۱۳/فروردين/۱۴۰۴ | ۰۳:۳۲

یادداشت اختصاصی

آزمون‌وخطای مکرر دولت با سفره مردم/ امنیت غذایی را با نبود الگوی کشت تهدید نکنیم
محمدحسین کشاورزی، پژوهشگر حوزه کشاورزی
گرانی اخیر قیمت سیب‌زمینی بار دیگر ناکارآمدی سیاست‌ها در حوزه کشاورزی را آشکار کرد، نبود الگوی کشت، تصمیمات ناگهانی و بی‌ثباتی در صادرات و واردات، بازار محصولات اساسی را به آشفتگی می‌کشاند اما دولت به جای برنامه‌ریزی بلندمدت، دنبال راه‌حل‌های موقت مانند واردات است اما قطعا تغییر رویکرد و تدوین سیاست‌های پایدار برای جلوگیری از تکرار چنین بحران‌هایی، ضرورت است.
کد خبر: ۱۴۵۳۹   تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۱۱/۱۵

بازار سرمایه در دوراهی اصلاح و صعود
مهرسا شمس، فعال بازار سرمایه
بازار سرمایه پس از عبور از شاخص ۳ میلیون واحدی چند روزی است وارد فاز اصلاح شده است. در این شرایط، انتخاب میان سهام شاخص‌ساز یا کوچک به استراتژی و تحلیل وابسته است. آیا این اصلاح فرصت خرید است یا نشانه‌ای از چالش‌های پیش‌ رو؟
کد خبر: ۱۴۲۷۷   تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۱۱/۱۰

تقابل دو دیدگاه در مساله سوخت
محمدطاهر رحیمی، پژوهشگر اقتصادی
دیدگاه مبتنی بر توسعه معتقد است که مساله انرژی در تمامی ابعاد آن باید مبتنی بر یک نقشه جامع توسعه مورد بررسی قرار گیرد و تاکید دارد که حل مساله انرژی نیازمند رویکردی جامع و متوازن در توسعه اقتصادی است که نه فقط بر روی قیمت‌ها، بلکه بر روی تقویت زیرساخت‌ها و افزایش بهره‌وری تاکید داشته باشد.
کد خبر: ۱۳۸۳۰   تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۱۱/۰۵

اقتصاد ریل‌محور گامی برای عبور از اقتصاد تک‌محصولی
بهرام بهرامی، کارشناس حمل‌ونقل؛
بهترین گزینه برای درآمد اقتصادی کشور بدون اتکا به نفت و عبور از اقتصاد تک‌محصولی و کاهش تدریجی تاثیر نفت بر بودجه کشور «اقتصاد ریل‌محور» است؛ با عنایت به اینکه راه‌آهن از دیرباز به عنوان شریان حیاتی کشور در زمینه اقتصادی مطرح و از بستر مناسب و گسترده‌ای برای بهره‌برداری لازم برخوردار است، می‌توان بهره‌برداری مفیدی را از آن داشت.
کد خبر: ۱۳۳۸۳   تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۱۰/۳۰

نقش بانک مرکزی در مدیریت چالش‌های بازار رمزارزها
امیرحسین نامنی، پژوهشگر اقتصادی
در سال‌های اخیر، بازار رمزارزها در ایران شاهد رشد چشمگیری بوده است. افزایش تعداد صرافی‌های برخط و گسترش استفاده از کیف پول‌های دیجیتال، جذابیت و ظرفیت بالای این بازار برای سرمایه‌گذاران و کاربران را نشان می‌دهد.
کد خبر: ۱۳۲۰۵   تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۱۰/۲۸

چرا در ایران «نظام ارزی نظام‌مند» نداریم؟
رامین غدیری، پژوهشگر اقتصادی
از آنجا که تامین بخش قابل‌ توجهی از منابع بودجه سالانه کشور از طریق فروش نفت و تبدیل درآمدهای ارزی به ریالی انجام می‌شود و با توجه‌ به حجم واردات و صادرات در کشور از یک‌سو و وابستگی صنایع به ارز در خرید و فروش محصول و تاثیر نرخ ارز بر حجم نقدینگی از سوی دیگر، بانک مرکزی وظیفه خطیری در مدیریت این بازار بر عهده دارد.
کد خبر: ۱۳۱۹۶   تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۱۰/۲۹

واکاوی نظامات ارزی با تکانه‌های نفتی و شیوه الگوی مصرف
رامین غدیری، پژوهشگر اقتصادی؛
در کشورهای صادرکننده نفت، شوک نفتی مثبت ممکن است با افزایش قیمت کالاهای غیرقابل‌ مبادله، به پدیده بیماری هلندی منجر شود و ارزش پول ملی آنها را افزایش دهد و نرخ ارز اسمی کاهش می‌یابد.
کد خبر: ۱۳۱۹۴   تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۱۰/۲۹

سیر تاریخی نظامات ارزی در ایران
رامین غدیری، پژوهشگر اقتصادی
در سال‌هایی که کشور با محدودیت درآمدهای ارزی مواجه بود، دولت را برای حمایت از نرخ ارز اعلامی با مشکلات جدی‌تری مواجه می‌ساخت و این امر سبب ایجاد نرخ‌های بالاتر در بازار غیررسمی می‌شد و بانک مرکزی را ناگزیر می‌ساخت تا نرخ ارز رسمی را در ادوار مختلف روبه‌بالا تعدیل کند. در نتیجه بانک مرکزی به‌ تدریج به سمت نظام چندنرخی ارز حرکت کرد و درآمدهای ارزی کشور را به اولویت‌های کالاهای اساسی، مواد اولیه و طرح‌های عمرانی اختصاص می‌داد. 
کد خبر: ۱۳۱۹۲   تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۱۰/۲۷

تداوم ناترازی انرژی چالش تولید فولاد در سال‌های آینده می‌شود
مجتبی بابائی، پژوهشگر حوزه صنعت
بنابر آمار ایسپا، در هفت‌ماهه نخست سال ۱۴۰۳ حدود ۱۷.۳۴۰ هزار تن فولاد خام و حدود ۱۲.۸۴۷ هزاران محصولات فولادی (میل‌گرد، ریل، لوله، کلاف، ورق گالوانیزه، ورق سرد، ورق گرم، تیرآهن و...) توسط شرکت‌های فولادسازی کشور تولید شده که به نسبت مدت‌ زمان مشابه در سال گذشته (۱۸.۲۶۸ هزار تن) به ترتیب حدود ۵.۱ درصد و ۱.۲ درصد کاهش داشته‌اند.
کد خبر: ۱۳۱۴۱   تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۱۱/۰۱

پرچم‌داری هوش‌مصنوعی در بخش مالی‌ دولت چین
حجت بین‌آبادی، پژوهشگر حوزه بودجه و بانکی
چین در سال‌های اخیر از هوش مصنوعی برای بهبود فرآیندهای مختلف مالی دولتی، ایجاد شفافیت و دقت در تخصیص منابع‌ عمومی استفاده کرده است. دراین زمینه پیش‌بینی و تخصیص منابع مالی به‌ شدت حائز اهمیت است؛ بدین‌ جهت وزارت دارایی چین با ایجاد سکوهای تحلیلی مبتنی بر هوش مصنوعی و به‌ کمک الگوریتم‌های یادگیری ماشین و پردازش داده‌های کلان (Big Data)، روندهای مالی را مورد تحلیل و پیش‌بینی قرار داده است.
کد خبر: ۱۳۱۳۵   تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۱۰/۲۷

آیا اقتصاد ایران به لحاظ فنی دارای یک نظام ارزی است؟
رامین غدیری، پژوهشگر اقتصادی
برای توضیح سیاست و کیفیت ارزی بانک مرکزی ایران از مدل واسطه‌گر استفاده می‌شود. این مدل بیان می‌دارد که میزان مبادله دارایی در بازار به‌اندازه‌ای است که بتواند سود مورد انتظار واسطه‌گران را تامین کند.
کد خبر: ۱۳۰۱۱   تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۱۰/۲۵

ملاحظات پنجگانه اقتصادی در قیمت‌گذاری انرژی
محمدطاهر رحیمی، پژوهشگر حوزه اقتصادی
نوسانات قیمت انرژی می‌تواند تاثیرات گسترده‌ای بر کل زنجیره تامین و تولید داشته باشد. وقتی قیمت انرژی افزایش می‌یابد، هزینه تولید برای بسیاری از صنایع افزایش پیدا می‌کند، زیرا انرژی جزء مهمی از هزینه‌های تولید بسیاری از کالاها و خدمات است. این افزایش هزینه‌ها به تدریج به مصرف‌کنندگان منتقل می‌شود که می‌تواند در شرایطی به افزایش سطح عمومی قیمت‌ها یا تورم منجر شود.
کد خبر: ۱۲۹۶۲   تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۱۰/۲۵

واکنش تورم مصرف‌کننده و مخارج مصرفی به بهای انرژی/اقتصاد به انرژی حساس است
افزایش ناگهانی هزینه‌های انرژی بدون حمایت‌های اجتماعی مناسب از سمت عرضه و تقاضا می‌تواند به نارضایتی عمومی و حتی بحران‌های اجتماعی منجر شود؛ برای جلوگیری از چنین شرایطی، سیاستمداران باید به تبعات متعدد تصمیمات خود در حوزه انرژی آگاه باشند و از رویکردهای جامع و هماهنگ بهره ببرند تا از هرگونه بحران اقتصادی و اجتماعی جلوگیری کنند.
کد خبر: ۱۲۹۲۰   تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۱۰/۲۴

۱۱ پیششنهاد برای تحقق تجارت میلیارد دلاری ایران و تاجیکستان
در طول دهه گذشته، تاجیکستان با نرخ رشد متوسط ۱.۷ درصد، عملکرد اقتصادی قابل توجهی را تجربه کرد. رشد قوی و دستمزدهای بالاتر، به کاهش فقر، از ۳۲ درصدِ جمعیت در سال ۲۰۰۹ به ۴.۱۲ درصد در سال ۲۰۲۲ انجامید.
کد خبر: ۱۲۸۹۴   تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۱۰/۲۴

هموارسازی راه برنامه هفتم پیشرفت با مقررات‌زدایی
رحمان سعادت، کارشناس اقتصادی
برنامه هفتم برای کشور یک برنامه حیاتی و مهم است. رسیدن به اهداف کلان برنامه یعنی رشد اقتصادی ۸ درصد و تورم‌ تک رقمی، نیازمند رفع موانع است. یکی از موانع مهم، قوانین دست و پاگیر است. تنقیح قوانین می‌تواند راه را برای  اهداف برنامه هموار سازد.
کد خبر: ۱۲۶۱۱   تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۱۰/۲۰

رشد نسبت ارزش صادرات به واردات کشور در ۹ ماه/ صادرات غیرنفتی ۱۸ درصد افزایش یافت
نسبت ارزش صادرات به ارزش واردات در ۹ ماهه سال جاری برابر با ۰.۸۴ دلار بوده که بیانگر آن است که در قبال یک دلار واردات، فقط ۸۴ سنت صادرات صورت پذیرفته، در حالی که این نسبت به مدت مشابه سال قبل (۰.۷۵) از رشد ۱۲ درصدی برخوردار بود.
کد خبر: ۱۲۳۰۶   تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۱۰/۱۶

پیش‌شرط حذف صفر از پول ملی/ ریال با برابری یک‌صدم گرم طلا تعریف شد
از زمانی كه در قانون پولی و بانكی كشور (مصوبه سال ۱۳۵۱)، ارزش «ریال» کمی بیش از یک‌صدم گرم طلا (۰،۰۱۰۸۰۵۵ گرم طلا) تعیین شد، تاكنون به دليل تورم‌های مداوم در طول بيش از ۵ دهه، ارزش «ریال» به‌ طور پیوسته کاهش یافته است، تا جایی که اکنون در دی‌ماه ۱۴۰۳، هر یک گرم طلا بیش از پنجاه و دو میلیون ریال ارزش دارد.
کد خبر: ۱۲۱۸۸   تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۱۰/۱۵

«دامنه نوسان» مرغ عزا و عروسی بازار
سرور قاراخانی، کارشناس بازار سرمایه
باوجود محدودیت در دامنه نوسان اما بازار برای سهامداران جذاب بوده و شاخص کل بازار سرمایه رشد خوبی را طی کرده است؛ همچنین تالار شیشه‌ای در چنین شرایطی، توانست ارزش معاملات بالایی را ثبت کند. 
کد خبر: ۱۲۰۳۰   تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۱۰/۱۲

نگاهی به پیامدهای کسری بودجه
کریم اوروجی، پژوهشگر اقتصادی
دولت در طول سال اجرای بودجه سعی می‌کند تا به اندازه‌ای که منابع وصول می‌کند، هزینه کند؛ طبیعتا هر چقدر منابع وصول نشود، ممکن بوده از مصارف خود بکاهد.
کد خبر: ۱۱۸۲۹   تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۱۰/۰۹

ابهامات و پیشنهادات در حذف صفرهای ریال/ هزینه امحا و چاپ اسکناس کم شد
حسن حسن‌خانی، کارشناس اقتصادی
استدلال طرح حذف صفر از پول ملی این بوده که طی ۱۰ سال نخست، سالانه حدود ۲۰ میلیارد تومان هزینه امحا و چاپ اسکناس افزایش خواهد یافت اما پس از یک دهه و با خارج شدن اسکناس‌های قدیمی به دلیل کاهش تقاضا و کاهش حجم اسکناس ناشی از تغییر واحد پول، هزینه امحا و چاپ اسکناس جدید به طور معناداری کاهش یابد. 
کد خبر: ۱۱۸۲۸   تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۱۰/۱۱

گزارش
گزارش

لزوم مدیریت منابع آب زیرزمینی

بحران کم‌آبی و کاهش سطح منابع آب شیرین به یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های کشور تبدیل شده است. در حالی که بیش از ۶۰ درصد منابع آب شرب و کشاورزی از آب‌های زیرزمینی تامین می‌شود اما برداشت بی‌رویه آب و حفر چاه‌های غیرمجاز موجب تهدید جدی برای این منابع شده است.

اقتصاد معاصر گزارش می‌دهد؛

نگاهی به وضعیت بخش حمل‌ونقل در بودجه سال ۱۴۰۴

بودجه حمل‌ونقل ۱۴۰۴ با افزایش چشمگیر اعتبارات سرمایه‌ای، امیدهایی برای توسعه زیرساخت‌های ترانزیتی کشور ایجاد کرده اما چالش‌هایی همچون عدم تامین سرمایه اولیه صندوق توسعه حمل‌ونقل و حذف برخی اعتبارات حیاتی، نگرانی‌هایی را برانگیخته است.

سرمایه‌گذاری در بخش کشاورزی-بخش هشتم؛

تاثیر سرمایه‌گذاران خارجی بر کشاورزی کشور

سرمایه‌گذاری خارجی در کشاورزی ایران، فرصتی طلایی برای جهش تولید و ارزآوری است اما بدون نظارت و برنامه‌ریزی، می‌تواند به وابستگی و تخریب منابع منجر شود. در حالی‌ که کشورهای همسایه با جذب سرمایه‌های کلان، کشاورزی خود را مدرن کرده‌اند اما ایران هنوز از ظرفیت‌های بالقوه‌اش بهره کافی نبرده است.

اقتصاد معاصر بررسی می‌کند؛

اهمیت فعال‌شدن کریدور ریلی افغانستان-ایران-اروپا

فعال شدن کریدور ریلی افغانستان-ایران-اروپا می‌تواند نتایج مهمی داشته باشد که موقعیت ترانزیتی ایران را از چین تا اروپا تقویت می‌کند. 

یادداشت و تحلیل
یادداشت و تحلیل
دانیال داودی، پژوهشگر توسعه اقتصادی

تحقق رشد ۸ درصدی اقتصاد امکان‌پذیر است

برخی تحلیلگران دستیابی به رشد اقتصادی ۸ درصدی در ایران را با استناد به عملکرد اقتصاد ایران در دهه‌ ۹۰، آثار منفی تحریم‌ها و پدیده هیسترزیس (Hysteresis) ناممکن می‌دانند، اما داده‌های بین‌المللی، ظرفیت‌های خالی تولیدی و تجربیات کشورهای مشابه ایران نشان می‌دهد که با اصلاحات ساختاری، بهره‌گیری از توان داخلی و بهبود فضای کسب‌وکار، اقتصاد ایران قادر به دستیابی...

مجتبی بابائی، پژوهشگر حوزه صنعت

چالش‌های استحصال لیتیوم در کشور

با افزایش تقاضای جهانی برای لیتیوم به دلیل نقش کلیدی آن در صنعت باتری‌سازی، ایران نیز به دنبال بهره‌برداری از منابع داخلی این عنصر حیاتی است. با این حال، بررسی‌های تخصصی نشان می‌دهد که شورابه‌های ایران، به‌ ویژه دریاچه نمک قم، خور اصفهان و طرود سمنان، از نظر غلظت لیتیوم بسیار کمتر از حد اقتصادی بوده و نسبت بالای منیزیم به لیتیوم، استحصال این فلز را...

محمدباقر شیرمهنجی، کارشناس اقتصادی

نقش رهبر معظم انقلاب در نظام برنامه‌ریزی اقتصادی ایران

رهبر معظم انقلاب در سخنرانی نوروز ۱۴۰۴ تاکید کردند که در برنامه‌ریزی‌های اقتصادی دخالتی ندارند، چراکه این وظیفه دولت است. این موضع‌گیری بازتابی از ساختار حکمرانی ایران بر اساس قانون اساسی است که رهبری را در سطح سیاست‌گذاری کلان و هدایت نهادی تعریف می‌کند، نه در مدیریت اجرایی. بررسی اسناد بالادستی و عملکرد نهادها نشان می‌دهد که رهبری نقش خود را در تعیین...

علیرضا خلج، پژوهشگر اقتصادی

سرمایه‌گذاری در کشاورزی؛ کلید طلایی تولید و امنیت غذایی

رهبر معظم انقلاب اسلامی سال ۱۴۰۴ را «سرمایه‌گذاری برای تولید» نام‌گذاری کردند و بر نقش کلیدی دولت و مردم در توسعه اقتصادی تاکید داشتند. در این میان، سرمایه‌گذاری در بخش کشاورزی می‌تواند یکی از اقدامات راهبردی برای تحقق این شعار باشد. ایران با دارا بودن منابع طبیعی غنی، اقلیم متنوع و ظرفیت بالای صادرات محصولات کشاورزی، ظرفیت بالایی برای توسعه این بخش...

گفت وگو
گفت وگو
عضو کمیسیون اصل نود مجلس شورای اسلامی در گفت‌و‌گو با اقتصاد معاصر؛

دولت باید پاسخگوی عدم بازگشت ارز صادراتی باشد

عضو کمیسیون اصل نود مجلس شورای اسلامی گفت: بخش عمده ارز در اختیار دولت است. اگر درباره فروش نفت، پتروشیمی‌ها، پالایشگاه‌ها یا معادن صحبت می‌کنیم، باید توجه داشت که این بخش‌ها یا مستقیما دولتی هستند یا تحت مدیریت شرکت‌های دولتی فعالیت می‌کنند. اگر ارز حاصل از صادرات باز نمی‌گردد، مسؤولیت آن در وهله نخست، متوجه مدیران دولتی است که باید نظارت و مدیریت...

عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی در گفت‌و‌گو با اقتصاد معاصر؛

پارسال بخش مهمی از دستورات رهبری محقق نشد

عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی گفت: دستورات مقام معظم رهبری، به‌ ویژه در حوزه مشارکت مردم در تولید ملی، به دلیل بی‌توجهی مسؤولان اجرایی و تقنینی محقق نشده است.

رئیس اتاق بازرگانی خرم‌آباد در گفت‌و‌گو با اقتصاد معاصر؛

دولت باید برای جبران رکود کسب‌وکارها اقدام کند

رئیس اتاق بازرگانی خرم‌آباد با انتقاد از مشکلات ساختاری اقتصاد، از نبود حمایت کافی از فعالان اقتصادی واقعی سخن گفته و تاکید کرد: ناترازی‌های انرژی، فشارهای مالیاتی و مشکلات تامین مالی، فضای کسب‌وکار را به سمت رکود سوق داده‌اند.

عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی در گفت‌وگو با اقتصاد معاصر؛

استفاده از کارت‌های بازرگانی یک‌بار مصرف شرم‌آور است

عضو هیات نمایندگان اتاق ایران از ناترازی ۱۱ میلیارد دلاری در کشاورزی و سوءمدیریت ارزی دولت انتقاد کرد و استفاده از کارت‌های بازرگانی یک‌بار مصرف را شرم‌آور خواند.