۰۶/تير/۱۴۰۴ | ۰۵:۳۶

یادداشت اختصاصی

ریسک‌های جنگ تعرفه‌ای ترامپ برای اقتصاد آمریکا و جهان
محمدطاهر رحیمی، پژوهشگر اقتصادی
جنگ تعرفه‌ای دونالد ترامپ، بیش از آنکه یک ابزار سیاست خارجی برای فشار بر رقبا باشد، به نقطه‌ عطفی در تحولات اقتصادی جهان تبدیل شد؛ بحرانی که نه‌ فقط اقتصاد ایالات متحده را در معرض رکود، نااطمینانی و کاهش سرمایه‌گذاری قرار داد، بلکه زنجیره‌های تولید بین‌المللی را مختل کرده و سایه‌ای سنگین بر روابط تجاری جهانی افکند.
کد خبر: ۲۰۳۸۷   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۱/۲۸

شفاف‌سازی آمارها از پشت پرده جنگ تعرفه‌ای و اهداف ترامپ
محمدطاهر رحیمی، پژوهشگر اقتصادی
دونالد ترامپ در بازگشت به کاخ سفید، یک‌بار دیگر پرچم جنگ تجاری را برافراشته است؛ این بار با وعده افزایش ۶۰ درصدی تعرفه‌ها بر کالاهای چینی. سیاستی که با وجود حامیانش دفاع از تولید آمریکاست اما تجربه دوره نخست ریاست‌ جمهوری‌اش نشان می‌دهد نه فقط صادرات چین را متوقف نکرد، بلکه هزینه‌های سنگینی بر اقتصاد جهانی و مصرف‌کنندگان آمریکایی تحمیل کرد.
کد خبر: ۲۰۲۱۷   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۱/۲۶

روسیه چطور با سیاست بازگشت ارز صادرات به رشد تاب‌آوری مقابل تحریم‌ رسید
کیارش عرب‌عامری، پژوهشگر اقتصادی
در پی تحریم‌های سنگین غرب علیه روسیه پس از جنگ اوکراین، مسکو با بحران اقتصادی کم‌سابقه‌ای روبه‌رو شد اما اجرای سیاست الزام بازگشت ارز صادراتی توانست ثبات را به بازارهای مالی بازگرداند.
کد خبر: ۲۰۰۵۷   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۱/۲۴

دو روی سکه تاثیر اخبار مذاکرات بر بازارهای ایران
امیرحسین نامنی، پژوهشگر اقتصادی
در آستانه دور جدید مذاکرات ایران و آمریکا در سال ۱۴۰۴، کارشناسان می‌گویند تا زمانی که اصلاحات بنیادین و هماهنگ در سیاست‌های ارزی، بودجه‌ای و نظارتی صورت نگیرد، اقتصاد ایران همچنان در معرض شوک‌های پی‌درپی خواهد بود.
کد خبر: ۱۹۹۵۰   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۱/۲۳

«هرمز» زیر یوغ رانت‌خواران در سایه بی‌تدبیری دولتمردان
بهرام بهرامی، مدرس و پژوهشگر
جزیره هرمز، نگین خلیج‌ فارس، نه امروز که سال‌هاست قربانی بی‌تدبیری‌ها و رانت‌خواری‌ها شده است، در حالی که تخریب طبیعت خاک سرخ هرمز این روزها بهانه برای سرزنش مردم شده، اصل ماجرا فراتر از یادگاری‌بردن گردشگران است؛ ماجرا به سیاست‌های غلط، بی‌برنامه‌گی‌ها و سوداگری‌هایی بازمی‌گردد که سال‌هاست سرمایه‌های ملی را به تاراج برده‌اند.
کد خبر: ۱۹۴۷۲   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۱/۱۸

جنگ تعرفه‌ای ترامپ و پیامدهای آن؛ نگاه به تجارب گذشته
هادی پارسا، پژوهشگر اقتصادی
جنگ تعرفه‌ای آمریکا که با اعمال تعرفه‌های سنگین بر کالاهای چینی در دوران ریاست‌ جمهوری دونالد ترامپ آغاز شد، پیامدهای گسترده‌ای بر اقتصاد آمریکا، زنجیره‌های تامین جهانی و روابط ژئوپلیتیک گذاشت. این سیاست که با هدف کاهش کسری تجاری، احیای صنایع داخلی و مقابله با رفتارهای تجاری چین اجرا شد، در نهایت ترکیبی از موفقیت‌های محدود و شکست‌های آشکار را به همراه داشت. افزایش هزینه‌های تولید، کاهش صادرات کشاورزی، تشدید تنش با متحدان و وابستگی بیشتر چین به شرکای آسیایی، فقط بخشی از نتایج این رویکرد بودند.
کد خبر: ۱۹۱۶۲   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۱/۱۴

اصلاح ترازنامه‌های بانکی، ضرورتی اجتناب‌ناپذیر
هادی پارسا، پژوهشگر اقتصادی
نظام بانکی ایران سال‌هاست با مشکلات ساختاری مانند مطالبات غیرجاری، بدهی‌های دولتی، عدم تطابق سررسید دارایی‌ها و تحریم‌های بین‌المللی دست‌وپنجه نرم می‌کند. این چالش‌ها باعث بحران نقدینگی، افزایش ریسک ورشکستگی بانک‌ها و رکود در بخش واقعی اقتصاد شده است. حال بانک مرکزی با تعیین ضرب‌الاجل برای فروش اموال مازاد، گامی در مسیر اصلاح برداشته است.
کد خبر: ۱۸۹۷۵   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۱/۱۰

سرمایه‌گذاری برای تولید؛ از شعار تا عمل در ۱۰۰ روز
کیارش عرب‌عامری، پژوهشگر اقتصادی
اقتصاد ایران با وجود ظرفیت‌های گسترده، به دلیل پیچیدگی‌های اداری و فرایندهای زمان‌بر سرمایه‌گذاری، نتوانسته جایگاه مطلوبی در جذب سرمایه‌های داخلی و خارجی کسب کند. بروکراسی پیچیده، قوانین متغیر و ضعف زیرساخت‌های دیجیتال از مهم‌ترین موانع در این مسیر هستند.
کد خبر: ۱۸۸۲۹   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۱/۰۷

چالش‌های استحصال لیتیوم در کشور
مجتبی بابائی، پژوهشگر حوزه صنعت
با افزایش تقاضای جهانی برای لیتیوم به دلیل نقش کلیدی آن در صنعت باتری‌سازی، ایران نیز به دنبال بهره‌برداری از منابع داخلی این عنصر حیاتی است. با این حال، بررسی‌های تخصصی نشان می‌دهد که شورابه‌های ایران، به‌ ویژه دریاچه نمک قم، خور اصفهان و طرود سمنان، از نظر غلظت لیتیوم بسیار کمتر از حد اقتصادی بوده و نسبت بالای منیزیم به لیتیوم، استحصال این فلز را چالش‌برانگیز کرده است.
کد خبر: ۱۸۷۷۳   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۱/۰۶

امنیت سرمایه‌گذاری، کلید جذب سرمایه‌های مولد
امیر کارگر، پژوهشگر اقتصادی
رهبر معظم انقلاب در سخنرانی نوروزی ۱۴۰۴، «امنیت سرمایه‌گذاری» را نخستین الزام تحقق شعار سال اعلام کردند. این مفهوم، تضمین مالکیت، ثبات قوانین، کاهش ریسک‌های اقتصادی و شفافیت اداری را در بر می‌گیرد و شرط اساسی برای جذب سرمایه و رونق تولید است.
کد خبر: ۱۸۷۶۹   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۱/۰۶

نقش رهبر معظم انقلاب در نظام برنامه‌ریزی اقتصادی ایران
محمدباقر شیرمهنجی، کارشناس اقتصادی
رهبر معظم انقلاب در سخنرانی نوروز ۱۴۰۴ تاکید کردند که در برنامه‌ریزی‌های اقتصادی دخالتی ندارند، چراکه این وظیفه دولت است. این موضع‌گیری بازتابی از ساختار حکمرانی ایران بر اساس قانون اساسی است که رهبری را در سطح سیاست‌گذاری کلان و هدایت نهادی تعریف می‌کند، نه در مدیریت اجرایی. بررسی اسناد بالادستی و عملکرد نهادها نشان می‌دهد که رهبری نقش خود را در تعیین چارچوب‌های کلی و نظارت بر اجرای سیاست‌ها ایفا می‌کند، در حالی که طراحی و اجرای برنامه‌های عملیاتی بر عهده دولت و مجلس است.
کد خبر: ۱۸۷۵۸   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۱/۰۶

سرمایه‌گذاری در کشاورزی؛ کلید طلایی تولید و امنیت غذایی
علیرضا خلج، پژوهشگر اقتصادی
رهبر معظم انقلاب اسلامی سال ۱۴۰۴ را «سرمایه‌گذاری برای تولید» نام‌گذاری کردند و بر نقش کلیدی دولت و مردم در توسعه اقتصادی تاکید داشتند. در این میان، سرمایه‌گذاری در بخش کشاورزی می‌تواند یکی از اقدامات راهبردی برای تحقق این شعار باشد. ایران با دارا بودن منابع طبیعی غنی، اقلیم متنوع و ظرفیت بالای صادرات محصولات کشاورزی، ظرفیت بالایی برای توسعه این بخش دارد.
کد خبر: ۱۸۶۴۶   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۱/۰۴

سرمایه‌گذاری برای تولید؛ موتور محرک اقتصاد کشور
معصومه محمدی‌فر، پژوهشگر اقتصادی
در شرایطی که اقتصاد ایران نیازمند تحول اساسی برای کاهش وابستگی به درآمدهای نفتی است، سرمایه‌گذاری در تولید به‌ عنوان راهکاری کلیدی برای افزایش اشتغال، بهره‌وری و توسعه پایدار مطرح می‌شود. نام‌گذاری سال ۱۴۰۴ به عنوان «سرمایه‌گذاری برای تولید» نشان‌دهنده اهمیت هدایت سرمایه‌ها به بخش‌های مولد و تقویت زیرساخت‌های صنعتی است اما تحقق این هدف، مستلزم اصلاح سیاست‌های اقتصادی، کاهش موانع اداری و جذب سرمایه‌های داخلی و خارجی است. دولت، بخش خصوصی و مردم هر یک نقش مهمی در این مسیر دارند تا با تعامل و برنامه‌ریزی هدفمند، مسیر رونق اقتصادی کشور را هموار سازند.
کد خبر: ۱۸۵۷۲   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۱/۰۳

مردم و سرمایه‌گذاری، کلید طلایی جهش تولید
امیرحسین نامنی، پژوهشگر اقتصادی
رهبر معظم انقلاب اسلامی، شعار سال ۱۴۰۴ را بر محور «سرمایه‌گذاری برای تولید» قرار داده‌اند که بر نقش کلیدی مردم در این مسیر تاکید دارد. مشارکت فعال در سرمایه‌گذاری‌های خرد و کلان، حمایت از تولید داخلی و افزایش آگاهی مالی از جمله راهکارهایی است که می‌تواند جهش تولید و رشد اقتصادی را رقم بزند. دولت نیز با ایجاد بسترهای قانونی و ارائه مشوق‌های مالی، می‌تواند مسیر سرمایه‌گذاری‌های مردمی را هموار کند.
کد خبر: ۱۸۵۳۰   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۱/۰۲

اجرای بازار توافقی مبتنی بر مطرودترین رژیم ارزی در دنیا
محمدطاهر رحیمی، پژوهشگر اقتصادی
تغییر رژیم ارزی ایران و اجرای بازار توافقی، در واقع انتخاب یکی از مطرودترین نظام‌های ارزی در جهان بود؛ رژیمی که تا سال ۲۰۲۲ فقط یک کشور از آن استفاده می‌کرد. این تصمیم، نه‌ فقط باعث جهش نرخ ارز در بازار رسمی و غیررسمی شد، بلکه پرسش‌های جدی درباره کارآمدی آن در شرایط اقتصادی ایران ایجاد کرده است.
کد خبر: ۱۸۴۷۲   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۱/۰۱

بایدها و نبایدهای تحقق شعار سال
محمدطاهر رحیمی، پژوهشگر اقتصادی
رهبر معظم انقلاب اسلامی در سال ۱۴۰۴ شعار «سرمایه‌گذاری برای تولید» را به عنوان یکی از ارکان اساسی پیشرفت اقتصادی کشور انتخاب کردند. این شعار به منظور حل چالش‌های اقتصادی و تحقق توسعه پایدار، بر اهمیت تامین سرمایه مورد نیاز برای بخش‌های مولد و حقیقی اقتصاد تاکید دارد. در این راستا، هدایت صحیح سرمایه‌گذاری‌ها و ایجاد ثبات در محیط اقتصادی از جمله شروط ضروری برای تحقق این هدف بزرگ به شمار می‌روند.
کد خبر: ۱۸۴۳۵   تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۱۲/۳۰

تغییر ساعت رسمی؛ یک گام به سوی بهینه‌سازی مصرف انرژی
امیرحسین نامنی، پژوهشگر اقتصادی
با افزایش فشار بر شبکه انرژی کشور، سیاست‌گذاران بار دیگر تغییر ساعت رسمی را به‌ عنوان راهکاری برای کاهش مصرف برق و گاز مطرح کرده‌اند. اگرچه مطالعات نشان می‌دهد این اقدام می‌تواند تا ۲.۷ درصد در مصرف انرژی صرفه‌جویی ایجاد کند اما اثرگذاری آن به شدت وابسته به اصلاحات ساختاری در نظام انرژی، هماهنگی ساعت کاری و پذیرش اجتماعی است.
کد خبر: ۱۸۲۶۵   تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۱۲/۲۸

ضرورت دولت‌سازی و چالش‌های آن در توسعه پایدار
رضاموسائی، کارشناس اقتصادی
ایجاد دولت‌های کارآمد و پاسخگو یکی از الزامات اساسی توسعه پایدار است. این در حالی بوده که ناکارآمدی مدیریتی، فساد و ناتوانی در اجرای قوانین، از جمله چالش‌های دولت‌های ضعیف است.
کد خبر: ۱۸۱۴۰   تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۱۲/۲۶

سرمایه‌گذاری، حلقه‌ مفقوده‌ اقتصاد ایران
محسن فاطمی، پژوهشگر اقتصادی
سرمایه‌گذاری، یکی از مهم‌ترین چالش‌های اقتصادی ایران، بار دیگر مورد تاکید رهبر معظم انقلاب قرار گرفته است.
کد خبر: ۱۸۱۲۶   تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۱۲/۲۹

قاچاق؛ غده سرطانی اقتصاد ایران
محسن فاطمی، پژوهشگر اقتصادی
قاچاق کالا و ارز به یکی از چالش‌های جدی اقتصادی و امنیتی ایران تبدیل شده که علاوه بر آسیب به تولید داخلی و کاهش درآمدهای دولت، موجب نوسانات ارزی و افزایش تورم می‌شود.
کد خبر: ۱۸۱۲۵   تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۱۲/۲۸

گزارش
گزارش
اقتصاد معاصر گزارش می‌دهد

عملکرد اصناف در روزهای جنگ؛ آرامش بازار، حاصل مدیریت مسوولان و اعتماد مردم

در حالی که ایران در میانه جنگ تحمیلی قرار گرفت، بازار مواد غذایی و کالاهای اساسی برخلاف انتظارات، ثبات نسبی خود را حفظ کرد. این آرامش نه از سر تصادف، بلکه نتیجه هماهنگی و آمادگی اصناف، نانوایی‌ها، صنایع غذایی و نهادهای متولی بود که با تکیه بر تجربه‌های گذشته، از بروز کمبود و اختلال در عرضه جلوگیری کردند.

اقتصاد تل‌آویو زیر ضربات تهران؛ جنگی که خسارتی ۸.۷ میلیارد دلاری برای اسرائیل داشت

در پی جنگ ۱۲ روزه میان ایران و اسرائیل در خرداد ۱۴۰۴، معادلات راهبردی منطقه غرب آسیا دگرگون شد. برخلاف تصور نخبگان نظامی غرب، این‌بار ایران نه فقط به تهدیدات پاسخ داد، بلکه ضربات اقتصادی و زیرساختی بی‌سابقه‌ای به اسرائیل وارد کرد.

چطور بازار اقلام اساسی کشور در جنگ ۱۲ روزه کنترل شد؟

پس از روزهای پرتنش ناشی از درگیری نظامی ایران و اسرائیل، اکنون بازار اقلام اساسی کشور به وضعیت عادی بازگشته است. دولت با اتخاذ تدابیر فوری و هوشمندانه، از بروز کمبودهای گسترده در حین جنگ جلوگیری کرد و مشارکت مردم در حفظ آرامش اجتماعی، نقش مهمی در مدیریت این بحران ایفا نمود.

امنیت انرژی اروپا در گرو امنیت ایران

پس از درگیری اخیر ایران و اسرائیل، قیمت گاز در اتحادیه اروپا افزایش یافت که در صورت انسداد تنگه هرمز و قطع صادرات LNG قطر، امنیت انرژی این قاره با تهدید جدی مواجه می‌شود، بنابراین امینت ایران برای این قاره از اهمیت بالایی برخوردار است. 

یادداشت و تحلیل
یادداشت و تحلیل
رامین غدیری، پژوهشگر اقتصادی

تامین مالی صنعت برق از طریق بازار سرمایه

مساله ناترازی برق در ایران و کمبود منابع مالی برای توسعه زیرساخت‌ها، لزوم بهره‌گیری از ابزارهای نوین تامین مالی را بیش از گذشته نمایان کرده است. در این میان، بازار سرمایه می‌تواند با استفاده از ابزارهایی مانند اوراق سبز، صندوق‌های پروژه و قراردادهای خرید تضمینی برق، نقش تعیین‌کننده‌ای در جذب سرمایه و رفع شکاف تولید و مصرف ایفا کند؛ تجربه کشورهای پیشرفته...

گیتی صادقیان، پژوهشگر اقتصادی

پیش‌فروش ارز؛ ابزاری برای اقناع صادرکننده یا در جهت تثبیت نرخ‌ها؟

قراردادهای پیش‌فروش ارز، به‌عنوان ابزار مشتقه، می‌توانند به بانک مرکزی در مدیریت نوسانات ارزی و کاهش اثرات شوک‌های ناگهانی کمک کنند، ضمن اینکه نگرانی‌های صادرکنندگان و واردکنندگان را نیز تا حدی برطرف می‌سازند. این قراردادها با فراهم کردن امکان معامله ارز در آینده با نرخ مشخص، ریسک نوسانات ارزی را برای طرفین کاهش داده و نقدینگی ریالی صادرکنندگان را تامین...

دانیال داودی، پژوهشگر توسعه اقتصادی

روزی یک میلیارد دلار؛ هزینه‌های مستقیم جنگ برای اسرائیل

جنگ اخیر میان ایران و رژیم صهیونیستی، برخلاف برآوردهای اولیه تل‌آویو، نه‌ فقط به اهداف نظامی ادعایی این رژیم دست نیافته، بلکه با تحمیل روزانه نزدیک به یک میلیارد دلار هزینه مستقیم و وارد آمدن خسارات گسترده به زیرساخت‌های حیاتی مانند پالایشگاه‌ها، نیروگاه‌ها و میادین گازی، تبدیل به بحرانی اقتصادی برای اسرائیل شده که ادامه آن می‌تواند موجودیت این رژیم...

محمدطاهر رحیمی، پژوهشگر اقتصادی

تحلیل و بررسی سرفصل‌های متمایز برنامه‌های وزیر پیشنهادی اقتصاد

در آستانه رای‌گیری مجلس شورای اسلامی برای بررسی صلاحیت وزیر پیشنهادی امور اقتصادی و دارایی دولت چهاردهم، توجه‌ها به برنامه‌ها و رویکردهای سیدعلی مدنی‌زاده جلب شده است؛ چهره‌ای که با نگاهی تحلیلی و ساختارمند، تورم را برخاسته از ناترازی‌های مالی و پولی می‌داند و مقابله با آن را از مسیر ثبات ارزی، جذب سرمایه‌گذاری خارجی و تقویت نقش تنظیم‌گر دولت پیگیری...

گفت وگو
گفت وگو
در گفت‌و‌گو با اقتصاد معاصر عنوان شد

ترخیص کالا از گمرک طی روزهای گذشته شتاب گرفت

نایب‌ رئیس کمیسیون اقتصاد کلان اتاق بازرگانی از تداوم تامین کالا‌های اساسی و بهداشتی در شرایط بحرانی اخیر خبر داد و با اشاره به عملکرد وزیر جدید اقتصاد تاکید کرد: انسجام ملی و مدیریت هوشمندانه، ایران را در مسیر ثبات نگه داشته است.

عضو کمیسیون انرژی مجلس در گفت‌و‌گو با اقتصاد معاصر

لزوم انتقال زیرساخت‌های حیاتی انرژی به زیر زمین

عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی گفت: برای مقابله با تهدیدات احتمالی آینده، باید مخازن و تاسیسات حیاتی انرژی به زیر زمین منتقل شوند و مجلس نیز در حال بررسی طرح‌هایی برای صیانت از زیرساخت‌های انرژی است.

یک کارشناس بازار سرمایه در گفت‌وگو با اقتصاد معاصر

آغاز فصل جدید در بازار سرمایه با مدیریت دقیق سیاست‌گذار

یک کارشناس بازار سرمایه گفت: حرکت پول به سمت صندوق‌های درآمد ثابت و ثبات نسبی معاملات، نمایانگر بازگشتی امیدوارکننده برای بازار سرمایه است.

عضو کمیسیون اقتصادی مجلس در گفت‌و‌گو با اقتصاد معاصر

جلسات کمیسیون اقتصادی در شرایط کنونی متوقف نشده است

عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی گفت: شخصا به برخی وزارت‌خانه و سازمان‌ها از جمله سازمان برنامه و بودجه برای نظارت رجوع کردم و از بازرسی کل کشور در برخی از این نهاد‌ها برای نظارت بر افزایش کیفیت کار حضور داشتند.