یادداشت اختصاصی - صفحه 3

۰۴/شهريور/۱۴۰۴ | ۰۶:۴۹
یادداشت اختصاصی
پیش‌فروش ارز؛ ابزاری برای اقناع صادرکننده یا در جهت تثبیت نرخ‌ها؟
گیتی صادقیان، پژوهشگر اقتصادی
قراردادهای پیش‌فروش ارز، به‌عنوان ابزار مشتقه، می‌توانند به بانک مرکزی در مدیریت نوسانات ارزی و کاهش اثرات شوک‌های ناگهانی کمک کنند، ضمن اینکه نگرانی‌های صادرکنندگان و واردکنندگان را نیز تا حدی برطرف می‌سازند. این قراردادها با فراهم کردن امکان معامله ارز در آینده با نرخ مشخص، ریسک نوسانات ارزی را برای طرفین کاهش داده و نقدینگی ریالی صادرکنندگان را تامین می‌کنند.
کد خبر: ۲۶۲۰۷   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۳/۲۸

روزی یک میلیارد دلار؛ هزینه‌های مستقیم جنگ برای اسرائیل
دانیال داودی، پژوهشگر توسعه اقتصادی
جنگ اخیر میان ایران و رژیم صهیونیستی، برخلاف برآوردهای اولیه تل‌آویو، نه‌ فقط به اهداف نظامی ادعایی این رژیم دست نیافته، بلکه با تحمیل روزانه نزدیک به یک میلیارد دلار هزینه مستقیم و وارد آمدن خسارات گسترده به زیرساخت‌های حیاتی مانند پالایشگاه‌ها، نیروگاه‌ها و میادین گازی، تبدیل به بحرانی اقتصادی برای اسرائیل شده که ادامه آن می‌تواند موجودیت این رژیم را بیش از پیش به مخاطره بیندازد.
کد خبر: ۲۶۱۲۸   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۳/۲۷

تحلیل و بررسی سرفصل‌های متمایز برنامه‌های وزیر پیشنهادی اقتصاد
محمدطاهر رحیمی، پژوهشگر اقتصادی
در آستانه رای‌گیری مجلس شورای اسلامی برای بررسی صلاحیت وزیر پیشنهادی امور اقتصادی و دارایی دولت چهاردهم، توجه‌ها به برنامه‌ها و رویکردهای سیدعلی مدنی‌زاده جلب شده است؛ چهره‌ای که با نگاهی تحلیلی و ساختارمند، تورم را برخاسته از ناترازی‌های مالی و پولی می‌داند و مقابله با آن را از مسیر ثبات ارزی، جذب سرمایه‌گذاری خارجی و تقویت نقش تنظیم‌گر دولت پیگیری می‌کند.
کد خبر: ۲۵۹۷۶   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۳/۲۵

چرا عربستان از حیث اقتصادی و سیاسی محتاج ایران است؟
محمدطاهر رحیمی، سیاست‌پژوه اقتصادی
در میانه تنش‌های منطقه‌ای و تشدید درگیری‌ها در غزه، سفر نماینده ویژه پادشاه عربستان سعودی به تهران و دیدار وی با رهبر انقلاب، نقطه عطفی در روابط دو رقیب سنتی خلیج فارس رقم زد. این تحول دیپلماتیک، در ادامه مسیر آغاز شده از توافق پکن، نشان‌دهنده چرخش راهبردی عربستان از تقابل به تعامل با ایران است؛ تغییری که ریشه‌های آن را نه‌ فقط در تحولات سیاسی، بلکه باید در معادلات اقتصادی و وابستگی عمیق سعودی‌ها به امنیت صادرات نفت جست‌وجو کرد.
کد خبر: ۲۵۶۲۳   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۳/۲۱

درس‌آموخته‌های بورس شانگهای چین برای ایران
حجت بین‌آبادی، پژوهشگر حوزه بودجه و مالی
بورس شانگهای در مسیر تبدیل به بازوی نوآور مالی چین، در حالی رکوردهای تازه‌ای در ارزش بازار و سهم از تامین مالی اقتصاد ثبت می‌کند که بررسی تجربیات ساختاری آن می‌تواند آینه‌ای پیش‌رو برای بورس تهران باشد. نگاهی به سه ابزار مالی کلیدی یعنی بازار STAR، اوراق قرضه قابل تبدیل و صندوق‌های پروژه‌محور زیرساختی (C-REITs)، نشان می‌دهد چگونه چین توانسته مسیرهای تازه‌ای برای پیوند بازار سرمایه با اقتصاد واقعی و فناوری‌های نوآورانه ایجاد کند.
کد خبر: ۲۵۵۴۷   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۳/۲۰

خلق پول بی‌ضابطه؛ چالش بزرگ بانک‌های خصوصی
عباس صابری، پژوهشگر اقتصادی
خلق پول توسط بانک‌های خصوصی، گرچه می‌تواند ابزاری برای تحریک رشد اقتصادی باشد اما در صورت نبود نظارت موثر از سوی بانک مرکزی، به یکی از مهم‌ترین عوامل بی‌ثباتی مالی و افزایش تورم تبدیل می‌شود؛ موضوعی که به دلیل ضعف‌های نظارتی، عدم شفافیت و تداخل نهادی، اکنون به چالشی جدی در نظام بانکی ایران بدل شده است.
کد خبر: ۲۵۱۶۹   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۳/۱۷

تراژدی بانک‌های ورشکسته اما فعال
امیرحسین نامنی، پژوهشگر اقتصادی
بانک‌ها در اقتصاد، نقش رگ‌های حیاتی را دارند اما وقتی برخی از آن‌ها به جای پمپاژ نقدینگی سالم، خود به منبع آلودگی نظام بانکی تبدیل می‌شوند، نه‌ فقط کمکی به رشد اقتصادی نمی‌کنند، بلکه کل ساختار مالی کشور را با تهدیدی مزمن و خزنده مواجه می‌سازند. این دسته از بانک‌ها که در ادبیات مالی «بدبانک» یا «زامبی‌بانک» نامیده می‌شوند، نماد اختلالی عمیق در سیاست‌گذاری، نظارت و شفافیت نظام بانکی‌اند.
کد خبر: ۲۵۱۱۳   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۳/۱۶

نقشه راه مدیریت ناترازی بانکی در ایران؛ ضرورت مداخله هوشمند
کیارش عرب عامری، پژوهشگر اقتصادی
ناترازی بانکی اگرچه لزوما به معنای بحران نیست اما در صورت مزمن و گسترده شدن، می‌تواند به تهدیدی جدی برای ثبات مالی و اقتصادی کشور بدل شود. آنچه امروز در نظام بانکی ایران مشاهده می‌شود، نشانه‌هایی از یک ناترازی ساختاری است که ریشه در دهه‌ها سیاست‌گذاری نادرست، ضعف نظارت و رقابت مخرب دارد؛ پدیده‌ای که نه با انضباط صرف، بلکه با اصلاحات عمیق و هوشمندانه قابل مدیریت است.
کد خبر: ۲۵۰۸۱   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۳/۱۵

حکمرانی خوب؛ موتور پایدار رشد ایران
هادی پارسا، پژوهشگر اقتصادی
در حالی‌ که چشم امید بسیاری از سیاست‌گذاران به رفع تحریم‌ها و افزایش درآمدهای نفتی دوخته شده، شواهد اقتصادی و تجربیات گذشته هشدار می‌دهند که بدون اصلاحات نهادی و بهبود حکمرانی، هر جهش ارزی می‌تواند به تورم و فرار سرمایه بینجامد.
کد خبر: ۲۴۴۹۳   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۳/۰۹

سلامت نظام بانکی در گرو شناسایی و اصلاح بدبانک‌ها
امیرحسین نامنی، پژوهشگر اقتصادی
در حالی‌ که واژه «ناترازی» به یکی از پرکاربردترین اصطلاحات این روزهای ادبیات بانکی کشور تبدیل شده اما بسیاری از تحلیل‌ها هنوز در تفکیک دقیق آن با مفهوم «بدبانک» دچار ابهام هستند؛ غفلتی که می‌تواند به اشتباه در سیاست‌گذاری، تداوم حیات مصنوعی بانک‌های بحران‌زا و سرایت ریسک به کل شبکه بانکی منجر شود.
کد خبر: ۲۴۴۹۲   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۳/۰۹

ضرورت تدوین چارچوب ملی برای انتخاب رایزنان بازرگانی
محسن فاطمی، پژوهشگر اقتصادی
در دنیای پیچیده و رقابتی تجارت بین‌الملل، رایزنان بازرگانی به عنوان پیشانی دیپلماسی اقتصادی کشورها ایفای نقش می‌کنند اما موفقیت این ماموریت مهم، بیش از هر چیز به شیوه انتخاب و کیفیت نیروهای اعزامی بستگی دارد.
کد خبر: ۲۴۴۹۱   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۳/۰۹

نقش اقتصاد دریا در توسعه پایدار مناطق محروم ساحلی کشور
محسن فاطمی، کارشناس ارشد اقتصاد
با وجود بیش از ۵۸۰۰ کیلومتر خط ساحلی و ظرفیت‌های گسترده در حوزه‌هایی همچون شیلات، گردشگری، انرژی‌های نو و تجارت دریایی در کشورمان، مناطق جنوبی ایران همچنان با چالش‌های توسعه‌نیافتگی، فقر و کمبود زیرساخت مواجه هستند، در حالی که اقتصاد دریا می‌تواند محرک اصلی توسعه پایدار در این مناطق باشد.
کد خبر: ۲۳۲۹۱   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۲/۲۸

نگاهی به میزان خروج سرمایه با رمزارز از کشور
محمدباقر شیرمهنجی، سیاست پژوه اقتصادی
در سال ۲۰۲۴، خروج سرمایه از ایران از طریق رمزارزها به رکورد تاریخی ۴.۱۸ میلیارد دلار رسید؛ رقمی که نشان‌دهنده رشد ۷۰ درصدی نسبت به سال گذشته و بیانگر تشدید بی‌اعتمادی مالی در پی تورم، کاهش ارزش ریال و تنش‌های ژئوپلیتیکی است.
کد خبر: ۲۳۲۶۲   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۳/۰۱

گفت‌وگو و شفافیت؛ شرط تحقق اعتماد در حکمرانی عمومی
سیده‌ طیبه حسینی، مدیرکل روابط عمومی سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها
اردیبهشت، فقط روز گرامیداشت روابط عمومی نیست، بلکه لحظه‌ای برای بازاندیشی در نقش بنیادین آن در معماری حکمرانی است؛ نقشی که از حاشیه اطلاع‌رسانی عبور کرده و به قلب تپنده‌ سیاست‌گذاری عمومی در عرصه‌هایی چون یارانه‌ها و عدالت توزیعی بدل شده است.
کد خبر: ۲۳۲۳۲   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۲/۲۷

چشم‌انداز حکمرانی بنادر و دریانوردی 
بهرام بهرامی، مدرس و پژوهشگر 
با پایان یافتن سال ۱۴۰۴، عملا سند چشم‌انداز ۲۰ ساله جمهوری اسلامی ایران نیز به پایان مسیر خود می‌رسد؛ سندی که قرار بود ایران را به قدرت اول منطقه در ابعاد مختلف اقتصادی، علمی و فناوری تبدیل کند. اما نگاهی به عملکرد شاخص‌ها نشان می‌دهد که بسیاری از اهداف محقق نشده‌اند و حتی در برخی زمینه‌ها عقب‌گرد نیز داشته‌ایم.
کد خبر: ۲۳۱۶۸   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۲/۲۶

تامین انرژی و مواد اولیه دو عامل اصلی عقب‌ماندگی صنعت آلومینیوم
مجتبی بابائی، پژوهشگر حوزه صنعت
آلومینیوم به‌ عنوان یکی از فلزات استراتژیک و حیاتی در صنایع مختلف، از جمله خودروسازی، هوافضا و ساختمان‌سازی، نقش مهمی در توسعه صنعتی کشورها ایفا می‌کند. با وجود اهمیت این فلز، صنعت آلومینیوم ایران به‌ دلیل چالش‌های جدی در تامین مواد اولیه، انرژی و فشار تحریم‌های بین‌المللی، از اهداف سند چشم‌انداز ۱۴۰۴ فاصله زیادی گرفته و وابستگی شدید به واردات، تداوم مسیر توسعه آن را با ابهام مواجه کرده است.
کد خبر: ۲۳۱۶۶   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۲/۲۶

عرضه اولیه مکرر با بازار سرمایه چه می‌‌کند؟
رامین غدیری، پژوهشگر اقتصادی
عرضه اولیه سهام، همواره یکی از جذاب‌ترین رویدادهای بازار سرمایه ایران بوده و به عنوان ابزاری موثر برای تامین مالی شرکت‌ها و جذب سرمایه‌گذاران تازه‌وارد شناخته می‌شود. با این حال، در شرایطی که این عرضه‌ها به‌ صورت پی‌درپی و بدون مدیریت مناسب انجام شوند، نه‌ فقط ممکن است باعث فشار فروش و نوسان شاخص کل شوند، بلکه خطر اشباع بازار و کاهش اعتماد سرمایه‌گذاران را نیز در پی دارند.
کد خبر: ۲۲۸۴۵   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۲/۲۳

لزوم توسعه زیرساخت‌های هوشمند در بنادر ایران
محسن فاطمی، پژوهشگر اقتصادی
در حالی‌ که تجارت جهانی با شتابی روزافزون به سمت دیجالی‌ شدن و بهره‌گیری از فناوری‌های نوین حرکت می‌کند، بنادر جهان به کانونی حیاتی برای رقابت اقتصادی کشورها بدل شده‌اند. با این حال، بنادر ایران با وجود موقعیت استراتژیک و ظرفیت‌های بالقوه، همچنان از ضعف در هوشمندسازی و زیرساخت‌های فناورانه رنج می‌برند؛ ضعفی که نه‌ فقط توان رقابت کشور در زنجیره‌های تامین بین‌المللی را کاهش می‌دهد، بلکه فرصت‌های بزرگ اقتصادی را نیز از دسترس دور می‌سازد.
کد خبر: ۲۲۸۴۰   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۲/۲۴

ریشه‌یابی ناکامی‌ها در نظارت بانکی
امیرحسین نامنی، پژوهشگر اقتصادی
در حالی که نظام بانکی به‌ عنوان شریان حیاتی اقتصاد ایران شناخته می‌شود، ضعف در نظارت بر عملکرد بانک‌ها می‌تواند زمینه‌ساز بروز بحران‌های مالی، گسترش فساد و از دست رفتن اعتماد عمومی شود؛ از همین‌رو، بازنگری در شیوه‌های نظارتی بانک مرکزی و بهره‌گیری از فناوری‌های نوین، شرطی اساسی برای حفظ سلامت و ثبات شبکه بانکی کشور به شمار می‌رود.
کد خبر: ۲۲۷۴۱   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۲/۲۶

ممنوعیت واردات کالای مشابه داخل؛ راهبردی تجربه‌شده در توسعه صنعتی کشورها
محمد طاهر رحیمی، سیاست‌پژوه توسعه
رهبر انقلاب در دیدار اخیر با کارگران، با انتقاد از تلاش برخی نهادها برای لغو ممنوعیت واردات کالاهای دارای مشابه داخلی، خواستار حمایت قاطع از تولید ملی و ارتقا کیفیت کالاهای داخلی شدند؛ موضوعی که در تجربه تاریخی کشورهای موفق صنعتی همچون آلمان، ژاپن، چین و کره جنوبی نیز به‌ عنوان پیش‌نیاز توسعه اقتصادی، اشتغال‌زایی و رقابت‌پذیری جهانی به اثبات رسیده است.
کد خبر: ۲۲۶۶۱   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۲/۲۱

گزارش
گزارش
اقتصاد معاصر بررسی می‌کند

رمزگشایی از ارتباط جنگ اوکراین و کریدور زنگزور

دولت دونالد ترامپ با میانجیگری در توافقنامه صلح ارمنستان و آذربایجان و اجاره ۹۹ ساله کریدور زنگزور، به دنبال امتیازگیری از پوتین در اوکراین است که این امر می‌تواند پیامدهای بسیاری برای منطقه داشته باشد. 

اقتصاد معاصر بررسی می‌کند

واکاوی بلوف آبی نتانیاهو؛ از سرقت منابع تا توزیع ناعالانه

اسرائیل برخلاف ادعاهای خود با چالش جدی آبی مواجه است و برای غلبه بر این امر به دنبال غارت منابع آبی همسایگان و توزیع ناعادلانه بین شهروندان خود و مناطق فلسطینی است.

اقتصاد معاصر گزارش می‌دهد

سوریه در بن‌بست اقتصادی؛ فرش قرمز عربی-غربی، سراب نجات جولانی

سوریه پس از سقوط اسد به جای آنکه وارد دوران بازسازی و ثبات شود، بیش از هر زمان دیگری درگیر برزخ سیاسی و اقتصادی است؛ جولانی، رهبر سابق القاعده، امروز با عنوان «رئیس‌جمهور موقت» بر مسندی نشسته که پشت آن چیزی جز وعده‌های توخالی اقتصادی، دخالت مستقیم اسرائیل، مدیریت از دور آمریکا و فرانسه و بی‌اعتمادی کشورهای عربی دیده نمی‌شود.

اقتصاد معاصر گزارش می‌دهد

افزایش قیمت تولیدکننده برق؛ هزینه انرژی صنایع و خانوار هم بالا می‌رود؟

رشد مداوم قیمت تولیدکننده برق در خرداد ۱۴۰۴ نشان می‌دهد فشار هزینه بر نیروگاه‌ها و شرکت‌های توزیع رو به افزایش است؛ موضوعی که می‌تواند به رشد هزینه انرژی صنایع و خانوارها و تشدید تورم عمومی منجر شود.

یادداشت و تحلیل
یادداشت و تحلیل
حجت بین‌آبادی، پژوهشگر حوزه بودجه و مالی

واکاوی بودجه فرهنگ و هنر برخی دستگاه‌ها در قانون بودجه ۱۴۰۴

با وجود رشد ۸۹ درصدی بودجه عمومی کشور در سال ۱۴۰۴، سهم «فرهنگ و هنر» فقط یک درصد افزایش یافته است؛ رقمی که نشان می‌دهد این حوزه همچنان در حاشیه تصمیم‌گیری‌های مالی قرار دارد. طبق بودجه ۱۴۰۴، مجموع اعتبارات بخش فرهنگ و هنر ۲۰.۳ هزار میلیارد تومان برآورد شده است اما پراکندگی ردیف‌ها و کاهش بخشی از منابع را شاهد هستیم.

محمد شمس، پژوهشگر حکمرانی

ساختار و چالش‌های سیاست‌های منطقه‌ای در آمریکا

در سال‌های اخیر، سیاست‌های توسعه‌ای ایالات متحده با تمرکز بر ابتکارات منطقه‌ای وارد مرحله تازه‌ای شده است؛ رویکردی که با اختصاص بودجه‌های کلان به مناطق کمتر برخوردار یا گرفتار رکود، تلاش دارد تحول پایدار اقتصادی و اجتماعی را رقم بزند.

محمدطاهر رحیمی، پژوهشگر اقتصاد

علل و پیامدهای افت شاخص تولید کارگاه‌های بزرگ صنعتی

شاخص تولید کارگاه‌های بزرگ صنعتی، به‌ عنوان یکی از مهم‌ترین نماگرهای سلامت اقتصاد ایران، در سال‌های اخیر روندی نزولی را تجربه کرده است؛ نزولی که پیامد جهش‌های ارزی، سیاست‌های انقباضی و کاهش انگیزه نیروی کار بوده و به‌ مثابه زنگ خطری جدی برای آینده تولید و اشتغال کشور تلقی می‌شود.

محمدطاهر رحیمی، پژوهشگر اقتصادی

حمله روسیه به خط لوله باکو-اوکراین و بایدهایی برای ایران

با تمرکز بر حمله اخیر به زیرساخت انتقال گاز آذربایجان به اوکراین در مرز رومانی، می‌توان استدلال کرد که این اقدام نه فقط یک حمله نظامی به یک هدف مشخص، بلکه یک پیام راهبردی به اروپا و ناتو بوده است.

گفت وگو
گفت وگو
مدیرعامل هواپیمایی جمهوری اسلامی در گفت‌وگو با اقتصاد معاصر خبر داد

اعزام هوایی ۲۱۰ هزار عمر‌ه‌گزار تا پایان امسال

به گفته مدیرعامل هما، شرکت هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران تا پایان سال با همکاری سازمان حج و زیارت، حدود ۲۱۰ هزار عمر‌ه‌گزار را که سازمان حج و زیارت معرفی می‌کند، با همکاری شرکت فرودگاه‌ها و فرودگاه امام خمینی (ره) به سرزمین وحی اعزام خواهد کرد.

مدیرعامل شهر فرودگاهی امام خمینی (ره) در گفت‌وگو با اقتصاد معاصر خبر داد

واگذاری ۱۰۷ هکتار اراضی منطقه آزاد فرودگاه امام/ جذب ۴۰ همت سرمایه‌گذاری

مدیرعامل شرکت شهر فرودگاهی امام خمینی (ره) با بیان اینکه ساخت ترمینال ۲ مسافری از طریق سرمایه‌گذاران را دنبال کرده‌ایم، گفت: امسال قرارداد ۴۰ همت سرمایه‌گذاری با بخش خصوصی منعقد کرده‌ایم که برخی از این پروژه‌ها آغاز شده است.

یک کارشناس انرژی در گفت‌وگو با اقتصاد معاصر مطرح کرد

سوءمدیریت؛ عامل اصلی ناترازی آب است

یک کارشناس انرژی با اشاره به افزایش مصرف سوخت‌های فسیلی و تاثیر آن بر گرمایش زمین گفت: افزایش مصرف سوخت‌های فسیلی و تصمیمات غیرکارشناسی در صنایع پرمصرف، ایران را با بحران جدی کم‌آبی و ناترازی منابع آب مواجه کرده است.

نایب‌ رئیس کمیسیون کشاورزی در گفت‌و‌گو با اقتصادمعاصر

ارز برای واردات هست اما پول برای پرداخت مطالبات گندم‌کاران نیست

نایب‌ رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی گفت: ارز برای واردات گندم تامین می‌شود اما پولی برای پرداخت مطالبات گندم‌کاران در داخل وجود ندارد. سیاست‌های نادرست دولت باعث کاهش سطح زیر کشت و نیاز کشور به واردات گسترده گندم شده است.