یادداشت اختصاصی - صفحه 5

۰۴/شهريور/۱۴۰۴ | ۰۳:۳۷
یادداشت اختصاصی
«هرمز» زیر یوغ رانت‌خواران در سایه بی‌تدبیری دولتمردان
بهرام بهرامی، مدرس و پژوهشگر
جزیره هرمز، نگین خلیج‌ فارس، نه امروز که سال‌هاست قربانی بی‌تدبیری‌ها و رانت‌خواری‌ها شده است، در حالی که تخریب طبیعت خاک سرخ هرمز این روزها بهانه برای سرزنش مردم شده، اصل ماجرا فراتر از یادگاری‌بردن گردشگران است؛ ماجرا به سیاست‌های غلط، بی‌برنامه‌گی‌ها و سوداگری‌هایی بازمی‌گردد که سال‌هاست سرمایه‌های ملی را به تاراج برده‌اند.
کد خبر: ۱۹۴۷۲   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۱/۱۸

جنگ تعرفه‌ای ترامپ و پیامدهای آن؛ نگاه به تجارب گذشته
هادی پارسا، پژوهشگر اقتصادی
جنگ تعرفه‌ای آمریکا که با اعمال تعرفه‌های سنگین بر کالاهای چینی در دوران ریاست‌ جمهوری دونالد ترامپ آغاز شد، پیامدهای گسترده‌ای بر اقتصاد آمریکا، زنجیره‌های تامین جهانی و روابط ژئوپلیتیک گذاشت. این سیاست که با هدف کاهش کسری تجاری، احیای صنایع داخلی و مقابله با رفتارهای تجاری چین اجرا شد، در نهایت ترکیبی از موفقیت‌های محدود و شکست‌های آشکار را به همراه داشت. افزایش هزینه‌های تولید، کاهش صادرات کشاورزی، تشدید تنش با متحدان و وابستگی بیشتر چین به شرکای آسیایی، فقط بخشی از نتایج این رویکرد بودند.
کد خبر: ۱۹۱۶۲   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۱/۱۴

اصلاح ترازنامه‌های بانکی، ضرورتی اجتناب‌ناپذیر
هادی پارسا، پژوهشگر اقتصادی
نظام بانکی ایران سال‌هاست با مشکلات ساختاری مانند مطالبات غیرجاری، بدهی‌های دولتی، عدم تطابق سررسید دارایی‌ها و تحریم‌های بین‌المللی دست‌وپنجه نرم می‌کند. این چالش‌ها باعث بحران نقدینگی، افزایش ریسک ورشکستگی بانک‌ها و رکود در بخش واقعی اقتصاد شده است. حال بانک مرکزی با تعیین ضرب‌الاجل برای فروش اموال مازاد، گامی در مسیر اصلاح برداشته است.
کد خبر: ۱۸۹۷۵   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۱/۱۰

سرمایه‌گذاری برای تولید؛ از شعار تا عمل در ۱۰۰ روز
کیارش عرب‌عامری، پژوهشگر اقتصادی
اقتصاد ایران با وجود ظرفیت‌های گسترده، به دلیل پیچیدگی‌های اداری و فرایندهای زمان‌بر سرمایه‌گذاری، نتوانسته جایگاه مطلوبی در جذب سرمایه‌های داخلی و خارجی کسب کند. بروکراسی پیچیده، قوانین متغیر و ضعف زیرساخت‌های دیجیتال از مهم‌ترین موانع در این مسیر هستند.
کد خبر: ۱۸۸۲۹   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۱/۰۷

چالش‌های استحصال لیتیوم در کشور
مجتبی بابائی، پژوهشگر حوزه صنعت
با افزایش تقاضای جهانی برای لیتیوم به دلیل نقش کلیدی آن در صنعت باتری‌سازی، ایران نیز به دنبال بهره‌برداری از منابع داخلی این عنصر حیاتی است. با این حال، بررسی‌های تخصصی نشان می‌دهد که شورابه‌های ایران، به‌ ویژه دریاچه نمک قم، خور اصفهان و طرود سمنان، از نظر غلظت لیتیوم بسیار کمتر از حد اقتصادی بوده و نسبت بالای منیزیم به لیتیوم، استحصال این فلز را چالش‌برانگیز کرده است.
کد خبر: ۱۸۷۷۳   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۱/۰۶

امنیت سرمایه‌گذاری، کلید جذب سرمایه‌های مولد
امیر کارگر، پژوهشگر اقتصادی
رهبر معظم انقلاب در سخنرانی نوروزی ۱۴۰۴، «امنیت سرمایه‌گذاری» را نخستین الزام تحقق شعار سال اعلام کردند. این مفهوم، تضمین مالکیت، ثبات قوانین، کاهش ریسک‌های اقتصادی و شفافیت اداری را در بر می‌گیرد و شرط اساسی برای جذب سرمایه و رونق تولید است.
کد خبر: ۱۸۷۶۹   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۱/۰۶

نقش رهبر معظم انقلاب در نظام برنامه‌ریزی اقتصادی ایران
محمدباقر شیرمهنجی، کارشناس اقتصادی
رهبر معظم انقلاب در سخنرانی نوروز ۱۴۰۴ تاکید کردند که در برنامه‌ریزی‌های اقتصادی دخالتی ندارند، چراکه این وظیفه دولت است. این موضع‌گیری بازتابی از ساختار حکمرانی ایران بر اساس قانون اساسی است که رهبری را در سطح سیاست‌گذاری کلان و هدایت نهادی تعریف می‌کند، نه در مدیریت اجرایی. بررسی اسناد بالادستی و عملکرد نهادها نشان می‌دهد که رهبری نقش خود را در تعیین چارچوب‌های کلی و نظارت بر اجرای سیاست‌ها ایفا می‌کند، در حالی که طراحی و اجرای برنامه‌های عملیاتی بر عهده دولت و مجلس است.
کد خبر: ۱۸۷۵۸   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۱/۰۶

سرمایه‌گذاری در کشاورزی؛ کلید طلایی تولید و امنیت غذایی
علیرضا خلج، پژوهشگر اقتصادی
رهبر معظم انقلاب اسلامی سال ۱۴۰۴ را «سرمایه‌گذاری برای تولید» نام‌گذاری کردند و بر نقش کلیدی دولت و مردم در توسعه اقتصادی تاکید داشتند. در این میان، سرمایه‌گذاری در بخش کشاورزی می‌تواند یکی از اقدامات راهبردی برای تحقق این شعار باشد. ایران با دارا بودن منابع طبیعی غنی، اقلیم متنوع و ظرفیت بالای صادرات محصولات کشاورزی، ظرفیت بالایی برای توسعه این بخش دارد.
کد خبر: ۱۸۶۴۶   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۱/۰۴

سرمایه‌گذاری برای تولید؛ موتور محرک اقتصاد کشور
معصومه محمدی‌فر، پژوهشگر اقتصادی
در شرایطی که اقتصاد ایران نیازمند تحول اساسی برای کاهش وابستگی به درآمدهای نفتی است، سرمایه‌گذاری در تولید به‌ عنوان راهکاری کلیدی برای افزایش اشتغال، بهره‌وری و توسعه پایدار مطرح می‌شود. نام‌گذاری سال ۱۴۰۴ به عنوان «سرمایه‌گذاری برای تولید» نشان‌دهنده اهمیت هدایت سرمایه‌ها به بخش‌های مولد و تقویت زیرساخت‌های صنعتی است اما تحقق این هدف، مستلزم اصلاح سیاست‌های اقتصادی، کاهش موانع اداری و جذب سرمایه‌های داخلی و خارجی است. دولت، بخش خصوصی و مردم هر یک نقش مهمی در این مسیر دارند تا با تعامل و برنامه‌ریزی هدفمند، مسیر رونق اقتصادی کشور را هموار سازند.
کد خبر: ۱۸۵۷۲   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۱/۰۳

مردم و سرمایه‌گذاری، کلید طلایی جهش تولید
امیرحسین نامنی، پژوهشگر اقتصادی
رهبر معظم انقلاب اسلامی، شعار سال ۱۴۰۴ را بر محور «سرمایه‌گذاری برای تولید» قرار داده‌اند که بر نقش کلیدی مردم در این مسیر تاکید دارد. مشارکت فعال در سرمایه‌گذاری‌های خرد و کلان، حمایت از تولید داخلی و افزایش آگاهی مالی از جمله راهکارهایی است که می‌تواند جهش تولید و رشد اقتصادی را رقم بزند. دولت نیز با ایجاد بسترهای قانونی و ارائه مشوق‌های مالی، می‌تواند مسیر سرمایه‌گذاری‌های مردمی را هموار کند.
کد خبر: ۱۸۵۳۰   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۱/۰۲

اجرای بازار توافقی مبتنی بر مطرودترین رژیم ارزی در دنیا
محمدطاهر رحیمی، پژوهشگر اقتصادی
تغییر رژیم ارزی ایران و اجرای بازار توافقی، در واقع انتخاب یکی از مطرودترین نظام‌های ارزی در جهان بود؛ رژیمی که تا سال ۲۰۲۲ فقط یک کشور از آن استفاده می‌کرد. این تصمیم، نه‌ فقط باعث جهش نرخ ارز در بازار رسمی و غیررسمی شد، بلکه پرسش‌های جدی درباره کارآمدی آن در شرایط اقتصادی ایران ایجاد کرده است.
کد خبر: ۱۸۴۷۲   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۱/۰۱

بایدها و نبایدهای تحقق شعار سال
محمدطاهر رحیمی، پژوهشگر اقتصادی
رهبر معظم انقلاب اسلامی در سال ۱۴۰۴ شعار «سرمایه‌گذاری برای تولید» را به عنوان یکی از ارکان اساسی پیشرفت اقتصادی کشور انتخاب کردند. این شعار به منظور حل چالش‌های اقتصادی و تحقق توسعه پایدار، بر اهمیت تامین سرمایه مورد نیاز برای بخش‌های مولد و حقیقی اقتصاد تاکید دارد. در این راستا، هدایت صحیح سرمایه‌گذاری‌ها و ایجاد ثبات در محیط اقتصادی از جمله شروط ضروری برای تحقق این هدف بزرگ به شمار می‌روند.
کد خبر: ۱۸۴۳۵   تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۱۲/۳۰

تغییر ساعت رسمی؛ یک گام به سوی بهینه‌سازی مصرف انرژی
امیرحسین نامنی، پژوهشگر اقتصادی
با افزایش فشار بر شبکه انرژی کشور، سیاست‌گذاران بار دیگر تغییر ساعت رسمی را به‌ عنوان راهکاری برای کاهش مصرف برق و گاز مطرح کرده‌اند. اگرچه مطالعات نشان می‌دهد این اقدام می‌تواند تا ۲.۷ درصد در مصرف انرژی صرفه‌جویی ایجاد کند اما اثرگذاری آن به شدت وابسته به اصلاحات ساختاری در نظام انرژی، هماهنگی ساعت کاری و پذیرش اجتماعی است.
کد خبر: ۱۸۲۶۵   تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۱۲/۲۸

ضرورت دولت‌سازی و چالش‌های آن در توسعه پایدار
رضاموسائی، کارشناس اقتصادی
ایجاد دولت‌های کارآمد و پاسخگو یکی از الزامات اساسی توسعه پایدار است. این در حالی بوده که ناکارآمدی مدیریتی، فساد و ناتوانی در اجرای قوانین، از جمله چالش‌های دولت‌های ضعیف است.
کد خبر: ۱۸۱۴۰   تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۱۲/۲۶

سرمایه‌گذاری، حلقه‌ مفقوده‌ اقتصاد ایران
محسن فاطمی، پژوهشگر اقتصادی
سرمایه‌گذاری، یکی از مهم‌ترین چالش‌های اقتصادی ایران، بار دیگر مورد تاکید رهبر معظم انقلاب قرار گرفته است.
کد خبر: ۱۸۱۲۶   تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۱۲/۲۹

قاچاق؛ غده سرطانی اقتصاد ایران
محسن فاطمی، پژوهشگر اقتصادی
قاچاق کالا و ارز به یکی از چالش‌های جدی اقتصادی و امنیتی ایران تبدیل شده که علاوه بر آسیب به تولید داخلی و کاهش درآمدهای دولت، موجب نوسانات ارزی و افزایش تورم می‌شود.
کد خبر: ۱۸۱۲۵   تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۱۲/۲۸

نگاهی به سیاست‌های ارزی کرملین؛ روسیه چطور ارزش پول ملی خود را حفظ کرد؟
پژوهشگر حوزه بودجه و مالی در گفت‌وگو با اقتصاد معاصر؛
پژوهشگر حوزه بودجه و مالی با اشاره به چالش‌های نظام ارزی ایران، بر لزوم تقویت پول ملی و اتخاذ تصمیمات شجاعانه برای مقابله با فشارهای اقتصادی تاکید کرده و با بررسی تجربه روسیه در مواجهه با تحریم‌های غرب، راهکارهایی همچون کاهش وابستگی به دلار، تقویت ذخایر طلا، مدیریت هدفمند نرخ ارز و سیاست‌های انقباضی را از جمله اقدامات موثر در حفظ ثبات اقتصادی دانست.
کد خبر: ۱۸۱۲۳   تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۱۲/۲۷

از خام‌فروشی تا توسعه پایدار؛ چالش‌ها و فرصت‌های معادن ایران
نیما زواری، پژوهشگر اقتصادی
ایران با دارا بودن ۱۵ درصد از ذخایر نفتی و ۱۷ درصد از ذخایر گازی جهان، در کنار معادن غنی فلزی و غیرفلزی، یکی از ثروتمندترین کشورهای جهان از نظر منابع طبیعی محسوب می‌شود. با این حال، چالش‌هایی همچون خام‌فروشی، ضعف در اکتشافات، کمبود فناوری‌های نوین و ملاحظات زیست‌محیطی مانع از بهره‌برداری کامل از این ظرفیت‌ها شده‌اند.
کد خبر: ۱۷۸۴۸   تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۱۲/۲۴

تبعات سیاست‌های تعرفه‌ای ترامپ بر اقتصاد دنیا
رامین غدیری، پژوهشگر اقتصادی
سیاست‌های تعرفه‌ای دولت ترامپ، اقتصاد جهانی را با چالش‌های جدیدی در تجارت، زنجیره تامین و رشد اقتصادی مواجه کرد. وضع تعرفه‌های گسترده بر کالاهای چینی، کانادایی و مکزیکی نه‌ فقط رشد صادرات این کشورها را کاهش داد، بلکه باعث افزایش هزینه‌های تولید و قیمت کالاها در ایالات متحده شد. در نتیجه، زنجیره‌های تامین جهانی مختل شدند، جنگ تجاری شدت گرفت و رشد اقتصادی جهان کاهش یافت.
کد خبر: ۱۷۸۴۳   تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۱۲/۲۳

واکاوی وضعیت سرمایه‌گذاری خارجی در بازار سرمایه ایران
رامین غدیری، پژوهشگر اقتصادی
سرمایه‌گذاری خارجی در بازار سرمایه ایران طی ۱۲ سال اخیر با افت ۷۷ درصدی مواجه شده است، در حالی که سرمایه‌گذاران از ۴۳ کشور در بازار سهام ایران فعال هستند، نوسانات ارزی، محدودیت‌های قانونی و عدم شفافیت از جمله چالش‌های اساسی جذب سرمایه‌گذاران خارجی محسوب می‌شود.
کد خبر: ۱۷۸۳۱   تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۱۲/۲۵

گزارش
گزارش
اقتصاد معاصر بررسی می‌کند

رمزگشایی از ارتباط جنگ اوکراین و کریدور زنگزور

دولت دونالد ترامپ با میانجیگری در توافقنامه صلح ارمنستان و آذربایجان و اجاره ۹۹ ساله کریدور زنگزور، به دنبال امتیازگیری از پوتین در اوکراین است که این امر می‌تواند پیامدهای بسیاری برای منطقه داشته باشد. 

اقتصاد معاصر بررسی می‌کند

واکاوی بلوف آبی نتانیاهو؛ از سرقت منابع تا توزیع ناعالانه

اسرائیل برخلاف ادعاهای خود با چالش جدی آبی مواجه است و برای غلبه بر این امر به دنبال غارت منابع آبی همسایگان و توزیع ناعادلانه بین شهروندان خود و مناطق فلسطینی است.

اقتصاد معاصر گزارش می‌دهد

سوریه در بن‌بست اقتصادی؛ فرش قرمز عربی-غربی، سراب نجات جولانی

سوریه پس از سقوط اسد به جای آنکه وارد دوران بازسازی و ثبات شود، بیش از هر زمان دیگری درگیر برزخ سیاسی و اقتصادی است؛ جولانی، رهبر سابق القاعده، امروز با عنوان «رئیس‌جمهور موقت» بر مسندی نشسته که پشت آن چیزی جز وعده‌های توخالی اقتصادی، دخالت مستقیم اسرائیل، مدیریت از دور آمریکا و فرانسه و بی‌اعتمادی کشورهای عربی دیده نمی‌شود.

اقتصاد معاصر گزارش می‌دهد

افزایش قیمت تولیدکننده برق؛ هزینه انرژی صنایع و خانوار هم بالا می‌رود؟

رشد مداوم قیمت تولیدکننده برق در خرداد ۱۴۰۴ نشان می‌دهد فشار هزینه بر نیروگاه‌ها و شرکت‌های توزیع رو به افزایش است؛ موضوعی که می‌تواند به رشد هزینه انرژی صنایع و خانوارها و تشدید تورم عمومی منجر شود.

یادداشت و تحلیل
یادداشت و تحلیل
حجت بین‌آبادی، پژوهشگر حوزه بودجه و مالی

واکاوی بودجه فرهنگ و هنر برخی دستگاه‌ها در قانون بودجه ۱۴۰۴

با وجود رشد ۸۹ درصدی بودجه عمومی کشور در سال ۱۴۰۴، سهم «فرهنگ و هنر» فقط یک درصد افزایش یافته است؛ رقمی که نشان می‌دهد این حوزه همچنان در حاشیه تصمیم‌گیری‌های مالی قرار دارد. طبق بودجه ۱۴۰۴، مجموع اعتبارات بخش فرهنگ و هنر ۲۰.۳ هزار میلیارد تومان برآورد شده است اما پراکندگی ردیف‌ها و کاهش بخشی از منابع را شاهد هستیم.

محمد شمس، پژوهشگر حکمرانی

ساختار و چالش‌های سیاست‌های منطقه‌ای در آمریکا

در سال‌های اخیر، سیاست‌های توسعه‌ای ایالات متحده با تمرکز بر ابتکارات منطقه‌ای وارد مرحله تازه‌ای شده است؛ رویکردی که با اختصاص بودجه‌های کلان به مناطق کمتر برخوردار یا گرفتار رکود، تلاش دارد تحول پایدار اقتصادی و اجتماعی را رقم بزند.

محمدطاهر رحیمی، پژوهشگر اقتصاد

علل و پیامدهای افت شاخص تولید کارگاه‌های بزرگ صنعتی

شاخص تولید کارگاه‌های بزرگ صنعتی، به‌ عنوان یکی از مهم‌ترین نماگرهای سلامت اقتصاد ایران، در سال‌های اخیر روندی نزولی را تجربه کرده است؛ نزولی که پیامد جهش‌های ارزی، سیاست‌های انقباضی و کاهش انگیزه نیروی کار بوده و به‌ مثابه زنگ خطری جدی برای آینده تولید و اشتغال کشور تلقی می‌شود.

محمدطاهر رحیمی، پژوهشگر اقتصادی

حمله روسیه به خط لوله باکو-اوکراین و بایدهایی برای ایران

با تمرکز بر حمله اخیر به زیرساخت انتقال گاز آذربایجان به اوکراین در مرز رومانی، می‌توان استدلال کرد که این اقدام نه فقط یک حمله نظامی به یک هدف مشخص، بلکه یک پیام راهبردی به اروپا و ناتو بوده است.

گفت وگو
گفت وگو
مدیرعامل هواپیمایی جمهوری اسلامی در گفت‌وگو با اقتصاد معاصر خبر داد

اعزام هوایی ۲۱۰ هزار عمر‌ه‌گزار تا پایان امسال

به گفته مدیرعامل هما، شرکت هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران تا پایان سال با همکاری سازمان حج و زیارت، حدود ۲۱۰ هزار عمر‌ه‌گزار را که سازمان حج و زیارت معرفی می‌کند، با همکاری شرکت فرودگاه‌ها و فرودگاه امام خمینی (ره) به سرزمین وحی اعزام خواهد کرد.

مدیرعامل شهر فرودگاهی امام خمینی (ره) در گفت‌وگو با اقتصاد معاصر خبر داد

واگذاری ۱۰۷ هکتار اراضی منطقه آزاد فرودگاه امام/ جذب ۴۰ همت سرمایه‌گذاری

مدیرعامل شرکت شهر فرودگاهی امام خمینی (ره) با بیان اینکه ساخت ترمینال ۲ مسافری از طریق سرمایه‌گذاران را دنبال کرده‌ایم، گفت: امسال قرارداد ۴۰ همت سرمایه‌گذاری با بخش خصوصی منعقد کرده‌ایم که برخی از این پروژه‌ها آغاز شده است.

یک کارشناس انرژی در گفت‌وگو با اقتصاد معاصر مطرح کرد

سوءمدیریت؛ عامل اصلی ناترازی آب است

یک کارشناس انرژی با اشاره به افزایش مصرف سوخت‌های فسیلی و تاثیر آن بر گرمایش زمین گفت: افزایش مصرف سوخت‌های فسیلی و تصمیمات غیرکارشناسی در صنایع پرمصرف، ایران را با بحران جدی کم‌آبی و ناترازی منابع آب مواجه کرده است.

نایب‌ رئیس کمیسیون کشاورزی در گفت‌و‌گو با اقتصادمعاصر

ارز برای واردات هست اما پول برای پرداخت مطالبات گندم‌کاران نیست

نایب‌ رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی گفت: ارز برای واردات گندم تامین می‌شود اما پولی برای پرداخت مطالبات گندم‌کاران در داخل وجود ندارد. سیاست‌های نادرست دولت باعث کاهش سطح زیر کشت و نیاز کشور به واردات گسترده گندم شده است.