که به زعم پکن، تهدیدی برای امنیت ملی محسوب میشوند.
وزارت بازرگانی چین پیشتر علیه گروه PVH تحقیقاتی را به دلیل ادعای تبعیض این شرکت علیه پنبه منطقه سینکیانگ آغاز کرده بود. سینکیانگ منطقهای در غرب چین است که مقامات این کشور به نقض حقوق بشر، از جمله کار اجباری متهم شدهاند.
چشمانداز آینده جنگ تجاری
برخی امید دارند که در روزهای آینده توافقی برای کاهش تنشهای تجاری حاصل شود. به گفته کریس بدور از گاوکال، تحقیقات ضدانحصاری درباره گوگل میتواند به عنوان یک ابزار چانهزنی عمل کند؛ مشابه تحقیقاتی که چین پیشتر درباره شرکت نیمههادی آمریکایی انویدیا آغاز کرده بود. با این حال، برخی اقتصاددانان معتقدند که فضای مانور برای هر دو طرف بسیار محدود است.
رابین زینگ، اقتصاددان ارشد چین در مورگان استنلی نیز هشدار داد: «احتمال دستیابی به توافقی برای اجتناب از تعرفهها محدود به نظر میرسد. مسیرهای کاهش تنش همچنان باریک است و نیازمند مصالحههای قابل توجه از سوی هر دو طرف خواهد بود.»